Узровень мора: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 8: Радок 8:
Для вымярэння і рэгістрацыі выганняў узроўня моря выкарыстоўваюць [[мареограф]].
Для вымярэння і рэгістрацыі выганняў узроўня моря выкарыстоўваюць [[мареограф]].


Так як існуе мноства фактараў, уплываюцых на глабальныя змены надвор'я, (напрыклад, [[Глабальная пацяпленне]]), то прадказанні і ацэнкі зменаў узроўня акіяна ў бліжэйшай будучыні не вызначаюцца вялікай дакладнасцю.
Так як існуе мноства фактараў, уплываюцых на глабальныя змены надвор'я, (напрыклад, [[Глабальнае пацяпленне]]), то прадказанні і ацэнкі зменаў узроўня акіяна ў бліжэйшай будучыні не вызначаюцца вялікай дакладнасцю.


== Вышыня марской паверхні ==
== Вышыня марской паверхні ==

Версія ад 00:47, 9 снежня 2012

Графік, дэманструючы ваганні ўзроўня Сусветнага акіяна за апошнія 550 млн год

Узровень мора — Палаженне вольнай паверхні Сусветная акіяну, якое вымяраецца па стромай лініі адносна некаторага ўмоўнага пачатку адліка. Гэтае палажэнне вызначаецца законам прыцягнення, момантам інерцыі Зямлі, тэмпературай, прылівамі і іншымі фактарамі. Адрозніваюць «імгненны», прыліўны, сярэднесутачны, сярэднемесячны, сэрэднегадавы і сярэднешматгадовы ўзроўні мора.

Пад уздзеяннем ветравага хвалявання, прыліваў, награвання і ахалоджвання паверхні мора, ваганняў атмасфернага ціску, ападкаў і выпарвання, рачнога і ледніковага стока ўзровень мора няспынна змяняецца. сярэднешматгадовы ўзровень мора не залежыць ад гэтых ваганняў паверхні мора. Палажэнне сярэднешматгадовага ўзроўня мора вызначаецца размеркаваннем сілы цяжкасці і прасторавай нераўнамернасцю гідраметэаралагічных характарыстык (плотнасць вады, атмасферны ціск і інш.).

Пастаянны ў кожным месцы сярэднешматгадовы ўзровень мора прымаецца за зыходны ўзровень, ад якога адлічваюцца вышыні на сушы. Для адліка глыбінь мораў з малымі прылівамі гэты ўзровень прымаецца за нуль глыбінь — пазнаку ўзроўня вады, ад якой адлічваюцца глыбіні ў адпаведнасці з патрабаваннямі суднаходства. У Расіі і большасці іншых краін былога СССР, а таксама ў Польшчы, абсалютныя вышыні пунктаў зямной паверхні адлічваюць ад сярэднешматгадовага ўзроўня Балтыйскага мора, вызначанага ад наля футштока ў Кранштаце[1]. Глыбіні і вышыні ў заходнееўрапейскіх краінах вылічаюцца па Амстэрдамскаму футштоку (замер узроўня Міжземнага мора робіцца па Марсельскаму футштоку)[2].

Для вымярэння і рэгістрацыі выганняў узроўня моря выкарыстоўваюць мареограф.

Так як існуе мноства фактараў, уплываюцых на глабальныя змены надвор'я, (напрыклад, Глабальнае пацяпленне), то прадказанні і ацэнкі зменаў узроўня акіяна ў бліжэйшай будучыні не вызначаюцца вялікай дакладнасцю.

Вышыня марской паверхні

Абсалютная вышыня марской паверхні (у сантыметрах) ў раёне плвні Гольфстрым на 10 сакавіка 2008 года, атрыманая па даным спадарожніка Jason 1. Стрэлкамі паказаны геаграфічныя плыні, асацыяывныя са зменамі вышыні марской паверхні.

Вышыня марской паверхні (ВМП) — гэта вышыня (ці тапаграфія ці рэльеф) паверхні акіяна. Напрацягу сутак яна, найбольш схільная ўплыву прыліўных сіл Месяца і Сонца, дзеючых на Зямлю. На вялікіх часовых маштабах на ВМП уплывае цыркуляцыя акіяна. Звычайна цыркуляцыя акіяна выклікае адхіленні тапаграфіі ад сярэднягя ўзроўня максімум на ± 1 м[3]. Самыя марудныя змены ВМП адбываюцца за кошт зменаў у гравітацыйным полі Зямлі (геоід) ў выніку пераразмеркавання кантынентаў, стварэння падводных гор і таму падобнага.

Паколькі гравітацыйнае поле Зямлі адносна стабільна ў маштабах дзесяцігоддзяў і стагоддзяў, цыркуляцыя акіяна мае больш значную ролю ў назіраема зменлівасці ВМП. Сезонныя змены ў размеркаванні цяпла і ветравага ўздзеяння ўплываюць на цыркуляцыю акіяна, а тыя, у сваю чаргу, на ВМП. Варыяцыі ВМП могуць быць вымераны з дапамогай спадарожнікавай альтыметрыі (напрыклад, спадарожнікі TOPEX/Poseidon, Jason 1) і ўжывацца для вызначэння, напрыклад, павышэння ўзроўня мора, разліка утрымання цяпла і геастрафічных плынях, выяўлення і вывучэння віхраў у акіяне.

Гл. таксама

Зноскі

Спасылкі

Шаблон:Ocean-stub