Санскрыт: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 130 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11059 (translate me)
др clean up, replaced: дзеячоў → дзеячаў using AWB
Радок 15: Радок 15:
}}
}}


'''Санскры́т''' ([[дэванагары]]: संस्कृता वाक्, «штучна створаная мова»), старажытная літаратурная мова [[Індыя|Індыі]] са складанай сінтэтычнай граматыкай. Узрост ранніх помнікаў даходзіць да трох с паловай тысяч гадоў. Санскрыт трэба разглядаць не як мову якога-небудзь народа, а як мову пэўнай культуры, распаўсюджанай выключна ў асяроддзі сацыяльнай эліты. Гэта культура прадстаўлена, галоўным чынам, [[індуізм|індуісцкімі]] рэлігійнымі тэкстамі, і гэтаксама як [[лацінская мова|лацінская]] і [[грэчаская мова|грэчаская]] мовы на Захадзе, санскрыт на Усходзе стаў мовай міжкультурных зносін, вучоных і рэлігійных дзеячоў. У цяперашні час гэтая мова лічыцца адной з 22 афіцыйных моў Індыі. Граматыка надзвычай складаная і багатая, лічыцца, што санскрыт з'яўляецца адной з самых флектыўных моў свету. Лексіка багатая і стылістычна разнастайная.
'''Санскры́т''' ([[дэванагары]]: संस्कृता वाक्, «штучна створаная мова»), старажытная літаратурная мова [[Індыя|Індыі]] са складанай сінтэтычнай граматыкай. Узрост ранніх помнікаў даходзіць да трох с паловай тысяч гадоў. Санскрыт трэба разглядаць не як мову якога-небудзь народа, а як мову пэўнай культуры, распаўсюджанай выключна ў асяроддзі сацыяльнай эліты. Гэта культура прадстаўлена, галоўным чынам, [[індуізм|індуісцкімі]] рэлігійнымі тэкстамі, і гэтаксама як [[лацінская мова|лацінская]] і [[грэчаская мова|грэчаская]] мовы на Захадзе, санскрыт на Усходзе стаў мовай міжкультурных зносін, вучоных і рэлігійных дзеячаў. У цяперашні час гэтая мова лічыцца адной з 22 афіцыйных моў Індыі. Граматыка надзвычай складаная і багатая, лічыцца, што санскрыт з'яўляецца адной з самых флектыўных моў свету. Лексіка багатая і стылістычна разнастайная.


Санскрыт паўплываў на развіццё моў Індыі (галоўным чынам у лексіцы) і на некаторыя іншыя мовы, якія апынуліся ў сферы санскрыцкай ці [[будызм|будыйскай]] культуры. У Індыі санскрыт выкарыстоўваецца як мова гуманітарных навук і рэлігійнага культа, у вузкім коле — як размоўная мова. Санскрыт выкарыстоўваў розныя тыпы [[пісьменнасць|пісьменнасці]], што ўзыходзяць да [[брахмі]]: [[кхароштхі]], [[кушанскае пісьмо]], [[гупта]], [[нагары]], [[дэванагары]] і іншыя (у цяперашні час для санскрыта выкарыстоўваецца толькі дэванагары). На санскрыце напісаны творы мастацкай, рэлігійнай, філасофскай, юрыдычнай і навуковай літаратуры, якія аказалі ўплыў на культуры [[Паўднёвая Азія|Паўднёвай]], [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй]] і [[Цэнтральная Азія|Цэнтральнай Азіі]] і [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропы]].
Санскрыт паўплываў на развіццё моў Індыі (галоўным чынам у лексіцы) і на некаторыя іншыя мовы, якія апынуліся ў сферы санскрыцкай ці [[будызм|будыйскай]] культуры. У Індыі санскрыт выкарыстоўваецца як мова гуманітарных навук і рэлігійнага культа, у вузкім коле — як размоўная мова. Санскрыт выкарыстоўваў розныя тыпы [[пісьменнасць|пісьменнасці]], што ўзыходзяць да [[брахмі]]: [[кхароштхі]], [[кушанскае пісьмо]], [[гупта]], [[нагары]], [[дэванагары]] і іншыя (у цяперашні час для санскрыта выкарыстоўваецца толькі дэванагары). На санскрыце напісаны творы мастацкай, рэлігійнай, філасофскай, юрыдычнай і навуковай літаратуры, якія аказалі ўплыў на культуры [[Паўднёвая Азія|Паўднёвай]], [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй]] і [[Цэнтральная Азія|Цэнтральнай Азіі]] і [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропы]].

Версія ад 15:22, 25 чэрвеня 2013

Санскрыт
Саманазва संस्कृतम्
𑖭𑖽𑖭𑖿𑖎𑖴𑖝𑖦𑖿
Краіны Індыя
Рэгіёны Галоўным чынам Паўднёвая Азія
Афіцыйны статус Утаракханд, Індыя
Арганізацыя, якая рэгулюе
Агульная колькасць носьбітаў 14000 (2001 г.)
Класіфікацыя

megool Індаеўрапейская

 інда-іранскія
інда-арыйскія
Пісьменнасць дэванагары[1], канадзкае пісьмо[d], Vatteluttu[d], Sharada[d], Siddhaṃ[d], Nandinagari[d] і Nāgarī[d]
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97 сан 581
ISO 639-1 sa
ISO 639-2 san
ISO 639-3 san
Ethnologue san
IETF sa
Glottolog sans1269
Вікіпедыя на гэтай мове

Санскры́т (дэванагары: संस्कृता वाक्, «штучна створаная мова»), старажытная літаратурная мова Індыі са складанай сінтэтычнай граматыкай. Узрост ранніх помнікаў даходзіць да трох с паловай тысяч гадоў. Санскрыт трэба разглядаць не як мову якога-небудзь народа, а як мову пэўнай культуры, распаўсюджанай выключна ў асяроддзі сацыяльнай эліты. Гэта культура прадстаўлена, галоўным чынам, індуісцкімі рэлігійнымі тэкстамі, і гэтаксама як лацінская і грэчаская мовы на Захадзе, санскрыт на Усходзе стаў мовай міжкультурных зносін, вучоных і рэлігійных дзеячаў. У цяперашні час гэтая мова лічыцца адной з 22 афіцыйных моў Індыі. Граматыка надзвычай складаная і багатая, лічыцца, што санскрыт з'яўляецца адной з самых флектыўных моў свету. Лексіка багатая і стылістычна разнастайная.

Санскрыт паўплываў на развіццё моў Індыі (галоўным чынам у лексіцы) і на некаторыя іншыя мовы, якія апынуліся ў сферы санскрыцкай ці будыйскай культуры. У Індыі санскрыт выкарыстоўваецца як мова гуманітарных навук і рэлігійнага культа, у вузкім коле — як размоўная мова. Санскрыт выкарыстоўваў розныя тыпы пісьменнасці, што ўзыходзяць да брахмі: кхароштхі, кушанскае пісьмо, гупта, нагары, дэванагары і іншыя (у цяперашні час для санскрыта выкарыстоўваецца толькі дэванагары). На санскрыце напісаны творы мастацкай, рэлігійнай, філасофскай, юрыдычнай і навуковай літаратуры, якія аказалі ўплыў на культуры Паўднёвай, Паўднёва-Усходняй і Цэнтральнай Азіі і Заходняй Еўропы.

Вывучэнне санскрыта ў Еўропе пачалося з канца 18 стагоддзя, у 1786 яго адкрыў для Еўропы брытанскі філолаг Уільям Джонс (да гэтага санскрыт быў апісаны французскім іезуітам Кёрду ў 1767 і нямецкім місіянерам Ханкследэнам, але іх працы былі апублікаваны ўжо пасля прац Джонса). Знаёмства з санскрытам сыграла ў пачатку 19 стагоддзя вырашальную ролю ў стварэнні параўнальна-гістарычнага мовазнаўства.

Колькасць носьбітаў: для 50 тысяч — родная мова, для 195 тысяч — другая мова.

Літаратура

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0238-5 (Т. 14).

Гл. таксама

Вікіпедыя

Вікіпедыя мае раздзел, напісаны
मुखपृष्ठं
санскрытам

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA

  1. Before Babel — 1992.