Яблык: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
крыніца — be-x-old:Яблык
Addbot (размовы | уклад)
др Робат перанёс 135 міжмоўных спасылак да аб'екта d:q89 на Wikidata
Радок 21: Радок 21:
{{Link GA|id}}
{{Link GA|id}}


[[an:Mazana]]
[[ar:تفاح مستأنس]]
[[ar:تفاح مستأنس]]
[[arz:تفاح]]
[[ast:Mazana]]
[[az:Alma (meyvə)]]
[[bat-smg:Vuobelės]]
[[be-x-old:Яблык]]
[[bg:Ябълка]]
[[bh:सेव]]
[[bn:আপেল]]
[[bo:ཀུ་ཤུ།]]
[[bpy:আপেল]]
[[br:Aval]]
[[bs:Jabuka]]
[[ca:Poma]]
[[chr:ᏒᎦᏔ]]
[[chy:Má'xeme]]
[[ckb:سێو]]
[[cs:Jablko]]
[[cv:Панулми]]
[[cy:Afal]]
[[da:Æble]]
[[de:Kulturapfel#Früchte]]
[[de:Kulturapfel#Früchte]]
[[dsb:Jabłuko]]
[[dv:އާފަލް]]
[[el:Μήλο]]
[[eml:Pàm]]
[[en:Apple]]
[[eo:Pomo]]
[[es:Manzana]]
[[et:Õun]]
[[eu:Sagar]]
[[fa:سیب]]
[[fi:Tarhaomenapuu]]
[[fi:Tarhaomenapuu]]
[[fj:Yapolo]]
[[fr:Pomme]]
[[fur:Miluçâr]]
[[ga:Úll]]
[[gan:蘋果]]
[[gd:Ubhal]]
[[gl:Maceira]]
[[gl:Maceira]]
[[gu:સફરજન]]
[[gv:Ooyl]]
[[hak:Phìn-kó]]
[[he:תפוח]]
[[hi:सेब]]
[[hif:Aapul]]
[[hr:Jabuka]]
[[hsb:Jabłuko]]
[[ht:Pòm]]
[[hu:Nemes alma]]
[[hy:Խնձոր]]
[[ia:Pomo]]
[[id:Apel]]
[[is:Epli]]
[[it:Mela]]
[[iu:ᑭᒻᒥᓇᐅᔭᖅ]]
[[ja:リンゴ]]
[[jbo:plise]]
[[jv:Apel]]
[[kaa:Alma]]
[[kk:Алма]]
[[kn:ಸೇಬು]]
[[ko:사과]]
[[krc:Алма]]
[[ks:ژوٗنٛٹھ]]
[[ksh:Appel]]
[[ku:Sêv]]
[[la:Malum]]
[[lad:Mansana]]
[[lb:Apel]]
[[lij:Mei]]
[[lt:Obuolys]]
[[lv:Ābols]]
[[map-bms:Apel]]
[[mg:Paoma]]
[[mi:Āporo]]
[[mk:Јаболко]]
[[ml:ആപ്പിൾ]]
[[mn:Алим]]
[[mr:सफरचंद]]
[[ms:Epal]]
[[nah:Manzana]]
[[nds-nl:Appel]]
[[ne:स्याउ]]
[[new:स्याउ]]
[[nl:Appel (vrucht)]]
[[nn:Eple]]
[[no:Epleslekten]]
[[nv:Bilasáana]]
[[oc:Poma]]
[[os:Фæткъуы]]
[[pam:Mansanas]]
[[pl:Jabłko]]
[[pnb:سیب]]
[[ps:مڼه]]
[[pt:Maçã]]
[[qu:Mansana]]
[[ro:Măr]]
[[ru:Яблоко]]
[[rue:Ябко]]
[[rw:Pome]]
[[sa:सेवफलम्]]
[[sc:Mela]]
[[scn:Pumu]]
[[sco:Aiple]]
[[sd:اَنبِڙِي]]
[[sh:Jabuka]]
[[simple:Apple]]
[[sk:Jablko]]
[[sl:Jabolko]]
[[sm:Apu]]
[[sq:Molla]]
[[sr:Јабука]]
[[su:Apel]]
[[sv:Äpple]]
[[sw:Tofaa]]
[[ta:ஆப்பிள்]]
[[te:ఆపిల్]]
[[tg:Себ]]
[[th:แอปเปิล]]
[[tl:Mansanas]]
[[tr:Elma]]
[[tt:Алма]]
[[ug:ئالما]]
[[uk:Яблуко]]
[[ur:سیب]]
[[uz:Olma]]
[[ve:Apula]]
[[vec:Pomaro]]
[[vep:Jablok]]
[[vi:Táo tây]]
[[wa:Pemî]]
[[war:Mansanas]]
[[yi:עפל]]
[[zh:苹果]]
[[zh-min-nan:Phōng-kó]]
[[zh-yue:蘋果]]
[[zu:Ihhabhula]]

Версія ад 01:39, 15 красавіка 2013

Яблык

Я́блык — садавіна, плод яблыні. Адзін з самых пашыраных відаў садавіны. Радзімай яблыка лічыцца Цэнтральная Азія. У цяперашні час найбольш распаўсюджанай з'яўляецца яблыня хатняя і яе шматлікія сарты. Гэта адзін з пладоў дрэва, што найбольш шырока культывуецца. Найбольш шырока вядомым з многіх прадстаўнікоў роду яблыня Сіверса, якія выкарыстоўваюцца людзьмі. Яблыкі растуць на невялікіх ліставых дрэвах. Радзімай яблыні лічыцца Цэнтральная Азія, дзе і да нашага часу прарастае яе дзікі продак, Ябланя Сіверса. Яблыкі вырошчваюцца ў Азіі і Еўропы на працягу тысяч гадоў, у Паўночную Амерыку яны патрапілі разам з еўрапейскімі каланістамі. Яблыкі прысутнічаюць у міфалогіі і рэлігіях шматлікіх народаў, у тым ліку ў нарвежскай, грэчаскай і хрысціянскай традыцыях. У 2010 годзе быў расшыфраваны ген яблыка, што прыявла да новых разуменняў барацьбы з хваробамі і селекцыі яблыкаў.

Вядомы звыш за 7500 вядомых сартоў яблыкаў. Розныя гатункі выгадоўваюцца для розных густаў і мэт, у тым ліку для ўжывання ў ежу і вытворчасці сідру. Хатнія яблыкі, як правіла, размножваюцца прышчэпкамі, у той час як дзікія яблыкі добра растуць з насення. Дрэвы схільныя да ліку грыбковых, бактэрыяльных хвароб і ўздзеяння шкоднікаў.

У 2005 годзе ва ўсім свеце было вырашчана звыш 55 млн тон яблыкаў на агульную суму каля 10 мільярдаў долараў. Кітай вырабіў каля 35% ад гэтай сумы, у той як ЗША з'яўляецца другім аводле колькасці яблыкаў вытворцам, з больш чым 7,5% ад сусветнай вытворчасці. Іран займае трэцяе месца, месцы апасля займаюць Турцыя, Расія, Італія і Індыя. Яблыкі часцяком ядуць сырымі, але іх таксама выкарыстоўваюць у многіх харчовых прадуктах, як то дэсерты і напоі. Яблыкі добрым чынам уздзейнічаюць на арганізм чалавека, аднак часам могуць назірацца алергічныя рэакцыі на розныя бялкі ў яблыках.

Зноскі

Спасылкі

Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA