Грамадзянская вайна ў Нігерыі: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др Bot: Migrating 22 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q829875 (translate me) |
|||
Радок 33: | Радок 33: | ||
[[Катэгорыя:Войны XX стагоддзя]] |
[[Катэгорыя:Войны XX стагоддзя]] |
||
[[Катэгорыя:Біяфра]] |
[[Катэгорыя:Біяфра]] |
||
[[ar:الحرب الأهلية النيجرية]] |
|||
[[bg:Нигерийска гражданска война]] |
|||
[[cs:Nigerijská občanská válka]] |
|||
[[da:Biafrakrigen]] |
|||
[[de:Biafra-Krieg]] |
|||
[[en:Nigerian Civil War]] |
|||
[[es:Guerra civil de Nigeria]] |
|||
[[fi:Biafran sota]] |
|||
[[fr:Guerre du Biafra]] |
|||
[[he:מלחמת ביאפרה]] |
|||
[[id:Perang Saudara Nigeria]] |
|||
[[it:Guerra civile nigeriana]] |
|||
[[ja:ビアフラ戦争]] |
|||
[[ko:비아프라 전쟁]] |
|||
[[nl:Biafra-oorlog]] |
|||
[[no:Biafrakrigen]] |
|||
[[pt:Guerra Civil da Nigéria]] |
|||
[[ru:Гражданская война в Нигерии]] |
|||
[[sv:Inbördeskriget i Nigeria]] |
|||
[[tr:Nijerya İç Savaşı]] |
|||
[[yo:Ogun Abẹ́lé Nàìjíríà]] |
|||
[[zh:尼日利亚内战]] |
Версія ад 19:16, 8 сакавіка 2013
ГРАМАДЗЯНСКАЯ ВАЙНА Ў НІГЕРЫІ (1967—1970), вайна ў Б'яфры, грамадзянская вайна, якая вялася ў ліпені 1967—студзені 1970 паміж узброенымі сіламі федэральнага ўраду Нігерыі, з аднаго боку, і Усходняй вобласці (рэспубліка Б'яфры, пераважна населеная народам Ібо), якая спрабавала выйсці са складу Нігерыі, з другога боку.
Вайна скончылася перамогай урадавых сіл. Усходняя вобласць была рэінтэгравана ў склад Нігерыі.
Колькасць забітых у час ваенных дзенняў ацэньваецца каля 100 тыс.ч., колькасць ахвяр хвароб і голаду (пераважна ва Усходняй вобласці) — ад 500 тыс. да 2 млн.ч. Усходняя вобласць была моцна разбурана вайной, са сваіх месцаў жыхарства ўцякло каля 3 мільёнаў бежанцаў.
Прычыны
Прычынамі вайны былі пост-каланіяльная этнічная разнароднасць Нігерыі і этнічныя напружанні і пагромы, скіраваныя супраць народу Ібо, якія асабліва абвастрыліся ў 1966—1967, даходзячы да генацыду.
Непасрэдным повадам стала агалошанне незалежнасці Б'яфры (30.5.1967), на тэрыторыі якой знаходзіліся нігерыйскія запасы нафты, і якая валодала вялікай часткай нігерыйскага марскога ўзбярэжжа.
Міжнародная падтрымка
Федэральны ўрад Нігерыі меў дыпламатычную падтрымку і абмежаваную падтрымку ваеннымі матэрыяламі ад Вялікабрытаніі, нядаўняй метраполіі. З 1968 інтэнсіўную праграму вайсковай падтрымкі федэралістаў, лучна з прысылкай ваенных саветнікаў, разгарнуў Савецкі Саюз.
Б'яфра мела пэўную дыпламатычную падтрымку ў Афрыцы, абмежаваную і несістэматычную падтрымку вайсковымі матэрыяламі ад Францыі. На баку Б'яфры ваявалі еўрапейскія і амерыканскія найміты (Гл. таксама: Карл Густаў фон Розен).
ЗША занялі нейтральную пазіцыю ў гэтым канфлікце, забараніўшы пастаўкі ваенных матэрыялаў бакам канфлікта.
Многія грамадскія і царкоўныя арганізацый аказвалі сістэматычную гуманітарную дапамогу грамадзянскаму насельніцтву Б'яфры.
Ваенныя дзеянні
У пачатковым перыядзе вайны войскі Б'яфры не раз дасягалі поспехаў, але няроўнасць сіл і слабасць забеспячэння ваеннымі матэрыяламі хутка далі сябе знаць. Пасланыя ў Б'яфру ўрадавыя войскі былі спачатку адбітыя (ліпень 1967), аднак да канца 1967 у новых наступах змаглі захапіць нафтавыя радовішчы і марское ўзбярэжжа Б'яфры. У 1968, пасля прайграных баёў за багаты нафтай раён Оўэры, войскі Б'яфры ўвесь час абараняліся, дасягаючы толькі асобных, мясцовых поспехаў (напр., дзеянні ВПС Б'яфры ў 1969, пачатак контр-наступу ў 1969 і інш.).