Натрый: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др робат дадаў: ceb:Sodio |
др Bot: Migrating 125 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q658 (translate me) |
||
Радок 34: | Радок 34: | ||
|WP= |
|WP= |
||
}} |
}} |
||
[[af:Natrium]] |
|||
[[am:ሶዲየም]] |
|||
[[an:Sodio]] |
|||
[[ar:صوديوم]] |
|||
[[ast:Sodiu]] |
|||
[[az:Natrium]] |
|||
[[be-x-old:Натар]] |
|||
[[bg:Натрий]] |
|||
[[bn:সোডিয়াম]] |
|||
[[br:Sodiom]] |
|||
[[bs:Natrij]] |
|||
[[ca:Sodi]] |
|||
[[ceb:Sodio]] |
|||
[[ckb:سۆدیۆم]] |
|||
[[co:Sodiu]] |
|||
[[cs:Sodík]] |
|||
[[cv:Натри]] |
|||
[[cy:Sodiwm]] |
|||
[[da:Natrium]] |
|||
[[de:Natrium]] |
|||
[[dv:ސޯޑިއަމް]] |
|||
[[el:Νάτριο]] |
|||
[[en:Sodium]] |
|||
[[eo:Natrio]] |
|||
[[es:Sodio]] |
|||
[[et:Naatrium]] |
|||
[[eu:Sodio]] |
|||
[[fa:سدیم]] |
|||
[[fi:Natrium]] |
|||
[[fr:Sodium]] |
|||
[[frr:Natrium]] |
|||
[[fur:Sodi]] |
|||
[[fy:Natrium]] |
|||
[[ga:Sóidiam]] |
|||
[[gd:Sodium]] |
|||
[[gl:Sodio]] |
|||
[[gu:ક્ષારાતુ]] |
|||
[[gv:Sodjum]] |
|||
[[hak:Na̍p]] |
|||
[[haw:Sodiuma]] |
|||
[[he:נתרן]] |
|||
[[hi:सोडियम]] |
|||
[[hif:Sodium]] |
|||
[[hr:Natrij]] |
|||
[[ht:Sodyòm]] |
|||
[[hu:Nátrium]] |
|||
[[hy:Նատրիում]] |
|||
[[ia:Sodium]] |
|||
[[id:Natrium]] |
|||
[[io:Natro]] |
|||
[[is:Natrín]] |
|||
[[it:Sodio]] |
|||
[[ja:ナトリウム]] |
|||
[[jbo:sodna]] |
|||
[[jv:Natrium]] |
|||
[[ka:ნატრიუმი]] |
|||
[[kn:ಸೋಡಿಯಮ್]] |
|||
[[ko:나트륨]] |
|||
[[ku:Natriyûm]] |
|||
[[kv:Натрий]] |
|||
[[la:Natrium]] |
|||
[[lb:Natrium]] |
|||
[[lij:Sodio]] |
|||
[[ln:Sodu]] |
|||
[[lt:Natris]] |
|||
[[lv:Nātrijs]] |
|||
[[mi:Konutai]] |
|||
[[mk:Натриум]] |
|||
[[ml:സോഡിയം]] |
|||
[[mr:सोडियम]] |
|||
[[mrj:Натрий]] |
|||
[[ms:Natrium]] |
|||
[[my:ဆိုဒီယမ်]] |
|||
[[nds:Natrium]] |
|||
[[ne:सोडियम]] |
|||
[[nl:Natrium]] |
|||
[[nn:Natrium]] |
|||
[[no:Natrium]] |
|||
[[nov:Natrium]] |
|||
[[nrm:Sôdgium]] |
|||
[[nv:Soodin]] |
|||
[[oc:Sòdi]] |
|||
[[pa:ਸੋਡੀਅਮ]] |
|||
[[pl:Sód]] |
|||
[[pnb:سوڈیم]] |
|||
[[pnt:Νάτριον]] |
|||
[[pt:Sódio]] |
|||
[[qu:Natriyu]] |
|||
[[ro:Sodiu]] |
|||
[[ru:Натрий]] |
|||
[[sah:Натриум]] |
|||
[[scn:Sodiu]] |
|||
[[sh:Natrij]] |
|||
[[si:සෝඩියම්]] |
|||
[[simple:Sodium]] |
|||
[[sk:Sodík]] |
|||
[[sl:Natrij]] |
|||
[[so:Saadiyom]] |
|||
[[sq:Natriumi]] |
|||
[[sr:Натријум]] |
|||
[[stq:Natrium]] |
|||
[[sv:Natrium]] |
|||
[[sw:Natiri]] |
|||
[[ta:சோடியம்]] |
|||
[[te:సోడియమ్]] |
|||
[[tg:Натрий]] |
|||
[[th:โซเดียม]] |
|||
[[tl:Sodyo]] |
|||
[[tr:Sodyum]] |
|||
[[tt:Натрий]] |
|||
[[ug:ناترىي]] |
|||
[[uk:Натрій]] |
|||
[[ur:صوداصر]] |
|||
[[uz:Natriy]] |
|||
[[vep:Natrii]] |
|||
[[vi:Natri]] |
|||
[[wa:Sodiom]] |
|||
[[war:Sodyo]] |
|||
[[xal:Натрион]] |
|||
[[yi:נאטריום]] |
|||
[[yo:Sódíọ̀mù]] |
|||
[[zh:钠]] |
|||
[[zh-classical:鈉]] |
|||
[[zh-min-nan:Na (goân-sò͘)]] |
|||
[[zh-yue:鈉]] |
Версія ад 21:15, 8 сакавіка 2013
Натрый (лац.: Natrium) Na — хімічны элемент I групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 11. Канфігурацыя электронных абалонак: 3s1. Належыць да шчолачных металаў. Атамная маса 23. Ізатопы: 23Na (100%) – стабільны.
Упершыню атрыманы ў свабодным выглядзе Г. Дэві ў 1807 годзе.
Зямная кара ўтрымлівае 2,5 % па масе (6-е месца па распаўсюджанасці). Уваходзіць у склад шматлікіх мінералаў. Простае рэчыва: серабрыста-белы метал, пластычны, мяккі. Шчыльнасць: 968 кг/м³, тэмпература плаўлення – 97,8 °С, тэмпература кіпення – 883 °С. Солі натрыю афарбоўваюць полымя ў жоўты колер.
Прыродныя крыніцы: галіт (каменная соль) NaCl, мірабіліт (глаўберава соль) Na2SO4*10H2O, тэнардыт Na2SO4. Здабыча ў свеце парадку 1,108 тон у год. Металічны Н. атрымліваюць шляхам электролізу расплаваў [NaCl].
Хімічныя ўласцівасці
Хімічна актыўны шчолачны метал, на паветры хутка акісляецца, энергічна рэагуе з вадою і кіслотамі, галагенамі, пры павышаных тэмпературах злучаецца з серай, азотам. Валентнасць: 1. Ступень акіслення ў злучэннях: +1.
Найважнейшыя злучэнні і сферы іх выкарыстання
- адноўнік у вытворчасці металаў (тытан, цырконій і інш.) з іх злучэнняў (металатэрмія)
- сплаў Н. з каліем — цепланосьбіт, у тым ліку для ядзерных рэактараў
- хларыд Н. NaCl — соль, харчовы прадукт, крыніца атрымання Н. і хлору
- гідраксід NaOH — кампанент электралітаў, сыравіна для розных галінаў прамысловасці.