В’еты: Розніца паміж версіямі

	В'еты ; (người Việt)
Агульная колькасць	80069 тыс. чал. (2013 г.)
Рэгіёны пражывання	В’етнам — 76605 тыс. ; Камбоджа — 78 тыс. ; Тайланд — 124 тыс. ; Тайвань — 119 тыс. ; Малайзія — 95 тыс. ; ЗША — 1639 тыс. ; Францыя — 661 тыс. ; Канада — 180 тыс. ; Аўстралія — 231 тыс. ; Беларусь — 588 ;
Мова	в'етнамская
Рэлігія	будызм, хрысціянства, каадай, хоахаа, канфуцыянства
Блізкія этнічныя групы	мыонгі, тхо, тыыт

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 11:56, 16 жніўня 2013

В'еты (в’етн.: người Việt, сустракаецца таксама người Kinh) — народ, найбуйшнейшая этнічная група В'етнама. Жывуць таксама ў іншых краінах свету. Найбольшая в'ецкая абшчына па-за межамі В'етнама знаходзіцца ў ЗША. Агульная колькасць - 80069 тыс. чал. (2013 г.)^[1]

В'етамі таксама называюць усе старажытныя в'ецкія народы, якія ў мінулым насялялі тэрыторыю сучаснага паўднёвага Кітая і паўночнага В'етнама.

Паходжанне

Продкі в'етаў першапачаткова фарміраваліся на тэрыторыі сучаснага паўднёвага Кітая на поўдзень ад ракі Янцзы. В'еты насялялі гэтыя землі да канца 1 тысячагоддзя да н. э. На тэрыторыі правінцыі Чжэцзян існавала в'ецкая дзяржава Юэ. Згодна кітайскаму гісторыку Сыме Цаню, яна была заснована нашчадкамі легендарнага Юя. Барацьба з паўночнымі в'етамі баць-в'ет і іх заваяванне адлюстравана ў шматлікіх кітайскіх крыніцах.

Сучасныя в'еты з'яўляюцца нашчадкамі паўднёвых в'етаў лак-в'ет, якія пачалі прасоўвацца на поўнач В'етнама ў пачатку 1 тысячагоддзя да н. э. Тут яны асімілявалі сваіх папярэднікаў, цемнаскурых аўстралоідаў, што з'явіліся ў В'етнаме яшчэ ў эпоху неаліту, і аўстранезійцаў. Генетычныя даследаванні^[2] паказалі, што в'еты блізкія па паходжанню да тайскіх народаў, а таксама кітайцаў, якія жывуць на самым поўдні Кітая і ў краінах Паўднёва-Усходняй Азіі.

Само слова в'ет паходзіць ад в'етнамскага прачытання кітайскага іерогліфа 越 (yuè, літаральна "чалавек, што крочыць з сякерай"), які вядомы з сярэдзіны 1 тысячагоддзя да н. э.^[3]

В'еты на Беларусі

У 2009 г. у Рэспубліцы Беларусь жыло 588 чал., які вызнавалі сваю тоеснасць як в'етнамцы^[4]. З іх 526 чал. назвалі сваёй роднай мовай в'етнамскую, 3 - беларускую.

Знакамітыя в'еты

Ха Шы Мін — буйны палітычны дзеяч Індакітая, кiраўнiк жнiвеньскай рэвалюцыi у В'етнаме, першы прэзідэнт Дэмакратычнай Рэспублікi В'етнам.
Ле Дык Тхо — в'етнамскі дыпламат, лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру (1973).

Зноскі

[1] Vietnamese

[2] Mitochondrial DNA polymorphism in the Vietnamese population

[3] К.А. Котков, ПРОИСХОЖДЕНИЕ ЭТНОНИМА «ВЬЕТ» — ОСНОВНОГО САМОНАЗВАНИЯ ВЬЕТНАМЦЕВ

[4] stat.gov.by

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Радок 24: / Радок 24: @@
 ==Паходжанне==
-Продкі в'етаў першапачаткова фарміраваліся на тэрыторыі сучаснага паўднёвага [[Кітай|Кітая]] на поўдзень ад ракі [[Янцзы]]. В'еты насялялі гэтыя землі да канца 1 тысячагоддзя да н. э. На тэрыторыі [[правінцыя Чжэцзян|правінцыі Чжэцзян]] існавала в'ецкая дзяржава [[Юэ, дзяржава|Юэ]]. Згодна кітайскаму гісторыку [[Сыма Цянь|Сыме Цаню]], яна была заснована нашчадкамі легендарнага [[Вялікі Юй|Юя]]. Барацьба з паўночнымі в'етамі і іх заваяванне адлюстравана ў шматлікіх кітайскіх крыніцах.
+Продкі в'етаў першапачаткова фарміраваліся на тэрыторыі сучаснага паўднёвага [[Кітай|Кітая]] на поўдзень ад ракі [[Янцзы]]. В'еты насялялі гэтыя землі да канца 1 тысячагоддзя да н. э. На тэрыторыі [[правінцыя Чжэцзян|правінцыі Чжэцзян]] існавала в'ецкая дзяржава [[Юэ, дзяржава|Юэ]]. Згодна кітайскаму гісторыку [[Сыма Цянь|Сыме Цаню]], яна была заснована нашчадкамі легендарнага [[Вялікі Юй|Юя]]. Барацьба з паўночнымі в'етамі ''баць-в'ет'' і іх заваяванне адлюстравана ў шматлікіх кітайскіх крыніцах.
 Сучасныя в'еты з'яўляюцца нашчадкамі паўднёвых в'етаў ''лак-в'ет'', якія пачалі прасоўвацца на поўнач [[В'етнам]]а ў пачатку 1 тысячагоддзя да н. э. Тут яны асімілявалі сваіх папярэднікаў, цемнаскурых [[аўстралоідная раса|аўстралоідаў]], што з'явіліся ў В'етнаме яшчэ ў эпоху [[неаліт]]у, і [[аўстранезійцы|аўстранезійцаў]]. [[Генетыка|Генетычныя]] даследаванні<ref>[http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2370.1999.00184.x/abstract;jsessionid=B81BCF8733929B897BF43718DB1D6E79.d04t03 Mitochondrial DNA polymorphism in the Vietnamese population]</ref> паказалі, што в'еты блізкія па паходжанню да [[тайскія народы|тайскіх народаў]], а таксама [[кітайцы|кітайцаў]], якія жывуць на самым поўдні Кітая і ў краінах [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй Азіі]].