Гней Пампей Вялікі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
EmausBot (размовы | уклад)
др r2.7.2+) (робат зьмяніў zh:庞培 на zh:格奈乌斯·庞培
Legobot (размовы | уклад)
др Робат перанёс 59 міжмоўных спасылак да аб'екта d:q125414 на Wikidata
Радок 51: Радок 51:
|WP=
|WP=
}}
}}

[[an:Gneu Pompeyo Magno]]
[[ar:بومبيوس الكبير]]
[[az:Qney Pompey]]
[[bg:Помпей Велики]]
[[bo:ཕང་ཕེ་]]
[[br:Gnaeus Pompeius Magnus]]
[[bs:Pompej]]
[[ca:Gneu Pompeu Magne]]
[[cs:Pompeius]]
[[cy:Gnaeus Pompeius Magnus]]
[[da:Pompejus]]
[[de:Gnaeus Pompeius Magnus]]
[[el:Πομπήιος]]
[[en:Pompey]]
[[eo:Pompeo]]
[[es:Cneo Pompeyo Magno]]
[[et:Pompeius]]
[[eu:Ponpeio]]
[[fa:پومپه]]
[[fi:Pompeius]]
[[fr:Pompée]]
[[fy:Pompejus]]
[[ga:Gnaeus Pompeius Magnus]]
[[gl:Cneo Pompeio Magno]]
[[he:גנאיוס פומפיוס מגנוס]]
[[hr:Pompej Veliki]]
[[hu:Cnaeus Pompeius Magnus]]
[[hy:Գնեոս Պոմպեոս]]
[[ia:Pompeio Magne]]
[[id:Pompeius]]
[[is:Pompeius]]
[[it:Gneo Pompeo Magno]]
[[ja:グナエウス・ポンペイウス]]
[[ka:გნეუს პომპეუს მაგნუსი]]
[[ko:그나이우스 폼페이우스 마그누스]]
[[la:Gnaeus Pompeius Magnus]]
[[lt:Gnėjus Pompėjus Didysis]]
[[lv:Gnejs Pompejs]]
[[ml:പോംപി]]
[[mn:Помпей]]
[[ms:Pompey]]
[[nl:Pompeius]]
[[no:Pompeius]]
[[pl:Pompejusz]]
[[pt:Pompeu]]
[[ro:Cneus Pompeius Magnus]]
[[ru:Гней Помпей Великий]]
[[sh:Pompej]]
[[simple:Pompey]]
[[sk:Gnaeus Pompeius Magnus]]
[[sl:Pompej Veliki]]
[[sq:Pompei]]
[[sr:Гнеј Помпеј Велики]]
[[sv:Pompejus]]
[[tr:Gnaeus Pompeius Magnus]]
[[uk:Гней Помпей Великий]]
[[ur:پامپے]]
[[vi:Pompey]]
[[zh:格奈乌斯·庞培]]

Версія ад 09:14, 14 сакавіка 2013

Гней Пампей Магн
GNAEVS POMPEIVS MAGNVS
Файл:Pompey1.jpg
Мармуровы бюст Пампея з Новай гліптатэкі Карлсберга
Род дзейнасці Военачальнік, неаднаразовы консул Рымскай рэспублікі
Дата нараджэння 29 верасня 106 да н.э.(-106-09-29)
Месца нараджэння Піцэн, Рымская рэспубліка
Дата смерці 29 верасня 48 да н.э.(-048-09-29) (58 гадоў)
Месца смерці Пелузій, Егіпет Пталамеяў
Грамадзянства
Веравызнанне старажытнарымская рэлігія
Бацька Гней Пампей Страбон
Маці Луцылія
Жонка 1. Антыстыя
2. Эмілія Скавра
3. Муцыя Тэрцыя
4. Юлія Цэзарыс
5. Карнелія Метэла
Дзеці 1. Гней Пампей Малодшы
2. Пампея Магна
3. Секст Пампей
(усе ад трэцяга шлюбу)
Партыя
Член у
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пампей — Гней Пампей «Магн» («Вялікі»); сын Гнея Пампея Страбона (лац.: Gnaeus Pompeius Magnus; 10648 да н.э.): рымскі ваенны і палітычны дзеяч перыяду грамадзянскіх войн, у выніку якіх была знішчана рэспубліка і ўстаноўлены прынцыпат.

Быў асобай палітычна няўстойлівай і беспрынцыпнай. Будучы буйным землеўладальнікам і рабаўладальнікам, Гней Пампей вылучыўся ў барацьбе ў 80-я да н.э., калі далучыўся да Сулы і абараняў устаноўлены ім рэжым, пазней удзельнічаў у падаўленні паўстання Спартака. У 67 да н.э. атрымаў надзвычайныя паўнамоцтвы на тры гады для барацьбы з піратамі ў Міжземным моры. Камандаваў рымскім войскам у Трэцяй пантыйскай вайне з Мітрыдата VI Еўпатарам і канчаткова перамог апошняга (65 да н.э.). Адмова сената зацвердзіць мерапрыемствы Пампея на Усходзе і надзяліць яго салдат зямлёй прывяла яго ў 60 да н.э. да саюзу з Красам і Цэзарам, якія стварылі ў Рыме першы трыумвірат. Пасля яго распаду ў 53 да н.э. быў абраны (у 52 да н.э.) адзінаасобным консулам, стаў рашучым палітычным праціўнікам Цэзара. У 50 да н.э. пад час грамадзянскай вайны Пампею было даручана камандаванне войскам для барацьбы супраць Цэзара, ад якога ён панёс паразу пад Фарсалам (48 да н.э.). Пасля паражэння ў тым жа годзе ён уцёк у Егіпет, дзе і быў забіты.[3]

Воіны Пампея называлі яго Магнам («Вялікім»). Паводле цверджанняў некаторых крыніц, пасля смерці Пампея ўсе яго статуі былі знішчаныя, аднак вядома, што Цэзар быў забіты каля статуі Пампея, а імператар Адрыян вярнуў тыя статуі, якія былі схаваныя ў храмах.

Верагодная выява — мармуровая галава са збораў Тышкевіча, якая трапіла ў Новую Карлсбергскую гліптатэку ў Капенгагене (1887), і паказвае Пампея каля 50 да н.э., на вяршыні магутнасці. Партрэты з Венецыі і Фларэнцыі паказваюць маладзейшага Пампея[4].

Зноскі

  1. http://www.infoplease.com/ipa/A0932250.html
  2. http://www.theguardian.com/notesandqueries/query/0,5753,-2010,00.html
  3. Скарына Ф.: Творы... С. 185.
  4. Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (руск.)

Літаратура

  • Плутарх, «Жыццё Пампея».
  • Caesar, «De bello civili».
  • Büchner, «Ueber den Lebensplan d. Gn. Pompeius Magnus» (1847 — 49, 2 прагр.).
  • Dressel, «Ueber die Politische Rolle des Gnaeus Pompeius Magnus» (1863).
  • Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 185. — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.

Спасылкі


Шаблон:Рымскія консулы 75-51 да н. э.