Геном

Геном — гаплоідны храмасомны набор; сукупнасць генаў, лакалізаваных ў адзіночным наборы храмасом дадзенага арганізма. Тэрмін прапанаваны ў 1920 годзе нямецкім біёлагам Ганс Вінклер. Пад геномам прынята разумець сукупнасць генаў, засяроджаных у храмасомах без уліку спадчынных дэтэрмінант, звязаных са структурамі цытаплазмы. У гаметах дыплоідных арганізмаў, а таксама ў клетках гаплоідных арганізмаў змяшчаецца адзін геном; у саматычных клетках дыплоідных арганізмаў - два геномы. З павелічэннем ступені плоіднасці клетак расце колькасць геномаў. Пры апладненні адбываецца аб'яднанне геномаў бацькавых і матчыных гамет. Як правіла, геномы, атрыманыя ад бацькоўскай і мацярынскай гамет, гамалагічныя. Гамалогія паміж усімі ці некалькімі геномамі адсутнічае толькі ў аддаленых гібрыдаў. Пад абсалютнай гамалогіяй двух гамет разумеюць супадзенне лінейнага размяшчэння генаў у кожнай храмасоме. Наяўнасць такога супадзення забяспечвае магчымасць нармальнай кан'югацыі храмасом меёзе. Змены колькасці храмасом (напрыклад, поліплаідызацыя, павелічэнне колькасці або выпадзенне асобных храмасом) завуць геномнымі мутацыямі. Арганізм, у якога некалькі разоў паўтараецца адзін і той жа геном, называецца аўтапаліплоідам. Арганізм, у якім аб'яднаны розныя геномы, называецца алапаліплоідам.

Літаратура

• Ernst Peter Fischer: Das Genom. Fischer-Taschenbuch-Verlag, Frankfurt am Main 2002,2004, ISBN 3-596-15362-X.

Спасылкі

• T.A.Brown. Genomes
• Alberts et al. Molecular Biology of the Cell