Матылі

Матылі
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Надатрад:  Насякомыя з поўным метамарфозам Атрад:  Матылі
Міжнародная навуковая назва
Lepidoptera Linnaeus, 1758
Падатрады
Zeugloptera Aglossata Heterobathmiina Glossata
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   117232 NCBI   7088 EOL   747 FW   71428

Лускакрылыя, матылі (Lepidoptera) — атрад насякомых з поўным ператварэннем, з'яўляецца адным з самых шматлікіх сярод насякомых.

Лускакрылыя распаўсюджаны на ўсіх кантынентах акрамя Антарктыды, вялікай разнастайнасці дасягаюць у тропіках. У Цэнтральнай Еўропе налічваецца больш 4000 відаў. У сусветнай фауне апісана звыш 180 000 відаў.

На сённяшні дзень вельмі шматлікія віды знаходзяцца на грані знікнення, пераважна з-за знішчэння іх біятопаў. Шматлікія віды вылоўліваюцца для калекцый, што таксама наносіць вялікую шкоду колькасці іх папуляцый.

Класіфікацыя

Сярод лускакрылых выдзяляюць 4 падатрады:

• Zeugloptera
• Aglossata
• Heterobathmiina
• Glossata (у тым ліку Паўлінавочкі)

Жыццёвы цыкл

Жыццёвы цыкл лускакрылых праходзіць з поўным ператварэннем праз чатыры стадыі: яйка, лічынка, лялячка, імага.

Яйка

Усё лускакрылыя адкладваюць яйкі. Яйкі вельмі моцна адрозніваюцца паміж сабой, як па вонкавым відзе, так і па памерах і форме яйцакладкі. Некаторыя віды адкладваюць за адзін раз некалькіх тысяч яек.

Лічынка

Лічынкай лускакрылых з'яўляецца гусеніца. Вялікая частка гусеніц сілкуецца раслінамі, некаторыя спажываюць дрэва, плады і інш. На ніжняй губе гусеніц размешчана павуцінневая залоза. Перасоўваючыся, гусеніца пакідае за сабой след з павуціння. Шматлікія віды плятуць з павуціння коканы, іншыя з яго дапамогай змацоўваюць лісце харчовай расліны, утвараючы такім чынам камеру, у якой жывуць. З дасягненнем сталага ўзросту гусеніцца ператвараецца ў лялячку.

Лялячка

Лялячка гэта стадыя супакою лускакрылых, падчас якой праходзіць структурная перабудова арганізма. Лялячка з'яўляецца нерухомай. Некаторыя віды лускакрылых зімуюць на гэтай стадыі.

Імага

Лялячка ператвараецца ў дарослае насякомае — імага. Гэта форма з'яўляецца здольнай да размнажэння. Імага большасці відаў сілкуюцца нектарам кветак ці сокамі расліннага ці жывёльнага паходжання. Асноўная функцыя гэтай стадыі жыццёвага цыклу — размнажэнне і рассяленне.

Галерэя

• 
  Блакітніца алексіс
• 
  Бражнік празерпіна
• 
  Краявочка прыдарожная
• 
  Малая дубовая стужачніца
• 
  Inachis io
• 
  Saturnia pavonia
• 
  Catocala fraxini
• 
  Papilio machaon
• 
  Parnassius phoebus
• 
  Lycaena dispar
• 
  Polyommatus bellargus

Гл. таксама

• Морфа Менелай
• Argynnis pandora
• Стрэлкавы пядзенік
• Тутавы шаўкапрад
• Sasakia charonda
• Argynnis paphia
• Паруснікі, матылі
• Brahmaea
• Ліставёрткі
• Zygaena purpuralis
• Maniola jurtina
• Коканапрады
• Манашка
• Танкапрады
• Тоўстагалоўкі

Спасылкі

• Лускакрылыя Еўропы (de)(en)(pl)(ru)