Тайвань: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
MerlIwBot (размовы | уклад)
др робат дадаў: diq:Cumhuriyetê Çini
Xqbot (размовы | уклад)
др r2.7.3) (робат дадаў: am:የቻይና ሪፐብሊክ
Радок 98: Радок 98:
[[af:Republiek van Sjina]]
[[af:Republiek van Sjina]]
[[als:Republik China]]
[[als:Republik China]]
[[am:የቻይና ሪፐብሊክ]]
[[an:Republica de China]]
[[an:Republica de China]]
[[ar:تايوان]]
[[ar:تايوان]]

Версія ад 01:37, 11 студзеня 2013

Рэспубліка Кітай
中華民國
Герб Тайваня
Сцяг Тайваня Герб Тайваня
Дзяржаўны гімн Тайваня
Заснавана 1911
Афіцыйныя мовы Standard Taiwanese Mandarin[d], Taiwanese Hakka[d][1], Taiwanese Hokkien[d], Amis[d], Paiwan[d], Kinmen dialect[d], O-ku-uā[d], Matsu dialect[d], Taiwanese Sign Language[d], Saisiyat[d], Puyuma[d], Atayal[d], Tsou[d], Bunun[d], Rukai[d], Truku[d], Seediq[d], Sakizaya[d], Yami[d], Kavalan[d], Kanakanavu[d] і Saaroa[d]
Сталіца Тайбэй
Найбуйнейшыя гарады Новы Тайбэй
Форма кіравання Унітарная рэспубліка
Прэзідэнт Ма Інцзю
Плошча
• Усяго
136-я ў свеце
36.193 км²
Насельніцтва
• Ацэнка (2010)
Шчыльнасць

23.252.392 чал. (50-я)
642 чал./км²  (17-я)
ВУП (ППЗ)
  • Разам (2011)
  • На душу насельніцтва

$876.035  (19-ы)
$37.719  (19-ы)
ВУП (намінал)
  • Разам (2011)
  • На душу насельніцтва

$466.832  (26-ы)
$20.100  (39-ы)
ІРЧП (2010) 0,868 (22-ы)
Валюта Новы тайванскі долар
Інтэрнэт-дамен .tw
Код ISO (Alpha-2) TW
Код ISO (Alpha-3) TWN
Код МАК ROC і TWN
Тэлефонны код +886
Часавыя паясы +8

Рэспубліка Кітай (кіт.: 中華民國) — часткова прызнаная дзяржава ва Усходняй Азіі. Раней кіраўніцтва Рэспублікі Кітай кантралявала ўсе тэрыторыі, за якімі замацаваная назва Кітай, акрамя Макаа і Ганконга. Але ж пасля грамадзянскай вайны кіраўніцтва Рэспублікі Кітай было выгнанае па-за межы мацерыка; зараз яно кантралюе толькі тэрыторыі астравоў Тайвань, Пескадорас, Кіньмень і Мацу. З пачатка 1990-ых гадоў усё часцей выкарыстоўваецца ў СМІ і паўсядзённым ужытку па ўсім свеце назва Тайвань, калі размова ідзе пра Рэспубліку Кітай, назва Кітай жа ёсць практычна манапалізаванаю Кітайскай Народнай Рэспублікай. У міжнародных арганізацыях і, напрыклад, на Алімпійскіх гульнях, Рэспубліка Кітай удзельнічае з імем Кітайскі Тайбэй.

Палітычны статус

Нягледзячы на страту ўлады на тэрыторыі мацерыка, Рэспубліка Кітай дэ-юрэ пазначае сваёй сталіцай горад Нанкін, і да гэтага часу афіцыйна прэтэндуе на землі Кітайскае Народнай Рэспублікі, цэнтральнаазіяцкіх дзяржаў былога СССР, Манголіі, паўночнай М'янмы, хаця сучасны ўрад не звяртае асаблівай увагі на былыя ўладанні. А Кітайская Народная Рэспубліка, у сваю чаргу, не прызнае за законнае існаванне Рэспублікі Кітай і таму прэтэндуе на яе тэрыторыю.

Кітайская Народная Рэспубліка і па сённяшні дзень намагаецца дасягнуць кансэнсуса і мірна ўніфікаваць Кітай. На выпадак, калі «мірная ўніфікацыя» не здарыцца, Кітайская Народная Рэспубліка ладзіць на ўзбярэжжы Фуджыян ракеты, накіраваныя супраць Рэспублікі Кітай і рыхтуецца да ваеннага ўварвання на яе тэрыторыю. У сваю чаргу, ЗША рыхтуюць войскі Рэспублікі Кітай і экспартуюць амерыканскую зброю на Тайвань. ЗША маюць свой погляд на сітуацыю ў рэгіёне. Згодна з ім, мінулыя непаразуменні не павінны зрабіцца прычынай агрэсіі супраць Тайваня.

У самім Тайвані існуюць розныя меркаванні наконт гэтага. Кіруючая партыя Гаміньдан згодна з пазіцыяй ЗША і не адмаўляе магчымую ўніфікацыю ў больш-менш аддаленай будучыні. Аднак яна мае шэраг патрабаванняў, якія абавязкова павінна выканаць Кітайская Народная Рэспубліка, калі хоча, каб краіны аб'ядналіся. Вось яны:

  • КНР абавязана дэмакратызаваць сацыяльнае жыццё да ўзроўню Тайваня.
  • КНР абавязана ўзняць узровень жыцця сваіх грамадзян да ўзроўню Тайваня.

Дэмакратычная прагрэсіўная партыя таксама падтрымлівае пазіцыю ЗША, аднак выключае магчымасць уніфікацыі і выступае за адмову ад тэрытарыяльных прэтэнзій і за абвяшчэнне незалежнасці краіны пад назвай Рэспубліка Тайвань.

Згодна з «палітыкай аднаго Кітая», якую праводзяць Кітайская Народная Рэспубліка і Тайвань, ўсе краіны, якія ўсталявалі дыпламатычныя дачыненні з адной дзяржавай, не могуць мець стасункі з другой. У абход гэтага патрабавання, Тайвань у большасці краін свету стварыў «Прадстаўніцтвы Тайваня ў пытаннях культуры і эканомікі». Гэтыя прадстаўніцтвы, па дыяпазоне абавязкаў і пытанняў, што там разглядаюць, падобны да дыпламатычных пасольстваў. А ў 25 краінах свету знаходзяцца афіцыйныя пасольствы Тайваня.

Таксама, «палітыка адзінага Кітая» зазначае, што КНР будзе ўдзельнічаць толькі ў тых арганізацыях, дзе не прызнаны Тайвань. Раней (з 1945), Тайвань быў членам-заснавальнікам ААН. Аднак, у 1971 права прадстаўніцтва Кітая ў арганізацыі і Савеце Бяспекі было перададзена КНР, а Рэспубліка Кітай пазбаўлена членства. На Алімпійскіх гульнях забараняецца ўзнімаць тайванскі сцяг і выконваць нацыянальны гімн.

Таму наладжванне стасункаў з КНР на сённяшні дзень ёсць прыярытэтным накірункам палітыкі РК.

Гл. таксама

Зноскі

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA