Віленскае ваяводства (1926—1939): Розніца паміж версіямі

Віленскае ваяводства
Віленскае ваяводства
	Герб
Краіна	Польская Рэспубліка
Статус	ваяводства
Уваходзіць у	Польская Рэспубліка;
Адміністрацыйны цэнтр	Вільня
Дата ўтварэння	20 студзеня 1926 года
Дата скасавання	1939
Ваявода	апошні — Артур Марушэўскі
Насельніцтва (1931)	1 276 000
Шчыльнасць	44 чал./км²
Нацыянальны склад	палякі — 59,7% ; беларусы — 22,7% ; яўрэі — 8,5% ; літоўцы — 5,2% ; рускія — 3,4% ; іншыя — 0,3%.
Плошча	29 011 км²; (4-е месца)
Код аўтам. нумароў	WN
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 23:58, 26 студзеня 2013

Віленскае ваяводства (польск.: województwo wileńskie, літ.: Vilniaus vaivadija) — ваяводства ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі з 1926 года да перадачы гэтай тэрыторыі Савецкім Саюзам Літве і Беларускай ССР у верасні 1939 года. Было ўтворанае ў 1923 годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў Вільні.

Апісанне

Большасць тэрыторыі ваяводства складала Сярэдняя Літва, якая была інкарпараваная да Польшчы ў 1922 годзе. З 6 красавіка 1922 года да 22 снежня 1925 года тэрыторыя ваяводства была вядома пад назвай Віленская Зямля.

Плошча ваяводства складала 29 011 квадратных кіламетраў, а колькасць насельніцтва паводле перапісу насельніцтва ў Польшчы ў 1931 годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі палякі (59,5%) і беларусы (22,7%). Таксама былі літоўцы (5,2%), рускія (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў караімамі. У гарадох (за выняткам Вільні) значную колькасць насельніцтва складалі яўрэі (8.5% ад усяго насельніцтва).^[1] 61,2% былі прызнаны рыма-каталікамі, 26,9% — праваслаўнымі, 9,4% — іўдзеямі, 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.

Месцазнаходжанне

Ваяводства размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з Савецкім Саюзам на ўсходзе, Літвай на захадзе, Латвіяй на поўначы Навагрудскім ваяводствам на поўдні і Беластоцкім ваяводствам на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводства ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, Нарач — найвялікшае возера Беларусі і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны перыяд). На 1 студзеня 1937 года лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводства.

Гарады і адміністрацыйны падзел

Вільня з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у 1939 годзе налічвала 195 тысяч месцічаў). Віленскае ваяводства налічвала 14 гарадоў.

У 1922—1939 гадах Віленскае ваяводства падзялялася на 9 паветаў:

Браслаўскі павет (плошча 4 217 км², нас. 143 100),
Дзісноўскі павет (плошча 3 968 км², нас. 159 900),
Маладзечанскі павет (плошча 1 898 км², нас. 91 300),
Ашмянскі павет (плошча 2 362 км², нас. 104 600),
Пастаўскі павет (плошча 3 050 км², нас. 99 900),
Свянцянскі павет (плошча 4 017 км², нас. 136 500),
Вілейскі павет (плошча 3 427 км², нас. 131 100),
павет горада Вільні (з 1930 года) (плошча 105 км², нас. 195 100),
Віленска—Троцкі павет (плошча 5 967 км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за аўтаномнае Сілезскае ваяводства).

Сталіцы паветаў па звестках на 1931 год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладзечна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вілейка — 3417 жыхароў.

Падзел 1939 года

У 1939 годзе выяводства было падзелена паміж СССР і Літовскай рэспублікай, а польскія дзяржаўныя дзеячы сышлі ў падполле.^[2]

Літаратура

Шаблон:Transwiki

Зноскі

↑ Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.
↑ Заява рэгіянальнага ўрада ў Вільні (польск.)

[1] Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.

[2] Заява рэгіянальнага ўрада ў Вільні (польск.)

[1]

[2]

@@ Радок 3: / Радок 3: @@
 {{Адміністрацыйная адзінка
 | Назва                           = Віленскае ваяводства
-| Назва ў родным склоне           = Віленскага ваяводства
 | Афіцыйная назва (на наркамаўцы) =
 | Сцяг                           =
@@ Радок 12: / Радок 11: @@
 | Уваходзіць у                    =
 | Улучае                          = 9 паветаў
-| Цэнтр                          = [[Вільня]]
+| Сталіца                             = [[Вільня]]
 | БуйныГорад                      = [[Вільня]]
 | БуйныяГарады                    = [[Ашмяны]]<br />[[Свянцяны]]<br />[[Дзісна]]
-| ДатаУтварэння                  = [[20 студзеня]] [[1926]] года
+| Дата                  = [[20 студзеня]] [[1926]] года
 | Кіраўнік                        = апошні — [[Артур Марушэўскі]]
-  |Назва пасады кіраўніка         = Ваявода
+  |Назва главы                      = Ваявода
 | Насельніцтва                    = 1 276 000
   |Год перапісу                   = 1931
   |Адсотак ад насельніцтва        =
-  |Месца паводле насельніцтва     =
+  |Месца па насельніцтве     =
   |Шчыльнасць                    = 44
-  |Месца паводле шчыльнасці      =
+  |Месца па шчыльнасці      =
-  |Нацыянальны склад              = [[палякі]] — 59,7% <br /> [[беларусы]] — 22,7% <br /> [[яўрэі]] — 8,5% <br /> [[літоўцы]] — 5,2% <br /> [[расейцы]] — 3,4% <br /> іншыя — 0,3%.
+  |Нацыянальны склад              = [[палякі]] — 59,7% <br /> [[беларусы]] — 22,7% <br /> [[яўрэі]] — 8,5% <br /> [[літоўцы]] — 5,2% <br /> [[рускія]] — 3,4% <br /> іншыя — 0,3%.
 | Рэлігійная сітуацыя             =
 | Плошча                          = 29 011
   |Адсотак ад плошчы              =
-  |Месца паводле плошчы           = 4
+  |Месца па плошчы           = 4
 | Максімальная вышыня             =
 | Сярэдняя вышыня                 =
@@ Радок 35: / Радок 34: @@
 | Даўгата                         =
 | Карта                            = Poland Voivodeships adminstrative division 1930 Wilno Voivodeship.svg
-| Памер мапы                      = 250
+| Памер карты                      = 250
-| Часавы пас                      =
+ |часавы пояс             = +2
 | Скарачэнне                     =
 | ISO                             =
 | FIPS                            =
-| Тэлефонны код                   =
+ |тэлефонны код           =
 | Паштовыя індэксы                =
 | Інтэрнэт-дамен                  =
@@ Радок 47: / Радок 46: @@
 | Катэгорыя ў Commons             =
 | Параметр1                      =
-| Назва параметру 1               =
+| Назва параметра1               =
 | Карта адміністрацыйнай адзінкі   =
-| Колер фону параметраў           = {{Колер|Польшча}}
+| Колер1           = {{Колер|Польшча}}
 | Колер фону герб-сцяг           =
 }}
-'''Віленскае ваяводства''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводства ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] года да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Літва|Літве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасні [[1939]] году. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].
+'''Віленскае ваяводства''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводства ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] года да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Літва|Літве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасні [[1939]] года. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].
 == Апісанне ==
+Большасць тэрыторыі ваяводства складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] года да [[22 снежня]] [[1925]] года тэрыторыя ваяводства была вядома пад назвай ''Віленская Зямля''.
+Плошча ваяводства складала 29 011 [[квадратны кіламетр|квадратных кіламетраў]], а колькасць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[літоўцы]] (5,2%), [[рускія]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасць насельніцтва складалі [[яўрэі]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаны [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[іўдаізм|іўдзеямі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.
-Большасць тэрыторыі ваяводства складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] года да [[22 снежня]] [[1925]] года тэрыторыя ваяводства была вядомая пад назвай ''Віленская Зямля''.
-Плошча ваяводства складала 29 011 [[квадратны кіламетр|квадратных кіламетраў]], а колькасць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[літоўцы]] (5,2%), [[расейцы]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасць насельніцтва складалі [[жыды]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаныя [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[іўдаізм|юдэйцамі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.
 == Месцазнаходжанне ==
 Ваяводства размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з [[СССР|Савецкім Саюзам]] на ўсходзе, [[Літва]]й на захадзе, [[Латвія]]й на поўначы [[Навагрудскае ваяводства, 1919—1939|Навагрудскім ваяводствам]] на поўдні і [[Беластоцкае ваяводства, 1919—1939|Беластоцкім ваяводствам]] на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводства ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, [[Возера Нарач|Нарач]] — найвялікшае возера [[Беларусь|Беларусі]] і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны перыяд). На [[1 студзеня]] [[1937]] года лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводства.
 == Гарады і адміністрацыйны падзел ==
+[[Вільня]] з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у [[1939]] годзе налічвала 195 тысяч месцічаў). Віленскае ваяводства налічвала 14 гарадоў.
-[[Вільня]] з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у [[1939]] годзе налічвала 195 тысячаў месцічаў). Віленскае ваяводства налічвала 14 гарадоў.
 У 1922—1939 гадах Віленскае ваяводства падзялялася на 9 [[павет]]аў:
@@ Радок 81: / Радок 77: @@
 * Віленска—[[Трокі|Троцкі]] павет (плошча 5 967 км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за [[Сілезскае ваяводства, 1920—1939|аўтаномнае Сілезскае ваяводства]]).
-Сталіцы паветаў па звестках на [[1931]] год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладзечна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.
+Сталіцы паветаў па звестках на [[1931]] год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладзечна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вілейка — 3417 жыхароў.
 == Падзел 1939 года ==
+У [[1939]] годзе выяводства было падзелена паміж [[СССР]] і [[Літва|Літовскай рэспублікай]], а польскія дзяржаўныя дзеячы сышлі ў падполле.<ref>[http://w.icm.edu.pl/ak/txt/delegWiln.htm Заява рэгіянальнага ўрада ў Вільні] {{ref-pl}}</ref>
-У [[1939]] годзе выяводства было падзеленае паміж [[СССР]] і [[Літва|Літовскай рэспублікай]], а польскія дзяржаўныя дзеячы сышлі ў падполле.<ref>[http://w.icm.edu.pl/ak/txt/delegWiln.htm Заява рэгіянальнага ўраду ў Вільні] {{ref-pl}}</ref>
 == Літаратура ==