Грамадзянская вайна ў Нігерыі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 22 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q829875 (translate me)
Радок 33: Радок 33:
[[Катэгорыя:Войны XX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Войны XX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Біяфра]]
[[Катэгорыя:Біяфра]]

[[ar:الحرب الأهلية النيجرية]]
[[bg:Нигерийска гражданска война]]
[[cs:Nigerijská občanská válka]]
[[da:Biafrakrigen]]
[[de:Biafra-Krieg]]
[[en:Nigerian Civil War]]
[[es:Guerra civil de Nigeria]]
[[fi:Biafran sota]]
[[fr:Guerre du Biafra]]
[[he:מלחמת ביאפרה]]
[[id:Perang Saudara Nigeria]]
[[it:Guerra civile nigeriana]]
[[ja:ビアフラ戦争]]
[[ko:비아프라 전쟁]]
[[nl:Biafra-oorlog]]
[[no:Biafrakrigen]]
[[pt:Guerra Civil da Nigéria]]
[[ru:Гражданская война в Нигерии]]
[[sv:Inbördeskriget i Nigeria]]
[[tr:Nijerya İç Savaşı]]
[[yo:Ogun Abẹ́lé Nàìjíríà]]
[[zh:尼日利亚内战]]

Версія ад 19:16, 8 сакавіка 2013

Усходняя вобласць (рэспубліка Б'яфры) у 1967—1970.

ГРАМАДЗЯНСКАЯ ВАЙНА Ў НІГЕРЫІ (1967—1970), вайна ў Б'яфры, грамадзянская вайна, якая вялася ў ліпені 1967—студзені 1970 паміж узброенымі сіламі федэральнага ўраду Нігерыі, з аднаго боку, і Усходняй вобласці (рэспубліка Б'яфры, пераважна населеная народам Ібо), якая спрабавала выйсці са складу Нігерыі, з другога боку.

Вайна скончылася перамогай урадавых сіл. Усходняя вобласць была рэінтэгравана ў склад Нігерыі.

Колькасць забітых у час ваенных дзенняў ацэньваецца каля 100 тыс.ч., колькасць ахвяр хвароб і голаду (пераважна ва Усходняй вобласці) — ад 500 тыс. да 2 млн.ч. Усходняя вобласць была моцна разбурана вайной, са сваіх месцаў жыхарства ўцякло каля 3 мільёнаў бежанцаў.

Прычыны

Прычынамі вайны былі пост-каланіяльная этнічная разнароднасць Нігерыі і этнічныя напружанні і пагромы, скіраваныя супраць народу Ібо, якія асабліва абвастрыліся ў 1966—1967, даходзячы да генацыду.

Непасрэдным повадам стала агалошанне незалежнасці Б'яфры (30.5.1967), на тэрыторыі якой знаходзіліся нігерыйскія запасы нафты, і якая валодала вялікай часткай нігерыйскага марскога ўзбярэжжа.

Міжнародная падтрымка

Федэральны ўрад Нігерыі меў дыпламатычную падтрымку і абмежаваную падтрымку ваеннымі матэрыяламі ад Вялікабрытаніі, нядаўняй метраполіі. З 1968 інтэнсіўную праграму вайсковай падтрымкі федэралістаў, лучна з прысылкай ваенных саветнікаў, разгарнуў Савецкі Саюз.

Б'яфра мела пэўную дыпламатычную падтрымку ў Афрыцы, абмежаваную і несістэматычную падтрымку вайсковымі матэрыяламі ад Францыі. На баку Б'яфры ваявалі еўрапейскія і амерыканскія найміты (Гл. таксама: Карл Густаў фон Розен).

ЗША занялі нейтральную пазіцыю ў гэтым канфлікце, забараніўшы пастаўкі ваенных матэрыялаў бакам канфлікта.

Многія грамадскія і царкоўныя арганізацый аказвалі сістэматычную гуманітарную дапамогу грамадзянскаму насельніцтву Б'яфры.

Ваенныя дзеянні

У пачатковым перыядзе вайны войскі Б'яфры не раз дасягалі поспехаў, але няроўнасць сіл і слабасць забеспячэння ваеннымі матэрыяламі хутка далі сябе знаць. Пасланыя ў Б'яфру ўрадавыя войскі былі спачатку адбітыя (ліпень 1967), аднак да канца 1967 у новых наступах змаглі захапіць нафтавыя радовішчы і марское ўзбярэжжа Б'яфры. У 1968, пасля прайграных баёў за багаты нафтай раён Оўэры, войскі Б'яфры ўвесь час абараняліся, дасягаючы толькі асобных, мясцовых поспехаў (напр., дзеянні ВПС Б'яфры ў 1969, пачатак контр-наступу ў 1969 і інш.).

Шаблон:War-stub