Ньютан (адзінка вымярэння)

Нью́тан (абазначаюць як Н, N) — адзінка вымярэння сілы, вытворная адзінка сістэмы адзінак вымярэння СІ, названая ў гонар Ісака Ньютана за яго ўнёсак у класічную механіку.

Азначэнне

Ньютан — адзінка сілы ў сістэме СІ, роўная сіле, неабходнай для таго, каб надаць фізічнаму целу масай 1 кілаграм паскарэнне 1 м/с²:

${\rm {1~N=1~{\frac {kg\cdot m}{s^{2}}}}}.$

Кратныя і дзельныя адзінкі

Найменні кратных і дзельных адзінак утвараюць, дадаючы стандартныя прыстаўкі СІ да слова “ньютан”:

Кратныя				Дробныя
парадак	назва	абазначэнне		парадак	назва	абазначэнне
101 Н	дэканьютан	даН	daN	10−1 Н	дэцыньютан	дН	dN
10² Н	гектаньютан	гН	hN	10−2 Н	сантыньютан	сН	cN
10³ Н	кіланьютан	кН	kN	10−3 Н	міліньютан	мН	mN
106 Н	меганьютан	МН	MN	10−6 Н	мікраньютан	мкН	µN
109 Н	гіганьютан	ГН	GN	10−9 Н	нананьютан	нН	nN
1012 Н	тэраньютан	ТН	TN	10−12 Н	піканьютан	пН	pN
1015 Н	петаньютан	ПН	PN	10−15 Н	фемтаньютан	фН	fN
1018 Н	экзаньютан	ЭН	EN	10−18 Н	атаньютан	аН	aN
1021 Н	зетаньютан	ЗН	ZN	10−21 Н	зептаньютан	зН	zN
1024 Н	ётаньютан	ІН	YN	10−24 Н	ёктаньютан	іН	yN

Прыклады

• 1 Н ёсць сіла зямнога прыцягнення, што ўздзейнічае на аб'ект масай каля 102 г (1/9,8}} кг) (напрыклад, маленькі яблык).
• На паверхні Зямлі, цела масай 1 кг уздзейнічае на апору з сілай 9.81 Н. Прыбліжэнне, што 1 кг адпавядае прыкладна 10 Н часам выкарыстоўваюць у паўсядзённым жыцці і інжынерных разліках, што не патрабуюць высокай дакладнасці.
• Зямное прыцягненне для чалавека масай 70 кг прыкладна роўнае 687 Н.

Літаратура

• Болсун А. Н. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 232—233. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)