Дзераза булавападобная: Розніца паміж версіямі

	Дзераза булавападобная
	; Агульны выгляд расліны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Дзеразападобныя
Клас:	Дзеразовыя
Парадак:	Дзярэзы (Lycopodiales)
Сямейства:	Дзеразовыя
Падсямейства:	Lycopodioideae
Род:	Дзераза
Від:	Дзераза булавападобная
Міжнародная навуковая назва
	Lycopodium clavatum L., 1753
ITIS	17024
NCBI	3252
EOL	599072
GRIN	t:431024
IPNI	304307-2
TPL	tro-26600197

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 14:05, 20 сакавіка 2013

Дзераза булавападобная (Lycopodium clavatum) — найбольш шырока распаўсюджаны від споравых шматгадовых вечназялёных раслін роду Дзераза (Lycopodium)^[1].

Распаўсюджванне і экалогія

Расліна-касмапаліт, сустракаецца практычна па ўсім свеце, у тым ліку паўсюдна ў Расіі і Беларусі^[1].

Расліна лясоў, пераважна хвойных, з якіх аддае перавагу светлым хвойнікам.

Да глебаў абыякава, але часцей сустракаецца на пясках.

Батанічнае апісанне

Расліна вышынёй ад 30 да 50 см з дробнымі карэньчыкамі і моцнаразгалінаванымі сцелючымі сцебламі даўжынёй каля 1 метра^[1].

Для ўсіх дзеразовых характэрна дыхатамічнае галінаванне парасткаў. У выпадку роўнай дыхатаміі ўсё парасткі займаюць вертыкальнае становішча, а карані пучком размяшчаюцца ля аснавання галоўнага парастка. Пры няроўнадыхатамічным галінаванні парасткі падпадзяляюцца на сцелючыя і прамастаячыя.

Разнавіднасці

Lycopodium clavatum subsp. clavatum
- Lycopodium clavatum subsp. clavatum var. clavatum
- Lycopodium clavatum subsp. clavatum var. aristatum
- Lycopodium clavatum subsp. clavatum var. asiaticum
- Lycopodium clavatum subsp. clavatum var. borbonicum
- Lycopodium clavatum subsp. clavatum var. kiboanum
Lycopodium clavatum subsp. contiguum
Lycopodium clavatum subsp. monostachyon

Значэнне і ўжыванне

Споры дзеразы булавападобнай ужываюць з тымі ж мэтамі, што і ў дзеразы гадавой (Lycopodium annotinum).

Трава знаходзіць прымяненне толькі ў народнай медыцыне — здробненай у парашок ёю прысыпаюць раны, а настой з яе п'юць пры захворваннях мачавога пузыра, печані, дыхальных шляхоў, нетрыманні мачы, болях у страўніку, запаленчых працэсах страўнікава-кішачнага тракту. У заходнееўрапейскіх краінах часта выкарыстоўваюць споры дзеразы і траву пры атаніі і камянях мачавога пузыра, захворваннях печані, гемароі, дыспепсіях.

Вялікае значэнне споры дзеразы маюць у металургіі, дзе іх выкарыстоўваюць для абсыпання формаў пры фасонным ліцці.

Хутка унесеныя ў полымя, споры дзеразы згараюць з успышкай, таму часам іх ужываюць у тэатральнай справе, а таксама пры вырабе бенгальскіх агнёў.

Ахова

У штатах Ілінойс, Аёва і Кентукі (ЗША) дзераза булавападобная мае ахоўны статус «у небяспецы» (англ.: Endangered).

Зноскі

↑ ^а ^б ^в Плаун булавовидный // Лекарственные растения и их применение. — 5-е, перераб. и. доп.. — Мн.: «Наука и техника», 1974. — С. 64-65. — 592 с. — 120 000 экз.

Літаратура

Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 38. Lycopodium clavatum L. — Плаун булавовидный // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2002. — Т. 1. Папоротники, хвощи, плауны, голосеменные, покрытосеменные (однодольные). — С. 112. — ISBN 8-87317-091-6.

Спасылкі

Плаун булавовидный на сайте USDA NRCS (Праверана 21 мая 2010)

Зноскі

Шаблон:Botanics-stub

[ЛР-1] а ^б ^в Плаун булавовидный // Лекарственные растения и их применение. — 5-е, перераб. и. доп.. — Мн.: «Наука и техника», 1974. — С. 64-65. — 592 с. — 120 000 экз.

[1]

@@ Радок 22: / Радок 22: @@
  | tpl              = tro-26600197
 }}
-'''Дзераза булавападобная''' (''Lycopodium clavatum'') — найбольш шырока распаўсюджаны [[Біялагічны від|від]] [[Споры|споравых]] [[Шматгадовыя расліны|шматгадовых]] [[Вечназялёныя расліны|вечназялёных раслін]] [[род]]у {{bt-bellat|Дзераза|Lycopodium}}.
+'''Дзераза булавападобная''' (''Lycopodium clavatum'') — найбольш шырока распаўсюджаны [[Біялагічны від|від]] [[Споры|споравых]] [[Шматгадовыя расліны|шматгадовых]] [[Вечназялёныя расліны|вечназялёных раслін]] [[род]]у {{bt-bellat|Дзераза|Lycopodium}}<ref name="ЛР">{{кніга
+|аўтар          =
+|частка         = Плаун булавовидный
+|загаловак      = Лекарственные растения и их применение
+|арыгінал       =
+|спасылка       =
+|адказны        =
+|выданне        = 5-е, перераб. и. доп.
+|месца          = Мн.
+|выдавецтва     = «Наука и техника»
+|год            = 1974
+|том            =
+|старонкі       = 64-65
+|старонак       = 592
+|серыя          =
+|isbn           =
+|тыраж          = 120 000
+}}</ref>.
 [[Файл:Illustration Lycopodium clavatum0.jpg|thumb|left|{{Бат.іл.|3}}]]
 == Распаўсюджванне і экалогія ==
-[[Касмапалітызм, біялогія і экалогія|Расліна-касмапаліт]], сустракаецца практычна па ўсім свеце, у тым ліку паўсюдна ў Расіі і Беларусі.
+[[Касмапалітызм, біялогія і экалогія|Расліна-касмапаліт]], сустракаецца практычна па ўсім свеце, у тым ліку паўсюдна ў Расіі і Беларусі<ref name="ЛР"/>.
 Расліна [[лес|лясоў]], пераважна хвойных, з якіх аддае перавагу светлым [[хвоя|хвойнікам]].
@@ Радок 34: / Радок 51: @@
 == Батанічнае апісанне ==
-Расліна вышынёй ад 30 да 50 см з дробнымі карэньчыкамі і моцнаразгалінаванымі сцелючымі [[сцябло|сцебламі]] даўжынёй каля 1 метра.
+Расліна вышынёй ад 30 да 50 см з дробнымі карэньчыкамі і моцнаразгалінаванымі сцелючымі [[сцябло|сцебламі]] даўжынёй каля 1 метра<ref name="ЛР"/>.
 Для ўсіх дзеразовых характэрна [[дыхатамія|дыхатамічнае]] галінаванне парасткаў. У выпадку роўнай дыхатаміі ўсё [[парасткі]] займаюць вертыкальнае становішча, а карані пучком размяшчаюцца ля аснавання галоўнага парастка. Пры няроўнадыхатамічным галінаванні парасткі падпадзяляюцца на сцелючыя і прамастаячыя.
@@ Радок 48: / Радок 65: @@
 * {{bt|Lycopodium clavatum|subsp=monostachyon|}}
+== Значэнне і ўжыванне ==
-== Літаратура ==
+Споры дзеразы булавападобнай ужываюць з тымі ж мэтамі, што і ў {{bt-bellat|дзераза гадавая{{!}}дзеразы гадавой|Lycopodium annotinum}}.
-* {{ІВРСР|частка=38. ''Lycopodium clavatum'' L. — Плаун булавовидный|том=1|стар=112}}
+Трава знаходзіць прымяненне толькі ў народнай медыцыне — здробненай у парашок ёю прысыпаюць раны, а [[настой]] з яе п'юць пры захворваннях [[Мачавы пузыр|мачавога пузыра]], печані, дыхальных шляхоў, нетрыманні мачы, болях у страўніку, запаленчых працэсах страўнікава-кішачнага тракту. У заходнееўрапейскіх краінах часта выкарыстоўваюць споры дзеразы і траву пры [[Атанія|атаніі]] і камянях мачавога пузыра, захворваннях печані, [[Гемарой|гемароі]], [[дыспепсія]]х.
-== Спасылкі ==
+Вялікае значэнне споры дзеразы маюць у металургіі, дзе іх выкарыстоўваюць для абсыпання формаў пры фасонным [[Ліццё|ліцці]].
-* [http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=LYCL ''Плаун булавовидный'' на сайте USDA NRCS] {{v|21|5|2010}}
+Хутка унесеныя ў полымя, споры дзеразы згараюць з успышкай, таму часам іх ужываюць у тэатральнай справе, а таксама пры вырабе [[Бенгальскі агонь|бенгальскіх агнёў]].
 == Ахова ==
 У штатах [[Ілінойс]], [[Аёва]] і [[Кентукі]] ([[ЗША]]) дзераза булавападобная мае ахоўны статус «у небяспецы» ({{lang-en|Endangered}}).
+{{зноскі}}
+== Літаратура ==
+* {{ІВРСР|частка=38. ''Lycopodium clavatum'' L. — Плаун булавовидный|том=1|стар=112}}
+== Спасылкі ==
+* [http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=LYCL ''Плаун булавовидный'' на сайте USDA NRCS] {{v|21|5|2010}}
 {{зноскі}}