Тыкаль: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[File:Tikal temple jaguar.jpg|thumb| |
[[File:Tikal temple jaguar.jpg|thumb|]] |
||
'''Тыкаль''' — адно з найбуйнейшых гарадзішч [[цывілізацыя мая|мая]], сталіца Мутульскага царства. Размешчана ў правінцыі Эль-Петэн [[Гватэмала|Гватэмалы]]. Паселішча індзейцаў існавала з VII стагоддзя да н. э. У V - IX стагоддзях н. э. горад уваходзіў у лік асноўных цэнтраў маянскай культуры. Паводле ацэнак даследчыкаў, насельніцтва яго ў гэты час складала ад 100 да 200 тысяч чалавек. Да канца X стагоддзя, пасля шэрагу паўстанняў, горад быў канчаткова закінуты жыхарамі. Назва '''Тыкаль''' на мове [[мая]] азначае «месца, дзе чуваць галасы духаў». У іерагліфічных надпісах згадваецца больш старажытная назва горада '''Яш-Мутуль''' - «зялёны звязак». |
'''Тыкаль''' — адно з найбуйнейшых гарадзішч [[цывілізацыя мая|мая]], сталіца Мутульскага царства. Размешчана ў правінцыі Эль-Петэн [[Гватэмала|Гватэмалы]]. Паселішча індзейцаў існавала з VII стагоддзя да н. э. У V - IX стагоддзях н. э. горад уваходзіў у лік асноўных цэнтраў маянскай культуры. Паводле ацэнак даследчыкаў, насельніцтва яго ў гэты час складала ад 100 да 200 тысяч чалавек. Да канца X стагоддзя, пасля шэрагу паўстанняў, горад быў канчаткова закінуты жыхарамі. Назва '''Тыкаль''' на мове [[мая]] азначае «месца, дзе чуваць галасы духаў». У іерагліфічных надпісах згадваецца больш старажытная назва горада '''Яш-Мутуль''' - «зялёны звязак». |
||
Версія ад 14:44, 27 верасня 2012
Тыкаль — адно з найбуйнейшых гарадзішч мая, сталіца Мутульскага царства. Размешчана ў правінцыі Эль-Петэн Гватэмалы. Паселішча індзейцаў існавала з VII стагоддзя да н. э. У V - IX стагоддзях н. э. горад уваходзіў у лік асноўных цэнтраў маянскай культуры. Паводле ацэнак даследчыкаў, насельніцтва яго ў гэты час складала ад 100 да 200 тысяч чалавек. Да канца X стагоддзя, пасля шэрагу паўстанняў, горад быў канчаткова закінуты жыхарамі. Назва Тыкаль на мове мая азначае «месца, дзе чуваць галасы духаў». У іерагліфічных надпісах згадваецца больш старажытная назва горада Яш-Мутуль - «зялёны звязак».
Тыкаль і наваколлі ўключаны урадам Гватэмалы ў аднайменны нацыянальны парк. У 1979 годзе нацыянальны парк уключаны ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
Гарадзішча
Жылая забудова горада займала каля 60 км ². Гарадзішча налічвае сотні каменных збудаванняў, з якіх пакуль раскапаная толькі невялікая частка.
У цэнтры горада размешчана 6 ступеністых пірамід (платформаў) з храмамі на вяршынях. Раннімі даследчыкамі яны былі пранумараваны. Драўляныя элементы канструкцый выкананы з жалезнага дрэва і захаваліся, нягледзячы на шаноўны ўзрост. Добра захаваныя надпісы дапамаглі ўсталяваць даты пабудовы збудаванняў і імёны кіраўнікоў горада. Храм I быў збудаваны каля 695 года, Храм III ў 810 годзе, Найбуйнейшы храм-піраміда IV вышынёй 72 м быў скончаны да 720. Храм V - 750. Храм VI - 766. Сярод іншых збудаванняў можна вылучыць палацы кіраўнікоў, храмы меншых памераў, будынак, які служыў, хутчэй за ўсё, турмой (захаваліся рашоткі з драўляных брусоў на вокнах), пляцоўкі для гульні ў мяч (гэтыя своеасаблівыя старажытныя стадыёны звычайныя для гарадоў мая - гульня, хутчэй за ўсё, мела рытуальны характар).