Рутэній: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 06:50, 4 лістапада 2012

Рутэній (лац.: Ruthenium) Ru — хімічны элемент VIII групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 44. Адносіцца да сямейства плацінавых металаў.

Бліскучы серабрысты метал. Атамная маса 101,07. Шчыльнасць 12,4 г/см³. Тэмпература плаўлення 2250 °C, тэмпература кіпення 4200 °C. Цвёрдасць па шкале Моаса 6,5^[1].

Гісторыя

Першыя звесткі аб наяўнасці ва Уральскай плацінавай рудзе трох новых хімічных элементаў (плуран, палін, і рутэній) атрымаў у 1828 годзе прафесар Дэрпцкага ўніверсітэта Г. В. Азан (ням.: Gottfried Wilhelm Osann). Аб гэтым ён напісаў у лісце да Ё. Я. Берцэліуса, які адкрыцця не пацвердзіў. Пазней даследванні ў Расіі праводзіў польскі вучоны А. Снядзецкі. Ён паведаміў аб адкрыцці новага элемента і назваў яго ў гонар астэроіда Веста. Але вынікі гэтай працы Снядзецкага былі памылковымі^[2].

У 1840 годзе даследваннямі ў гэтым кірунку пачаў займацца рускі хімік К. К. Клаўс. Спачатку ён паўтарыў працы Г. Азана, а затым працягваў эксперыменты па свайму плану. У 1844 г. Клаўс апублікаваў справаздачу аб выніках сваёй працы. Клаўс атрымаў 6 г новага хімічнага элемента, аб чым паведаміў Ё. Берцэліусу. Берцэліус зноў не пацвердзіў вынікі адразу, а зрабіў гэта ў 1845 годзе. У Расіі была створана камісія ў складзе акадэмікаў Г. І. Геса і Ю. Ф. Фрыцшэ, якая пацвердзіла вынікі даследаванняў К. Клаўса. За гэтую працу К. К. Клаўсу была прысуджана Дзямідаўская прэмія (1000 рублёў)^[2].

Назву новаму хімічнаму элементу К. К. Клаўс надаў у гонар Расіі (лац.: Ruthenia — лацінская назва Русі і Расіі).

Прыродныя крыніцы

Уласныя мінералы — рэдкія. Часцей трапляецца як прымесь самароднай плаціне і медна-нікелевых рудах. Значная колькасць рутэнію ўтвараецца пры рабоце рэактараў АЭС.

Прымяненне

Ахоўныя пакрыцці на электрычныя кантакты. Высокатэмпературныя тэрмапары. Зносаўстойлівыя дэталі вымяральных прыбораў. Ювелірныя вырабы.

Зноскі

↑ Рутэній на сайце ХиМиК.ру
↑ ^а ^б Трифонов Д. Н., Трифонов В. Д. Как были открыты химические элементы: Пособие для учащихся. — М.: Просвещение, 1980. — С. 70—71. — 224 с. — 100 000 экз.

Літаратура

Болсун А. Н. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 298. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
Трифонов Д. Н., Трифонов В. Д. Как были открыты химические элементы: Пособие для учащихся. — М.: Просвещение, 1980. — С. 70—71. — 224 с. — 100 000 экз. (руск.)

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Рутэній

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA

[hem-1] Рутэній на сайце ХиМиК.ру

[tr-2] а ^б Трифонов Д. Н., Трифонов В. Д. Как были открыты химические элементы: Пособие для учащихся. — М.: Просвещение, 1980. — С. 70—71. — 224 с. — 100 000 экз.

[1]

[2]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
+[[File:Ruthenium crystals.jpg|thumb|Крышталічны рутэній]]
-'''Рутэній''' ({{lang-la|Ruthenium}}) '''Ru''' — [[хімічны элемент]] VIII групы [[Перыядычная сістэма элементаў|перыядычнай сістэмы]]; атамны нумар 44. Адносіцца да сямейства [[Плацінавыя металы|плацінавых металаў]]. Бліскучы серабрысты [[метал]].
+'''Рутэній''' ({{lang-la|Ruthenium}}) '''Ru''' — [[хімічны элемент]] VIII групы [[Перыядычная сістэма элементаў|перыядычнай сістэмы]]; атамны нумар 44. Адносіцца да сямейства [[Плацінавыя металы|плацінавых металаў]].
+Бліскучы серабрысты [[метал]]. [[Атамная маса]] 101,07. [[Шчыльнасць]] 12,4 г/см³. [[Тэмпература плаўлення]] 2250 [[Градус Цэльсія|°C,]] [[тэмпература кіпення]] 4200 °C. Цвёрдасць па [[Шкала Моаса|шкале Моаса]] 6,5<ref name="hem">[http://www.xumuk.ru/spravochnik/254.html/ Рутэній на сайце ХиМиК.ру]</ref>.
+== Гісторыя ==
+Першыя звесткі аб наяўнасці ва Уральскай плацінавай рудзе трох новых хімічных элементаў (плуран, палін, і рутэній) атрымаў у 1828 годзе прафесар [[Тартускі ўніверсітэт|Дэрпцкага]] ўніверсітэта Г. В. Азан ({{lang-de|Gottfried Wilhelm Osann}}). Аб гэтым ён напісаў у лісце да [[Ёнс Якаб Берцэліус|Ё. Я. Берцэліуса]], які адкрыцця не пацвердзіў. Пазней даследванні ў [[Расія|Расіі]] праводзіў польскі вучоны [[Андрэй Снядэцкі|А. Снядзецкі]]. Ён паведаміў аб адкрыцці новага элемента і назваў яго ў гонар [[астэроід]]а [[Астэроід Веста|Веста]]. Але вынікі гэтай працы Снядзецкага былі памылковымі<ref name="tr" />.
+У 1840 годзе даследваннямі ў гэтым кірунку пачаў займацца рускі хімік [[Карл Карлавіч Клаўс|К. К. Клаўс]]. Спачатку ён паўтарыў працы Г. Азана, а затым працягваў эксперыменты па свайму плану. У 1844 г. Клаўс апублікаваў справаздачу аб выніках сваёй працы. Клаўс атрымаў 6 г новага хімічнага элемента, аб чым паведаміў Ё. Берцэліусу. Берцэліус зноў не пацвердзіў вынікі адразу, а зрабіў гэта ў 1845 годзе. У Расіі была створана камісія ў складзе акадэмікаў Г. І. Геса і Ю. Ф. Фрыцшэ, якая пацвердзіла вынікі даследаванняў К. Клаўса. За гэтую працу К. К. Клаўсу была прысуджана Дзямідаўская прэмія (1000 рублёў)<ref name="tr">{{кніга|аўтар=Трифонов Д. Н., Трифонов В. Д.|загаловак=Как были открыты химические элементы: Пособие для учащихся|месца=М.|выдавецтва=Просвещение|год=1980|старонкі=70—71|старонак=224|тыраж=100 000}}</ref>.
+Назву новаму хімічнаму элементу К. К. Клаўс надаў у гонар Расіі ({{lang-lat|Ruthenia}} — лацінская назва [[Русь|Русі]] і Расіі).
 == Прыродныя крыніцы ==
@@ Радок 8: / Радок 18: @@
 Ахоўныя пакрыцці на электрычныя кантакты. Высокатэмпературныя тэрмапары. Зносаўстойлівыя дэталі вымяральных прыбораў. Ювелірныя вырабы.
+{{зноскі}}
+== Літаратура ==
+* {{кніга|аўтар=Болсун А. Н.|загаловак=Краткий словарь физических терминов|адказны=Сост. А. И. Болсун|месца=Мн.|выдавецтва=Вышэйшая школа|год=1979|старонкі=298|старонак=416|тыраж=30&nbsp;000}}{{ref-ru}}
+* {{кніга|аўтар=Трифонов Д. Н., Трифонов В. Д.|загаловак=Как были открыты химические элементы: Пособие для учащихся|месца=М.|выдавецтва=Просвещение|год=1980|старонкі=70—71|старонак=224|тыраж=100 000}}{{ref-ru}}
+== Спасылкі ==
+{{Commons|Category:Ruthenium}}
 [[Катэгорыя:Хімічныя элементы]]