Уладзіслаў I Герман: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др r2.7.3) (робат дадаў: sh:Wladyslaw I Herman |
др Bot: Migrating 23 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q54046 (translate me) |
||
Радок 53: | Радок 53: | ||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Кракаве]] |
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Кракаве]] |
||
[[Катэгорыя:Князі польскія]] |
[[Катэгорыя:Князі польскія]] |
||
[[be-x-old:Уладзіслаў I Герман]] |
|||
[[bg:Владислав I Херман]] |
|||
[[ca:Ladislau I Herman]] |
|||
[[cs:Vladislav I. Herman]] |
|||
[[de:Władysław I. Herman]] |
|||
[[en:Władysław I Herman]] |
|||
[[es:Vladislao I Herman]] |
|||
[[fr:Ladislas Ier Herman]] |
|||
[[hu:I. Ulászló lengyel fejedelem]] |
|||
[[id:Władysław I Herman]] |
|||
[[it:Ladislao Herman di Polonia]] |
|||
[[ja:ヴワディスワフ1世ヘルマン]] |
|||
[[ka:ვლადისლავ I ჰერმანი]] |
|||
[[lv:Vladislavs I Hermanis]] |
|||
[[nl:Wladislaus I Herman van Polen]] |
|||
[[pl:Władysław I Herman]] |
|||
[[pt:Ladislau I Herman da Polónia]] |
|||
[[ru:Владислав I Герман]] |
|||
[[sh:Wladyslaw I Herman]] |
|||
[[simple:Władysław I Herman]] |
|||
[[sv:Vladislav I Herman]] |
|||
[[uk:Владислав I Герман]] |
|||
[[zh:瓦迪斯瓦夫一世 (波兰公爵)]] |
Версія ад 10:19, 10 сакавіка 2013
Уладзіслаў I Герман | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Władysław I Herman | |||||||
| |||||||
|
|||||||
Папярэднік | Баляслаў II Смелы | ||||||
Пераемнік | Збігнеў і Баляслаў III Крывавусты | ||||||
|
|||||||
Нараджэнне |
1043 Кракаў, Польшча |
||||||
Смерць |
4 чэрвеня 1102 Плоцк, Польшча |
||||||
Месца пахавання | |||||||
Род | Пясты | ||||||
Бацька | Казімір I Аднавіцель | ||||||
Маці | Дабранега Кіеўская | ||||||
Жонка | каля Юдзіта Ураціслаўна[2] і каля Юдыт Нямецкая[d][2] | ||||||
Дзеці | гл. у тэксце | ||||||
Дзейнасць | палітык | ||||||
Навуковая дзейнасць | |||||||
Навуковая сфера | палітыка[1] і урад[1] | ||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Уладзіслаў I Герман (польск.: Władysław I Herman; 1043 — 4 чэрвеня 1102) — польскі князь (1079—1102), прадстаўнік дынастыі Пястаў.
Барацьба за сталец
Уладзіслаў I Герман быў сынам князя Польшчы Казіміра I Аднавіцеля і Дабранегі, дачкі Уладзіміра I, вялікага князя кіеўскага. У 1079 годзе ачольваў мяцеж буйной арыстакратыі супраць свайго старэйшага брата, караля Польшчы Баляслава II Смелага. Уладзіслаў дамогся змены ўлады і заняў польскі сталец.
У адрозненні ад сваіх папярэднікаў Уладзіслаў I не быў моцным і аўтарытарным кіраўніком і поўнасцю падпарадкаваўся дыктату магнатаў. Імкнучыся да мірных адносін з Свяшчэннай Рымскай імперыяй, Уладзіслаў Герман быў гатовы на адмову аб польскай самастойнасці, якая была з цяжкасцю здабыта яго папярэднікам: ён не прыняў каралеўскага тытулу і на працягу ўсяго часу свайго кіравання менаваўся князем Польшчы. У знешняй палітыцы Уладзіслава чакала нядоля: поўным крахам скончыліся походы ў Заходняе Памор’е. Адначасова ўзмацнілася тэндэнцыя да феадальнай раздробленасці: правінцыяльная шляхта выходзіць з-пад кантроля княжацкай улады, у войнах выкарыстоўваюцца толькі апалчэнне з памежных рэгіёнаў. Сам князь трапіў пад уплыў да аднаго з лідараў польскай знаці, ваеводы Сецеха.
Найбольш сепаратысцкія настроі з'явіліся ў Сілезіі. Ачольваў мясцовае дваранства старэйшы сын Уладзіслава Збігнеў. Абапіраючыся на ваенную дапамогу Чэхіі, Збігнеў захапіў у 1092 годзе Вроцлаў і стварыў у Сілезіі паўнезалежнае княства. Ваявода Сецех, які прадстаўляў цэнтральную ўладу, змог у хуткім часе дамовіцца з Чэхіей і ў 1096 годзе разбіць Збігнева. Аднак Уладзіслаў Герман быў вымушаны пайсці на падзел польскай дзяржавы: па дамове 1097 года, князь перадаў Збігневу частку Вялікай Польшчы, а малодшаму сыну Баляславу — Сілезію. Сам Уладзіслаў I застаўся вярхоўным князем, галоўнакамандуючым войскам польскім, кіраўніком знешняй палітыцы і дзяржаўнай адміністрацыі. Але ўжо ў 1098 годзе вайна князя са сваімі сынамі аднавілася. Збігнеў і Баляслаў змаглі разбіць войска бацькі і ў 1099 годзе прымусілі яго да новага падзела краіны: Збігнеў атрымаў астанюю частку Вялікай Польшчы, Куявію і Серадзка-Ленчыцкія землі, а Баляслаў — Малую Польшчу разам з Кракавам. У выніку пад уладай князя Уладзіслава засталася толькі Мазовія. Высілкамі братоў таксама быў змешчаны ваявода Сецех — лідар цэнтралісцкай партыі.
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Уладзіслаў I Герман