Тайвань: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др робат дадаў: diq:Cumhuriyetê Çini |
др r2.7.3) (робат дадаў: am:የቻይና ሪፐብሊክ |
||
Радок 98: | Радок 98: | ||
[[af:Republiek van Sjina]] |
[[af:Republiek van Sjina]] |
||
[[als:Republik China]] |
[[als:Republik China]] |
||
[[am:የቻይና ሪፐብሊክ]] |
|||
[[an:Republica de China]] |
[[an:Republica de China]] |
||
[[ar:تايوان]] |
[[ar:تايوان]] |
Версія ад 01:37, 11 студзеня 2013
| |||||
Дзяржаўны гімн Тайваня | |||||
Заснавана | 1911 | ||||
Афіцыйныя мовы | Standard Taiwanese Mandarin[d], Taiwanese Hakka[d][1], Taiwanese Hokkien[d], Amis[d], Paiwan[d], Kinmen dialect[d], O-ku-uā[d], Matsu dialect[d], Taiwanese Sign Language[d], Saisiyat[d], Puyuma[d], Atayal[d], Tsou[d], Bunun[d], Rukai[d], Truku[d], Seediq[d], Sakizaya[d], Yami[d], Kavalan[d], Kanakanavu[d] і Saaroa[d] | ||||
Сталіца | Тайбэй | ||||
Найбуйнейшыя гарады | Новы Тайбэй | ||||
Форма кіравання | Унітарная рэспубліка | ||||
Прэзідэнт | Ма Інцзю | ||||
Плошча • Усяго |
136-я ў свеце 36.193 км² | ||||
Насельніцтва • Ацэнка (2010) • Шчыльнасць |
23.252.392 чал. (50-я) 642 чал./км² (17-я) | ||||
ВУП (ППЗ) • Разам (2011) • На душу насельніцтва |
$876.035 (19-ы) $37.719 (19-ы) | ||||
ВУП (намінал) • Разам (2011) • На душу насельніцтва |
$466.832 (26-ы) $20.100 (39-ы) | ||||
ІРЧП (2010) | 0,868 (22-ы) | ||||
Валюта | Новы тайванскі долар | ||||
Інтэрнэт-дамен | .tw | ||||
Код ISO (Alpha-2) | TW | ||||
Код ISO (Alpha-3) | TWN | ||||
Код МАК | ROC і TWN | ||||
Тэлефонны код | +886 | ||||
Часавыя паясы | +8 |
Рэспубліка Кітай (кіт.: 中華民國) — часткова прызнаная дзяржава ва Усходняй Азіі. Раней кіраўніцтва Рэспублікі Кітай кантралявала ўсе тэрыторыі, за якімі замацаваная назва Кітай, акрамя Макаа і Ганконга. Але ж пасля грамадзянскай вайны кіраўніцтва Рэспублікі Кітай было выгнанае па-за межы мацерыка; зараз яно кантралюе толькі тэрыторыі астравоў Тайвань, Пескадорас, Кіньмень і Мацу. З пачатка 1990-ых гадоў усё часцей выкарыстоўваецца ў СМІ і паўсядзённым ужытку па ўсім свеце назва Тайвань, калі размова ідзе пра Рэспубліку Кітай, назва Кітай жа ёсць практычна манапалізаванаю Кітайскай Народнай Рэспублікай. У міжнародных арганізацыях і, напрыклад, на Алімпійскіх гульнях, Рэспубліка Кітай удзельнічае з імем Кітайскі Тайбэй.
Палітычны статус
Нягледзячы на страту ўлады на тэрыторыі мацерыка, Рэспубліка Кітай дэ-юрэ пазначае сваёй сталіцай горад Нанкін, і да гэтага часу афіцыйна прэтэндуе на землі Кітайскае Народнай Рэспублікі, цэнтральнаазіяцкіх дзяржаў былога СССР, Манголіі, паўночнай М'янмы, хаця сучасны ўрад не звяртае асаблівай увагі на былыя ўладанні. А Кітайская Народная Рэспубліка, у сваю чаргу, не прызнае за законнае існаванне Рэспублікі Кітай і таму прэтэндуе на яе тэрыторыю.
Кітайская Народная Рэспубліка і па сённяшні дзень намагаецца дасягнуць кансэнсуса і мірна ўніфікаваць Кітай. На выпадак, калі «мірная ўніфікацыя» не здарыцца, Кітайская Народная Рэспубліка ладзіць на ўзбярэжжы Фуджыян ракеты, накіраваныя супраць Рэспублікі Кітай і рыхтуецца да ваеннага ўварвання на яе тэрыторыю. У сваю чаргу, ЗША рыхтуюць войскі Рэспублікі Кітай і экспартуюць амерыканскую зброю на Тайвань. ЗША маюць свой погляд на сітуацыю ў рэгіёне. Згодна з ім, мінулыя непаразуменні не павінны зрабіцца прычынай агрэсіі супраць Тайваня.
У самім Тайвані існуюць розныя меркаванні наконт гэтага. Кіруючая партыя Гаміньдан згодна з пазіцыяй ЗША і не адмаўляе магчымую ўніфікацыю ў больш-менш аддаленай будучыні. Аднак яна мае шэраг патрабаванняў, якія абавязкова павінна выканаць Кітайская Народная Рэспубліка, калі хоча, каб краіны аб'ядналіся. Вось яны:
- КНР абавязана дэмакратызаваць сацыяльнае жыццё да ўзроўню Тайваня.
- КНР абавязана ўзняць узровень жыцця сваіх грамадзян да ўзроўню Тайваня.
Дэмакратычная прагрэсіўная партыя таксама падтрымлівае пазіцыю ЗША, аднак выключае магчымасць уніфікацыі і выступае за адмову ад тэрытарыяльных прэтэнзій і за абвяшчэнне незалежнасці краіны пад назвай Рэспубліка Тайвань.
Згодна з «палітыкай аднаго Кітая», якую праводзяць Кітайская Народная Рэспубліка і Тайвань, ўсе краіны, якія ўсталявалі дыпламатычныя дачыненні з адной дзяржавай, не могуць мець стасункі з другой. У абход гэтага патрабавання, Тайвань у большасці краін свету стварыў «Прадстаўніцтвы Тайваня ў пытаннях культуры і эканомікі». Гэтыя прадстаўніцтвы, па дыяпазоне абавязкаў і пытанняў, што там разглядаюць, падобны да дыпламатычных пасольстваў. А ў 25 краінах свету знаходзяцца афіцыйныя пасольствы Тайваня.
Таксама, «палітыка адзінага Кітая» зазначае, што КНР будзе ўдзельнічаць толькі ў тых арганізацыях, дзе не прызнаны Тайвань. Раней (з 1945), Тайвань быў членам-заснавальнікам ААН. Аднак, у 1971 права прадстаўніцтва Кітая ў арганізацыі і Савеце Бяспекі было перададзена КНР, а Рэспубліка Кітай пазбаўлена членства. На Алімпійскіх гульнях забараняецца ўзнімаць тайванскі сцяг і выконваць нацыянальны гімн.
Таму наладжванне стасункаў з КНР на сённяшні дзень ёсць прыярытэтным накірункам палітыкі РК.
Гл. таксама
Зноскі
Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA