Узровень мора: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 19:22, 8 снежня 2012

Узровень мора — Палаженне вольнай паверхні Сусветная акіяну, якое вымяраецца па стромай лініі адносна некаторага ўмоўнага пачатку адліка. Гэтае палажэнне вызначаецца законам прыцягнення, момантам інерцыі Зямлі, тэмпературай, прылівамі і іншымі фактарамі. Адрозніваюць «імгненны», прыліўны, сярэднесутачны, сярэднемесячны, сэрэднегадавы і сярэднешматгадовы ўзроўні мора.

Пад уздзеяннем ветравага хвалявання, прыліваў, награвання і ахалоджвання паверхні мора, ваганняў атмасфернага ціску, ападкаў і выпарвання, рачнога і ледніковага стока узровень мора няспынна змяняецца. сярэднешматгадовы ўзровень мора не залежыць ад гэтых ваганняў паверхні мора. Палажэнне сярэднешматгадовага ўзроўня мора вызначаецца размеркаваннем сілы цяжкасці і прасторавай нераўнамернасцю гідраметэаралагічных характарыстык (плотнасць вады, атмасферны ціск і інш.).

Пастаянны ў кожным месцы сярэднешматгадовы ўзровень мора прымаецца за зыходны ўзровень, ад якога адлічваюцца вышыні на сушы. Для адліка глыбінь мораў з малымі прылівамі гэты ўзровень прымаецца за нуль глыбінь — пазнаку ўзроўня вады, ад якой адлічваюцца глыбіні ў адпаведнасці з патрабаваннямі суднаходства. У Расіі і большасці іншых краін былога СССР, а таксама ў Польшчы, абсалютныя вышыні пунктаў зямной паверхні адлічваюць ад сярэднешматгадовага ўзроўня Балтыйскага мора, вызначанага ад наля футштока ў Кранштаце^[1]. Глыбіні і вышыні ў заходнееўрапейскіх краінах вылічаюцца па Амстэрдамскаму футштоку (замер узроўня Міжземнага мора робіцца па Марсэльскаму футштоку)^[2].

Для вымярэння і рэгістрацыі выганняў узроўня моря выкарыстоўваюць мареограф.

Так як існуе мноства фактараў, уплываюцых на глабальныя змены надвор'я, (напрыклад, Глабальная пацяпленне), то прадказанні і ацэнкі зменаў узроўня акіяна ў бліжэйшай будучыні не вызначаюцца вялікай дакладнасцю.

Вышыня марской паверхні

Вышыня марской паверхні (ВМП) — гэта вышыня (ці тапаграфія ці рэльеф) паверхні акіяна. Напрацягу сутак яна, найбольш схільная ўплыву прыліўных сіл Месяца і Сонца, дзеючых на Зямлю. На вялікіх часовых маштабах на ВМП уплывае цыркуляцыя акіяна. Звычайна цыркуляцыя акіяна выклікае адхіленні тапаграфіі ад сярэднягя ўзроўня максімум на ± 1 м^[3]. Самыя марудныя змены ВМП адбываюцца за кошт зменаў у гравітацыйным полі Зямлі (геоід) ў выніку пераразмеркавання кантынентаў, стварэння падводных гор і таму падобнага.

Паколькі гравітацыйнае поле Зямлі адносна стабільна ў маштабах дзесяцігоддзяў і стагоддзяў, цыркуляцыя акіяна мае больш значную ролю ў назіраема зменлівасці ВМП. Сезонныя змены ў размеркаванні цяпла і ветравага ўздзеяння ўплываюць на цыркуляцыю акіяна, а тыя, у сваю чаргу, на ВМП. Варыяцыі ВМП могуць быць вымераны з дапамогай спадарожнікавай альтыметрыі (напрыклад, спадарожнікі TOPEX/Poseidon, Jason 1) і ужывацца для вызначэння, напрыклад, павышэння ўзроўня мора, разліка утрымання цяпла і геастрафічных плынях, выяўлення і вывучэння віхраў у акіяне.

Гл. таксама

Зноскі

↑ Так званая «[[Балтыйская сістэма вышынь]».
↑ Кранштацкі футшток
↑ Шаблон:Книга

Спасылкі

Шаблон:Ocean-stub

[1] Так званая «[[Балтыйская сістэма вышынь]».

[2] Кранштацкі футшток

[3] Шаблон:Книга

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 4: / Радок 4: @@
 Пад уздзеяннем ветравага хвалявання, прыліваў, награвання і ахалоджвання паверхні мора, ваганняў атмасфернага ціску, ападкаў і выпарвання, рачнога і ледніковага стока узровень мора няспынна змяняецца. сярэднешматгадовы ўзровень мора не залежыць ад гэтых ваганняў паверхні мора. Палажэнне сярэднешматгадовага ўзроўня мора вызначаецца размеркаваннем сілы цяжкасці і прасторавай нераўнамернасцю гідраметэаралагічных характарыстык (плотнасць вады, атмасферны ціск і інш.).
-Пастаянны ў кожным месцы сярэднешматгадовы ўзровень мора прымаецца за зыходны ўзровень, ад якога [[Вышыня над узроўнем мора|адлічваюцца вышыні на сушы]]. Для адліка глыбінь мораў з малымі прылівамі гэты ўзровень прымаецца за нуль глыбінь — пазнаку ўзроўня вады, ад якой адлічваюцца глыбіні ў адпаведнасці з патрабаваннямі суднаходства. У [[Расія|Расіі]] і большасці іншых краін былога [[СССР]], а таксама ў [[Польшча|Польшчы]], [[абсалютная вышыня|абсалютныя вышыні]] пунктаў зямной паверхні адлічваюць ад сярэднешматгадовага ўзроўня [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]], вызначанага ад наля [[Кранштацкі футшток|футштока ў Кранштадце]]<ref>Так званая «[[Балтыйская сістэма вышынь]».</ref>. Глыбіні і вышыні ў заходнееўрапейскіх краінах вылічаюцца па [[Горад_Амстэрдам|Амстэрдам]]скаму [[футшток]]у (замер узроўня [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]] робіцца па [[Марсэль]]скаму футштоку)<ref>[http://www.kronstadt.ru/history_futshtock.htm Кранштацкі футшток]</ref>.
+Пастаянны ў кожным месцы сярэднешматгадовы ўзровень мора прымаецца за зыходны ўзровень, ад якога [[Вышыня над узроўнем мора|адлічваюцца вышыні на сушы]]. Для адліка глыбінь мораў з малымі прылівамі гэты ўзровень прымаецца за нуль глыбінь — пазнаку ўзроўня вады, ад якой адлічваюцца глыбіні ў адпаведнасці з патрабаваннямі суднаходства. У [[Расія|Расіі]] і большасці іншых краін былога [[СССР]], а таксама ў [[Польшча|Польшчы]], [[абсалютная вышыня|абсалютныя вышыні]] пунктаў зямной паверхні адлічваюць ад сярэднешматгадовага ўзроўня [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]], вызначанага ад наля [[Кранштацкі футшток|футштока ў Кранштаце]]<ref>Так званая «[[Балтыйская сістэма вышынь]».</ref>. Глыбіні і вышыні ў заходнееўрапейскіх краінах вылічаюцца па [[Горад_Амстэрдам|Амстэрдам]]скаму [[футшток]]у (замер узроўня [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]] робіцца па [[Марсэль]]скаму футштоку)<ref>[http://www.kronstadt.ru/history_futshtock.htm Кранштацкі футшток]</ref>.
 Для вымярэння і рэгістрацыі выганняў узроўня моря выкарыстоўваюць [[мареограф]].