Андэрс Цэльсій: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
JerzyKundrat (размовы | уклад) др DEFAULTSORT |
SantoshBot (размовы | уклад) др r2.7.3) (робат дадаў: bn:এন্ডার্স সেলসিয়াস |
||
Радок 45: | Радок 45: | ||
[[Катэгорыя:Постаці шведскай астраноміі]] |
[[Катэгорыя:Постаці шведскай астраноміі]] |
||
[[Катэгорыя:Вучоныя, у гонар якіх названы фізічныя адзінкі вымярэння]] |
[[Катэгорыя:Вучоныя, у гонар якіх названы фізічныя адзінкі вымярэння]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ar:أندرس سلزيوس]] |
[[ar:أندرس سلزيوس]] |
||
Радок 50: | Радок 60: | ||
[[az:Anders Selsi]] |
[[az:Anders Selsi]] |
||
[[bg:Андерс Целзий]] |
[[bg:Андерс Целзий]] |
||
[[bn:এন্ডার্স সেলসিয়াস]] |
|||
[[bs:Anders Celsius]] |
[[bs:Anders Celsius]] |
||
[[ca:Anders Celsius]] |
[[ca:Anders Celsius]] |
||
Радок 107: | Радок 118: | ||
[[vi:Anders Celsius]] |
[[vi:Anders Celsius]] |
||
[[zh:安德斯·攝爾修斯]] |
[[zh:安德斯·攝爾修斯]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ |
Версія ад 18:00, 4 студзеня 2013
Андэрс Цэльсій | |
---|---|
Anders Celsius | |
Дата нараджэння | 27 лістапада 1701 |
Месца нараджэння | Упсала, Швецыя |
Дата смерці | 25 красавіка 1744 (42 гады) |
Месца смерці | Упсала, Швецыя |
Месца пахавання | |
Грамадзянства | Швецыя |
Бацька | Nils Celsius[d] |
Род дзейнасці | астраном, фізік, матэматык, выкладчык універсітэта, вынаходнік, хімік, метэаролаг |
Навуковая сфера | астраномія |
Месца працы | |
Альма-матар | Упсальскі ўніверсітэт |
Навуковы кіраўнік | Жак Касіні |
Вядомыя вучні | Johan Gottschalk Wallerius[d], Jakob Gadolin[d][2] і Pehr Wilhelm Wargentin[d][2] |
Вядомы як | стваральнік шкалы Цэльсія |
Член у | |
Узнагароды |
член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] |
Подпіс | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Андэрс Цэльсій (шведск.: Anders Celsius; 27 лістапада 1701, Упсала, Швецыя - 25 красавіка 1744, Упсала, Швецыя) — шведскі астраном, геолаг і метэаролаг (у тыя часы геалогія і метэаралогія лічыліся часткай астраноміі).
Біяграфія
Прафесар астраноміі Упсальскага ўніверсітэта (1730-1744). Ён прапанаваў шкалу Цэльсія, у якой тэмпература патройнай кропкі вады (гэтая тэмпература практычна супадае з тэмпературай плаўлення лёду пры нармальным ціску) прымалася за 100, а тэмпература кіпення вады - за 0. У 1745 годзе, ужо пасля смерці Цэльсія, шкала была перавернутая Карлам Лінеем (за 0 сталі прымаць тэмпературу плаўлення лёду, а за 100 - кіпенне вады), і ў такім выглядзе выкарыстоўваецца да нашага часу.
Разам з французскім астраномам П'ерам Луі Мора дэ Маперцюі ўдзельнічаў у экспедыцыі з мэтай вымярэння адрэзка мерыдыяна ў 1 градус ў Лапландыі (тады - частка Швецыі). Аналагічная экспедыцыя была арганізавана на экватар, на тэрыторыі цяперашняга Эквадора. Параўнанне вынікаў пацвердзіла здагадку Ньютана, што Зямля ўяўляе сабой эліпсоід, пляскаты ля палюсоў.
Назіраў Паўночнае ззянне і апісаў больш за 300 сваіх і чужых назіранняў. Выявіў, што адхіленні стрэлкі компаса карэлююцца з інтэнсіўнасцю ззяння. На гэтай падставе зрабіў правільнае заключэнне, што прырода Паўночнага ззяння звязана з магнетызмам.
У 1741 годзе заснаваў Упсальскую астранамічную абсерваторыю. Вельмі дакладна вымераў яркасць 300 зорак, выкарыстоўваючы сістэму аднолькавых шкляных пласцін, паглынае святло.
Бацька Андэрса Цэльсія, Нільс, і абодвы дзеда, Магнус Цэльсій і Андэрс Споўл, таксама былі прафесарамі. Навукоўцамі былі і шматлікія іншыя сваякі Андэрса Цэльсія, у тым ліку яго дзядзька Улаф Цэльсій (1670-1756), тэолаг, батанік, гісторык і ўсходазнаўца.
- Нарадзіліся 27 лістапада
- Нарадзіліся ў 1701 годзе
- Асобы
- Нарадзіліся ва Упсале
- Памерлі 25 красавіка
- Памерлі ў 1744 годзе
- Памерлі ва Упсале
- Пахаваныя ў Швецыі
- Выкладчыкі Упсальскага ўніверсітэта
- Члены Лонданскага каралеўскага таварыства
- Члены Леапальдзіны
- Члены Шведскай каралеўскай акадэміі навук
- Члены Прускай акадэміі навук
- Вучоныя паводле алфавіта
- Постаці астраноміі
- Памерлі ад сухот
- Постаці шведскай навукі
- Постаці шведскай астраноміі
- Вучоныя, у гонар якіх названы фізічныя адзінкі вымярэння