Крыгаход: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Новая старонка: 'міні|справа|Крыгаход на раце [[Том, красавік 2010]] '''Крыгаход'...' |
|||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
[[ |
[[Выява:Floating of Ice, Tom River, April 2010.jpg|thumb|справа|Крыгаход на раце [[Том]], красавік 2010]] |
||
'''Крыгаход''' |
'''Крыгаход''' — рух [[Крыга|крыг]] і ледзяных палёў на [[Рака|рэках]] і [[Возера|азёрах]] пад дзеяннем плыні ці ветру. У перыяд замярзання звычайны восеньскі крыгаход, які ўтварыўся ад змярзання [[Ледзяное сала|ледзянога сала]], [[Золь|золі]] і [[Шарош|шарашу]] на малых і сярэдніх рэках са слабай плынню. Такія крыгі ўтвараюцца з так званага шарошнага лёду (шарошных вянкоў і дываноў) і забярэгаў, якія адарваліся, на вялікіх рэках. |
||
Восеньскі крыгаход і пераход яго ў ледастаў суправаджаецца зажорамі. У перыяд |
Восеньскі крыгаход і пераход яго ў ледастаў суправаджаецца зажорамі. У перыяд крыгалому назіраецца вясновы крыгаход, які ўтвараецца з абломкаў ледзянога покрыва, узломленых сілай цячэння. |
||
На вялікіх рэках вясновы крыгаход як правіла суправаджаецца заторамі. На вялікіх азёрах крыгаход вызначаецца дрэйфам лёду пасля выкрыцця, выкліканым вятрамі і хваляваннямі люстэрка вадаёмаў. |
На вялікіх рэках вясновы крыгаход як правіла суправаджаецца заторамі. На вялікіх азёрах крыгаход вызначаецца дрэйфам лёду пасля выкрыцця, выкліканым вятрамі і хваляваннямі люстэрка вадаёмаў. |
||
== Агульная інфармацыя == |
== Агульная інфармацыя == |
||
| ⚫ | Асноўнай характарыстыкай, як адзначае Р. В. Дончанка <ref>''Донченко Р. В.'' Ледоход. — Гляциологический словарь / Ред В. М. Котляков. Л.: Гидрометеоиздат, 1984. С. 234—235.</ref>, з'яўляецца гушчыня крыгаходу, то ёсць стаўленне плошчы крыг да плошчы воднай паверхні. Твор гушчыні крыгаходу на долю шырыні ракі, занятай лёдам, называецца каэфіцыентам крыгаходу. Гэты паказчык характарызуе ступень пакрыцця ледзянымі ўтварэннямі воднай паверхні ракі. Так, пры аднастайным размеркаванні лёду па шырыні ракі [[Рака гэты|гэты]] каэфіцыент роўны яго гушчыні, якая ацэньваецца ў балах па 11-бальнай шкале. Нуль балаў - рака цалкам вольная ад крыг, 11 балаў, адпаведна, - рака спрэс пакрыта лёдам, які рухаецца. |
||
| ⚫ | Асноўнай характарыстыкай, як адзначае Р. В. Дончанка <ref>''Донченко Р. В.'' Ледоход. — Гляциологический словарь / Ред В. М. Котляков. Л.: Гидрометеоиздат, 1984. С. 234—235.</ref>, з'яўляецца гушчыня крыгаходу, то ёсць стаўленне плошчы крыг да плошчы воднай паверхні. Твор гушчыні крыгаходу на долю шырыні ракі, занятай лёдам, называецца каэфіцыентам крыгаходу. Гэты паказчык характарызуе ступень пакрыцця ледзянымі ўтварэннямі воднай паверхні ракі. Так, пры аднастайным размеркаванні лёду па шырыні ракі гэты каэфіцыент роўны яго гушчыні, якая ацэньваецца ў балах па 11-бальнай шкале. Нуль балаў - рака цалкам вольная ад крыг, 11 балаў, адпаведна, - рака спрэс пакрыта лёдам, які рухаецца. |
||
На азёрах адрозніваюцца тры катэгорыі крыгаходу: рэдкі, пры каэфіцыента менш 0.3; сярэдні - пры каэфіцыенце да 0.6 і густы - пры каэфіцыенце больш 0.7. |
На азёрах адрозніваюцца тры катэгорыі крыгаходу: рэдкі, пры каэфіцыента менш 0.3; сярэдні - пры каэфіцыенце да 0.6 і густы - пры каэфіцыенце больш 0.7. |
||
Інтэнсіўнасць і характар руху лёду залежыць ад умоў надвор'я, каляндарнага часу замярзання або раскрыцця, гідраўлічных характарыстык воднага патоку і будынкі рэчышча ракі. Колькасць лёду, якое праходзіць праз папярочнае сячэнне патоку, называецца выдаткам лёду. Гэтая велічыня выкарыстоўваецца гідралогіі для разлікаў сцёку лёду за суткі і за ўвесь перыяд крыгаходу. |
Інтэнсіўнасць і характар руху лёду залежыць ад умоў надвор'я, каляндарнага часу замярзання або раскрыцця, гідраўлічных характарыстык воднага патоку і будынкі рэчышча ракі. Колькасць лёду, якое праходзіць праз папярочнае сячэнне патоку, называецца выдаткам лёду. Гэтая велічыня выкарыстоўваецца гідралогіі для разлікаў сцёку лёду за суткі і за ўвесь перыяд крыгаходу. |
||
Працягласць вясновага крыгаходу вагаецца ў залежнасці ад ландшафтна-кліматычных умоў. Так, на рэках раёнаў з суровым кантынентальным кліматам яна можа складаць не больш за тыдзень, а больш мяккіх кліматычных умовах крыгаход можа працягвацца некалькі тыдняў. |
Працягласць вясновага крыгаходу вагаецца ў залежнасці ад ландшафтна-кліматычных умоў. Так, на рэках раёнаў з суровым кантынентальным кліматам яна можа складаць не больш за тыдзень, а больш мяккіх кліматычных умовах крыгаход можа працягвацца некалькі тыдняў. |
||
| Радок 20: | Радок 19: | ||
== Гл. таксама == |
== Гл. таксама == |
||
* [[Паводка]] |
* [[Паводка]] |
||
* [[Дрэйф лёду]] |
* [[Дрэйф лёду]] |
||
Версія ад 21:08, 17 ліпеня 2013
Крыгаход — рух крыг і ледзяных палёў на рэках і азёрах пад дзеяннем плыні ці ветру. У перыяд замярзання звычайны восеньскі крыгаход, які ўтварыўся ад змярзання ледзянога сала, золі і шарашу на малых і сярэдніх рэках са слабай плынню. Такія крыгі ўтвараюцца з так званага шарошнага лёду (шарошных вянкоў і дываноў) і забярэгаў, якія адарваліся, на вялікіх рэках.
Восеньскі крыгаход і пераход яго ў ледастаў суправаджаецца зажорамі. У перыяд крыгалому назіраецца вясновы крыгаход, які ўтвараецца з абломкаў ледзянога покрыва, узломленых сілай цячэння.
На вялікіх рэках вясновы крыгаход як правіла суправаджаецца заторамі. На вялікіх азёрах крыгаход вызначаецца дрэйфам лёду пасля выкрыцця, выкліканым вятрамі і хваляваннямі люстэрка вадаёмаў.
Агульная інфармацыя
Асноўнай характарыстыкай, як адзначае Р. В. Дончанка [1], з'яўляецца гушчыня крыгаходу, то ёсць стаўленне плошчы крыг да плошчы воднай паверхні. Твор гушчыні крыгаходу на долю шырыні ракі, занятай лёдам, называецца каэфіцыентам крыгаходу. Гэты паказчык характарызуе ступень пакрыцця ледзянымі ўтварэннямі воднай паверхні ракі. Так, пры аднастайным размеркаванні лёду па шырыні ракі гэты каэфіцыент роўны яго гушчыні, якая ацэньваецца ў балах па 11-бальнай шкале. Нуль балаў - рака цалкам вольная ад крыг, 11 балаў, адпаведна, - рака спрэс пакрыта лёдам, які рухаецца.
На азёрах адрозніваюцца тры катэгорыі крыгаходу: рэдкі, пры каэфіцыента менш 0.3; сярэдні - пры каэфіцыенце да 0.6 і густы - пры каэфіцыенце больш 0.7.
Інтэнсіўнасць і характар руху лёду залежыць ад умоў надвор'я, каляндарнага часу замярзання або раскрыцця, гідраўлічных характарыстык воднага патоку і будынкі рэчышча ракі. Колькасць лёду, якое праходзіць праз папярочнае сячэнне патоку, называецца выдаткам лёду. Гэтая велічыня выкарыстоўваецца гідралогіі для разлікаў сцёку лёду за суткі і за ўвесь перыяд крыгаходу.
Працягласць вясновага крыгаходу вагаецца ў залежнасці ад ландшафтна-кліматычных умоў. Так, на рэках раёнаў з суровым кантынентальным кліматам яна можа складаць не больш за тыдзень, а больш мяккіх кліматычных умовах крыгаход можа працягвацца некалькі тыдняў.
Адрозненні ў тэрмінах вясновага крыгаходу на рэках паўночных і паўднёвых раёнаў Усходняй Еўропы і Паўночнай Амерыкі дасягае трох месяцаў, а на рэках Заходняй і Усходняй Сібіры - 1,5 - 2 месяцы.
Гл. таксама
Зноскі
- ↑ Донченко Р. В. Ледоход. — Гляциологический словарь / Ред В. М. Котляков. Л.: Гидрометеоиздат, 1984. С. 234—235.
