Тыніян: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др r2.7.2+) (робат дадаў: no:Tinian |
др Bot: Migrating 25 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q325652 (translate me) |
||
| Радок 57: | Радок 57: | ||
[[Катэгорыя:Марыянскія астравы]] |
[[Катэгорыя:Марыянскія астравы]] |
||
[[Катэгорыя:Паўночныя Марыянскія астравы]] |
[[Катэгорыя:Паўночныя Марыянскія астравы]] |
||
[[bg:Тиниан]] |
|||
[[ch:Tini'an]] |
|||
[[de:Tinian]] |
|||
[[en:Tinian]] |
|||
[[eo:Tiniano]] |
|||
[[es:Tinian]] |
|||
[[fi:Tinian]] |
|||
[[fr:Tinian]] |
|||
[[fy:Tinian]] |
|||
[[gl:Tinian]] |
|||
[[he:טיניאן]] |
|||
[[id:Tinian]] |
|||
[[it:Tinian]] |
|||
[[ja:テニアン島]] |
|||
[[ko:티니안 섬]] |
|||
[[ml:ടിനിയൻ ദ്വീപ്]] |
|||
[[nl:Tinian]] |
|||
[[no:Tinian]] |
|||
[[pl:Tinian]] |
|||
[[pt:Tinian]] |
|||
[[ru:Тиниан]] |
|||
[[sl:Tinian]] |
|||
[[sv:Tinian]] |
|||
[[uk:Тініан]] |
|||
[[zh:天宁岛]] |
|||
Версія ад 12:14, 10 сакавіка 2013
| Тыніян | |
|---|---|
| У параметры «Нацыянальная назва» парушаны сінтаксіс: яго дакладнае запаўненне: «код мовы/назва/код другой мовы/назва». Калі ласка, выпраўце гэтую памылку! | |
 Узбярэжжа | |
| Характарыстыкі | |
| Плошча | 101,01 км² |
| Найвышэйшы пункт | 171 м |
| Насельніцтва | 3 136 чал. (2010) |
| Шчыльнасць насельніцтва | 31,05 чал./км² |
| Размяшчэнне | |
| 15°00′ пн. ш. 145°38′ у. д.HGЯO | |
| Архіпелаг | Марыянскія астравы |
| Акваторыя | Ціхі акіян |
| Краіна | |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Тынія́н (англ.: Tinian) — востраў у складзе Марыянскіх астравоў. Частка тэрыторыі Паўночныя Марыянскія астравы. Плошча — 101,01 км². Насельніцтва (2010 г.) — 3 136 чал.
Прырода
Востраў Тыніян знаходзіцца ў 8 км на паўднёвы захад ад вострава Сайпан, аддзелены ад яго Сайпанскім пралівам. Мае часткова вулканічнае, часткова каралавае паходжанне. Большая частка паверхні складзена вапнякамі з вялікай колькасцю карставых пустэч. Яны фарміруюць знакамітыя пячоры Тыніяна. Найвышэйшы пункт - гара Ласо (171 м).
Клімат трапічны пасатны, вельмі вільготны. Сярэдняя тэмпература вагаецца ад 24 да 31° C на працягу года. Максімум ападкаў прыпадае на верасень (каля 325 мм).
Прырода вострава значна зменена чалавекам. Лясы, якія пакрывалі большую частку сушы, былі знішчаны ў 1920-ыя гг. пры стварэнні плантацый цукровага трыснягу. Прырода таксама пацярпела ад ваенных дзеянняў перыяду II Сусветнай вайны. Былі створаныя пусткі, якія ў пасляваенны час засадзілі пустазельнымі раслінамі накшталт Leucaena Glauca. У нашы дні зараснікі гэтых раслін займаюць значныя тэрыторыі. На ўзбярэжжы вырошчваюць какосавыя пальмы. Фаўна бедная, прадстаўлена птушкамі, яшчаркамі, пацукамі, крабамі.
Гісторыя
Першымі насельнікамі Тыніяна былі чамора, якіх у XVIII ст. іспанскія каланізатары перасялілі на Гуам. У спадчыну ад старажытных жыхароў захаваўся мегалітычны помнік Тага. У 1815 г. з Каралінскіх астравоў на Тыніян перасяліліся рэфалуваш.
У 1899 г. востраў перайшоў пад кантроль Германіі, а ў 1914 г. - Японіі. Японцы стварылі плантацыі цукровага трыснягу. Адбываўся працэс перасялення японскіх рабочых і спецыялістаў, а таксама ваенных.
У 1944 г. Тыніян стаў месцам кровапралітных баёў паміж войскамі Японіі і ЗША. Амерыканцы захапілі востраў і ператварылі яго ў моцную ваенную базу. Адсюль у 1945 г. узляталі самалёты для таго, каб скінуць атамныя бомбы на японскія гарады.
У пасляваенную пару Тыніян уваходзіў у склад падапечнай тэрыторыі ЗША, з 1978 г. - у склад Садружнасці Паўночных Марыянскіх астравоў.
Інфраструктура
Тыніян складае асобны муніцыпалітэт. Адміністрацыйны цэнтр — вёска Сан-Хасэ. Значную частку вострава займае амерыканская ваенная база, на якой працуюць мясцовыя жыхары. Акрамя таго, тыніянцы займаюцца сельскай гаспадаркай. Вырошчваюць гародніну і разводзяць кароў. На Тыніяне працуюць 2 аэрапорты (грамадзянскі і ваенны), 2 газавыя станцыі і 1 казіно. Развіваецца турызм.
Для аховы прыродных і гістарычных каштоўнасцяў створаны нацыянальны парк.