Мігель Сервет: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др r2.7.3) (робат дадаў: uk:Мігель Сервет
Радок 37: Радок 37:


[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Асобы]]

{{Normdaten
|PND=11861343X
|LCCN=n/50/4735
|VIAF=46767173
|SELIBR=
|GKD=
|SWD=
|WP=
}}


[[an:Miguel Serveto y Conesa]]
[[an:Miguel Serveto y Conesa]]
Радок 77: Радок 87:
[[sv:Miguel Serveto]]
[[sv:Miguel Serveto]]
[[tr:Miguel Servet]]
[[tr:Miguel Servet]]
[[uk:Мігель Сервет]]
[[zh:米格爾·塞爾韋特]]
[[zh:米格爾·塞爾韋特]]
{{Normdaten
|PND=11861343X
|LCCN=n/50/4735
|VIAF=46767173
|SELIBR=
|GKD=
|SWD=
|WP=
}}

Версія ад 15:33, 30 верасня 2012

Мігель Сервет

Мігель Сервет (лац.: Michael Servetus, ісп.: Miguel Serveto y Conesa, 29 верасня 1511, Вільянуэва-дэ-Сіхена - 27 кастрычніка 1553, Жэнева) — іспанскі мысляр, тэолаг-антытрынітарый, прыродазнавец і ўрач.

Біяграфія

Вучыўся ў Сарагосе, Тулузе, Парыжы, дзе вывучаў матэматыку, геаграфію, астраномію, права, медыцыну. Мігель Сервет ўпершыню ў Еўропе апісаў малы круг кровазвароту.

У 1531 выходзіць у свет яго трактат "Аб памылках траічнасці", а праз год - другі трактат "Дзве кнігі дыялогаў пра Тройцу", які стаў адказам на палеміку ў сувязі з яго першай працай. Антытрынітарныя погляды Сервета выклікалі пратэст як у каталіцкім, так і ў пратэстанцкім свеце, і ён быў вымушаны хавацца, прыняўшы імя Міхаіла Віланавануса.

Пасля 1532 Сервет пасяляецца ў Ліёне. У гэты перыяд ён піша каментарыі да новага выдання «Геаграфіі» Пталемея, у якім, у прыватнасці, аднаўляе забыты прыярытэт Калумба у адкрыцці Новага святла. У 1535-38 вывучае медыцыну ў Парыжскім універсітэце. Яго астралагічныя заняткі выклікалі незадаволенасць прафесараў універсітэта, справа разглядалася Парыжскім парламентам, пасля чаго Сервет быў вымушаны бегчы з горада. Ён жыве ў розных гарадах Францыі, займаючыся пад чужым імем медычнай практыкай.

Пасля 1540 становіцца асабістым урачом арцыбіскупа П'ера Пальм'е ў В'ене. Перапіска з Кальвінам, якую Сервет вядзе на працягу некалькіх гадоў, выяўляе поўную нязгоду ў поглядах, і Кальвін прылічае Сервет да ліку лютых ворагаў хрысціянскай рэлігіі. У 1553 годзе ў В'ене ананімна выходзіць галоўная праца Сервета «Аднаўленне хрысціянства». Лічачы бяздумным хрышчэнне немаўлят, Сервет мяркуе, што хрышчэнне павінна адбывацца ўжо ў сталым, свядомым узросце. Разглядаючы паняцце душы, Сервет паспрабаваў даць уяўленне аб крыві як месцазнаходжанне душы, упершыню ў Еўропе апісаў малы круг кровазвароту. Прыярытэт яго ў вывучэнні кровазвароту лічыўся бясспрэчным да таго часу, пакуль у 1929 у Дамаску не быў знойдзена рукапіс арабскага лекара Ібн-ан-Нафісы з апісаннем лёгачнага кровазвароту. Прамыя тэкставыя супадзенні ў апісаннях Сервета і Ібн-ан-Нафісы дазваляюць меркаваць знаёмства Сервета з тэкстам яго арабскага папярэдніка.

Кніга Сервета была прызнана ерэтычнай, а ўвесь наклад яе знішчаны. Кніга выйшла з ініцыяламі M. S. V., што дазволіла інквізіцыі ўсталяваць аўтарства Сервета. Ён быў арыштаваны, але падчас судовага працэсу ўцёк з турмы і быў завочна прысуджаны да смерці. Пакінуўшы Францыю, Сервет, відаць, спрабаваў знайсці прытулак у Неапалі. Яго шлях ішоў праз Жэневу, дзе ён быў пазнаны Жанам Кальвіна і па прысудзе жэнеўскай кансысторыі спалены на вогнішчы. Ён увайшоў у гісторыю перш за ўсё як першая ахвяра пратэстанцкага фанатызму, і яго смерць паклала пачатак шматвяковай дыскусіі аб свабодзе сумлення. Першым працай на гэтую тэму быў трактат вядомага італьянскага гуманіста Себасцьяна Кастэла "Аб ерэтыках» (1554). Вальтэр пісаў у «Вопыце аб норавах», што пакаранне Сервета зрабіла на яго большае ўражанне, чым усе вогнішчы інквізіцыі.

Літаратура

  • Bainton R. H. Hunted Heretic. A life and death of Michael Servetus. Boston, 1953.
  • Baron Fernandez J. Miguel Servet. Su vida y su obra. Madrid, 1970.
  • Savonarole. Michel Servet. Les grandes proces d’histoire. Paris, 1979.
  • Gordon Kinder A. Michael Servetus. 1989.