Інгушэція: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.6.5) (робат дадаў: kk:Ингушетия
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 79 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5219 (translate me)
Радок 79: Радок 79:


[[Катэгорыя:Інгушэція]]
[[Катэгорыя:Інгушэція]]

[[ace:Republik Ingushetia]]
[[af:Ingoesjetië]]
[[ar:إنغوشيتيا]]
[[av:Гъалгъай]]
[[az:İnquşetiya]]
[[be-x-old:Інгушэтыя]]
[[bg:Ингушетия]]
[[br:Ingouchetia]]
[[bs:Ingušetija]]
[[bxr:Ингүүш Республика]]
[[ca:Ingúixia]]
[[ce:ГIалгIайчоь]]
[[cs:Ingušsko]]
[[cv:Ингушети]]
[[da:Ingusjien]]
[[de:Inguschetien]]
[[diq:İnguşetiya]]
[[el:Δημοκρατία της Ινγκουσετίας]]
[[en:Ingushetia]]
[[eo:Inguŝio]]
[[es:Ingusetia]]
[[et:Inguššia]]
[[eu:Inguxetia]]
[[fa:اینگوشتیا]]
[[fi:Ingušia]]
[[fr:Ingouchie]]
[[ga:An Iongúiséit]]
[[gag:İnguşetiya]]
[[he:אינגושטיה]]
[[hr:Inguška]]
[[hu:Ingusföld]]
[[id:Ingushetia]]
[[io:Ingushia]]
[[it:Inguscezia]]
[[ja:イングーシ共和国]]
[[ka:ინგუშეთი]]
[[kbd:Республикэ Ингуш]]
[[kk:Ингушетия]]
[[ko:인구시 공화국]]
[[kv:Галгай Республика]]
[[lt:Ingušija]]
[[lv:Ingušija]]
[[mdf:Ингуш мастор]]
[[mk:Ингушетија]]
[[mn:Ингушет]]
[[mr:इंगुशेतिया]]
[[ms:Ingushetia]]
[[nl:Ingoesjetië]]
[[nn:Ingusjetia]]
[[no:Ingusjetia]]
[[oc:Ingoshia]]
[[os:Мæхъхъæл]]
[[pl:Inguszetia]]
[[pnb:انگشتیا]]
[[pt:Inguchétia]]
[[ro:Ingușetia]]
[[ru:Ингушетия]]
[[sah:Ингушетия]]
[[sco:Ingushetie]]
[[se:Ingušia]]
[[sh:Ingušetija]]
[[sk:Ingušsko]]
[[sl:Ingušetija]]
[[sr:Ингушетија]]
[[su:Ingushétia]]
[[sv:Ingusjien]]
[[ta:இங்குசேத்தியா]]
[[tl:Ingushetia]]
[[tr:İnguşetya]]
[[tt:Ингушетия]]
[[udm:Ингушетия]]
[[ug:ئىنگۇشېتىيە]]
[[uk:Інгушетія]]
[[vep:Ingušetijan Tazovaldkund]]
[[vi:Ingushetiya]]
[[war:Ingushetia]]
[[xal:Иңһушин таңһч]]
[[xmf:ინგუშეთი]]
[[zh:印古什共和国]]

Версія ад 20:21, 8 сакавіка 2013


Республика Ингушетия
ГIалгIай Мохк
Рэспубліка Інгушэція
герб
герб
сцяг
сцяг
Афіцыйная мова руская, інгушская
Тып суб'екту федэрацыі Рэспубліка
Федеральная акруга Паўднёвая
Эканамічная акруга Паўночна-Каўказская
Сталіца Магас
Прэзідэнт Мурат Зязікаў
Плошча
 - Усяго
 - % Вада
87 месца
4 000 км2
Насельніцтва
 - Усяго (2005)
 - Шчыльнасць
73 месца
467 294
116,8/км²
Аўтамабільны код 06
Часавы пояс UTC+3

ІНГУШЭЦІЯ, суб'ект Расійскай Федэрацыя, размешчаны на Паўночным Каўказе. Мяжуе з Чачнёй, Паўночнай Асеціяй і Грузіяй.

Інгушэція не мяжуе з Кабардына-Балкарыяй, нягледзячы на тое, што наяўнасць такой мяжы адзначана на афіцыйных сайтах абедзвюх рэспублік. Інгушэцію ад КБР аддзяляе (сапраўды вельмі вузкая) паласа зямлі, на якой размешчанае паселішча з асяцінскім назовам Хурыкау («Сонечнае сяло») пераважна населенае інгушамі. Хоць сітуацыя з гэтым пярэсмыкам няпростая, фармальна і юрыдычна ён адносіцца да Паўночнай Асеціі. Паміж Паўночнай Асеціяй і Інгушэціяй існуе тэрытарыяльны спор — Інгушэція аспрэчвае частку Прыгараднага раёна Паўночнай Асеціі на ўсход ад Уладзікаўказа. Па тэрыторыі Інгушэція — самы маленькі рэгіён Расіі (не ўлічваючы гарадоў федэральнага падначалення Масквы і Санкт-Пецярбурга).

Інгушэція размешчаная на паўночных схілах перадгор'я Вялікага Каўказскага хрыбта, у цэнтральнай яго часткі. Назоў рэспублікі адбываецца ад рускага наймення карэннага насельніцтва (інгушы — верагодня, ад назову сяла Ангушт). Саманазва народа — «галагай».

Насельніцтва

Колькасць насельніцтва 465,0 тыс. чал. (2005); інгушы (77,3 %), чачэнцы (20,4 %), рускія (1,2 %). Шчыльнасць насельніцтва:141,6 чал./км2, удзельная вага гарадскога насельніцтва: 42,6 %.

Гісторыя

Інгушэція ўвайшла ў склад Расійскай імперыі ў 1810 годзе. У 1860 году па ўказе імператара Аляксандра II ва ўсходняй частцы Паўночнага Каўказа была створана Церская вобласць, у склад якой увайшлі Чачэнская, Ічкерыйская, Інгушская і Нагорная акругі.

Пасля ўсталявання Савецкай улады, у сакавіку 1920, Церская вобласць была расфармавана, а Чачэнская (аб'яднаны з Ічкерыйскай) і Інгушская (аб'яднаная з Нагорнай) акругі сталі самастойнымі тэрытарыяльнымі ўтварэннямі. Праз год, 20 студзеня 1921 года, Чачня і Інгушэція разам з Карачаева-Чаркесіяй, Кабардына-Балкарыяй і Паўночнай Асеціяй увайшлі ў ізноў створаную Горскую АССР. 7 лістапада 1924 года Горская АССР была ліквідаваная, у сувязі з чым была ўтворана Інгушская АО у складзе РСФСР.

Будынак адміністрацыі Прэзідэнта ў Магасе

15 студзеня 1934 была створана Чачэна-Інгушская аўтаномная вобласць, якая 5 снежня 1936 года стала Чачэна-Інгушскай АССР (ЧІАССР). У лютым 1944 года ў сувязі з дэпартацыяй чачэнцаў і інгушоў аўтаномія была расфармаваная, пры гэтым Інгушэція ўвайшла ў Паўночна-Асяцінскую АССР у якасці Назранского раёна.

9 студзеня 1957 з вяртаннем дэпартаваных жыхароў Чачэна-Інгушская АССР была адноўлена (пры гэтым Прыгарадны раён, які да гэтага часу ўжо засялілі асяціны, быў уключаны ў склад Паўночнай Асеціі). 15 мая 1991 года ЧІАССР пераназвана ў Чачэна-Інгушскую Рэспубліку. 1 кастрычніка 1991 года рашэннем Вярхоўнага Савета РСФСР Чачэна-Інгушская Рэспубліка была падзеленая на Чачэнскую і Інгушскую Рэспублікі. У склад рэспублікі ўвайшлі тры адміністрацыйных раёна былой Чачэна-Інгушэціі: Сунжанcкі, Малгабекскі і Назранскі. Сталіцай абраны былы раённы цэнтр Назрань. Будуецца новая сталіца — горад Магас.

Адміністратыўны падзел

Рэспубліка падзяляецца на 4 раёны:

У Інгушэціі 4 горада: Магас (сталіца рэспублікі), Назрань, Малгабек, Карабулак. На тэрыторыі рэспублікі знаходзіцца самы вялікі ў Расіі па колькасці жыхароў сельскі населены пункт — станіца Аржданікідзаўская (65,5 тысяч чалавек), а таксама самы маленькі ў Расіі горад — Магас (301 чалавек).

Сімволіка

Гл. таксама

Спасылкі