Грушэцкія герба «Любіч»: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Belahvostau (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
др битая ссылка |
||
Радок 28: | Радок 28: | ||
==== Апроч таго ==== |
==== Апроч таго ==== |
||
[[Выява:Марцiн.jpg|thumb|right|200px|'''Марцiн Грыгор'евіч Грушэцкi''' (1829 — к.1908) — кандыдат права, натарыус, тытулярны саветнiк<ref>[http://ru.rodovid.org/wk/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C:593716 Марцiн Грыгор'евіч Грушэцкi на сайце «Радавод»]</ref>]] |
[[Выява:Марцiн.jpg|thumb|right|200px|'''Марцiн Грыгор'евіч Грушэцкi''' (1829 — к.1908) — кандыдат права, натарыус, тытулярны саветнiк<ref>[http://ru.rodovid.org/wk/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C:593716 Марцiн Грыгор'евіч Грушэцкi на сайце «Радавод»]</ref>]] |
||
* '''Марцiн Грыгор'евіч Грушэцкi''' (1829 — к. 1908, нашчадак Казіміра) — кандыдат права, [[тытулярны саветнік]]<ref>[http://www.proibis.by.ru/002-008-04.htm Российский Некрополь № 3. Буква «Г»]</ref>, дваранін [[Магілёўская губерня|Магілёўскай губерні]]. У [[1848]] г. скончыў Магiлёўскую губернскую гiмназiю,<ref>[http://www.petergen.com/history/moggim.shtml Выпускники Могилевской гимназии 1814—1909"]</ref> служыў у Магілёўскім губернскім праўленні. Каля [[1868]] г. пакінуў Магілёўшчыну, у 1868 г. — гарадавы натарыус [[Горад Ліпецк|Ліпецкага]] ўезду (сведчыў купчыя крэпасці)<ref>{{Спасылка |
* '''Марцiн Грыгор'евіч Грушэцкi''' (1829 — к. 1908, нашчадак Казіміра) — кандыдат права, [[тытулярны саветнік]]<ref>[http://web.archive.org/20060406180802/www.proibis.by.ru/002-008-04.htm Российский Некрополь № 3. Буква «Г»]</ref>, дваранін [[Магілёўская губерня|Магілёўскай губерні]]. У [[1848]] г. скончыў Магiлёўскую губернскую гiмназiю,<ref>[http://www.petergen.com/history/moggim.shtml Выпускники Могилевской гимназии 1814—1909"]</ref> служыў у Магілёўскім губернскім праўленні. Каля [[1868]] г. пакінуў Магілёўшчыну, у 1868 г. — гарадавы натарыус [[Горад Ліпецк|Ліпецкага]] ўезду (сведчыў купчыя крэпасці)<ref>{{Спасылка |
||
| аўтар = |
| аўтар = |
||
| аўтарlink = |
| аўтарlink = |
Версія ад 03:22, 27 кастрычніка 2013
Грушэцкiя (гербу Любiч) — польскi шляхецкi, а таксама беларускi i расiйскi дваранскi род, якi ўзяў назву ад сёл Грушы (Грушкi, Грушiцы, Вялiкiя i Малыя) (Польшча, Любельскае(Люблiнскае) ваяводства, Замойскi павят, гмiна Нелiш). Тыя сёлы, разам з iншымi, польскi кароль Уладзiслаў Ягайла, надаў каля 1411 года, у якасцi ўзнагароды рыцарскiх заслуг (за гераiзм праяўлены пад час Грунвальдскае бiтвы), пачынальнiку гэтага роду, Мацвею[1][2], кароннаму харунжаму. Таксама Грушэцкiя былi ўладарамi i iншых мясцiн — Вярцiшоў i Быхаўка, таксама ў Люблінскім ваяводстве.
Iснуюць так сама роды Грушэцкiх iншых гярбоў: Белiна, Радван i Слепаврон.
Апiсанне гербу
На шчыце, маючым залатое поле, выяўлены срэбная падкова i два крыжы: адзiн срэбны ў сярэдзiне падковы, а другi — залаты, на яе паверхнi, над подковай. Зверху шчыта — дваранскi шлем з дваранскаю каронаю на iм, i трымя страусовымi пер'ямi. Намёт на шчыце блакiтны, падкладзены золатам. Герб з опiсам i даведкай а родзе ўнесены у «Общий Гербовник дворянских родов Всероссийской Империи» (Том 2, лicт 85).
Галiны роду
Польшча
З польскай лiнii найбольш знакамiты (апроч родапачынальнiка Мацвея)[3] Самуiл Грушэцкi, сакратар Яго Каралеўскай Вялiкасцi Жыгiмонта III Вазы, пасланнiк пры Святлейшым Карале Дзяржавы Icпанскай i абодзьвух Iндый. А так сама Уладзiслаў Грушэцкi (1812—1876), радчы Таварыства Крэдытовага Земскага, член рады Каралеўства Польскага[4]. Многiя доўгi час жылi на сваёй вотчыне ў Вялiкiх Грушках.
Расія
Адна з лiнii роду асела ў Расii, пакiнуўшы значны след у гiсторыi Расii. Былi баярамi, ваяводамi, сенатарамi, высокiмi генераламi, ўладарамi маёнткаў i дамоў у Маскве i Пецярбургу. Агаф'я Сямёнаўна Грушэцкая была жонкай (1680—1681 г.г.) расiйскага Цара Фёдара Аляксеевiча (1661—1682), якi ўладарыў у 1676—1682 г.г. Але, нарадзiўшы яму сына, царэвiча Iллю Фёдаравiча, памёрла праз тры днi пасля родаў. На жаль, i немаўлятка пражыў усяго дзесяць дзён. Так сама Грушэцкiя былi у роднасцi са многiмi знакамiтымi сем'ямi: кн. Баряцiнскiмi, кн. Валконскiмi, кн. Гагарынамi, кн. Галiцынымi, кн. Далгарукавымi, кн. Мiласлаўскiмi, кн. Урусавымi, гр. Бястужевымi-Рюмiнымi, гр. Мураўёвымi-Апосталамi i iншымi. Гэтая галiна Грушэцкіх унесена ў VI часць радаслоўнай кнiгi Маскоўскай, Пскоўскай i СПб. губернiй (Гярбоўнiк, II, 85). Астатнiя семь галiн таго ж роду ўнесены ў VI i I часцi радаслоўнай кнiгi губернiй Магiлёўскай, Кiеўскай, Ковенскай, Валынскай i Падольскай. Ёсць яшчэ семь радоў Грушэцкiх, пазднейшага паходжання. Род iснуе i сёння.
Беларусь
На Беларусi найбольш ранейшыя звесткі — вядома, што з гэтага роду браты Грушэцкія мелі землі[5]:
- Себасц'ян у 1663 фармальна валодаў маёнткам у Смаленскім ваяв.;
- Канстанцін — «Рэчыцкі градскі рэгент», валодаў пад Рэчыцай маёнткам Жалезьнякі[6]. У 1691-96 — застаўною валокаю у ак. Камары (Аршанскі павет):
- «по закладному праву 1691 Апреля 22 писанному, и тогож года Июня 18 признанному, владел 6-тью уволоками земли в имении Комарах, лежащем в Оршанском Повете. В последствии времени немогши по некоторым причинам сам владеть сказанным имением, он Константин Грушецкий по положению посредников, передал таковое Вотченнику онаго, Якову Држевецкому и выдал Квитанцию, 1696 Ноября 12 писанную, а того ж года и месяца 14 числа, признанную в Каптурном Суде, имевшем свое заседание во время между-царствия»[7] («время между-царствия» — перыяд паміж канчынай Яна III Сабескага і абраннем Аўгуста II).
- Казімір у 1660 спадчынным ад бацькоў маёнткам Камаровічы[8] (Мсціслаўскае ваяв.(Чэрыкаўскі раён)). 13 снежня 1660 года Казімір Грушэцкі даказваў сваё валоданне часткай маёнтку Камаровічы квітанцыяй аб уплаце падымнага падатку[9][10]. Унук Казіміра, Мікалай Грушэцкі, называў сябе: польск.: «Dworzanin JKmci herbu Lubicz dziedzic częsci maiętnosci Komarowicz» (бел.: Прыдворны Яго Каралеўскай Вялікасці гербу Любіч спадчыннік часткі маёнтка Камаровічы). Ад Казіміра пайшлі нашчадкі, якія ў XIX ст. жылі ў Копыскім, Магілёўскім і Чавускім паветах.
- Грушэцкiя таксама ўваходзiлi ў Аршанскi гербоўнiк (Вiцебск, 1900 г.). На Беларусi род iснуе i сёння.
Апроч таго
- Марцiн Грыгор'евіч Грушэцкi (1829 — к. 1908, нашчадак Казіміра) — кандыдат права, тытулярны саветнік[12], дваранін Магілёўскай губерні. У 1848 г. скончыў Магiлёўскую губернскую гiмназiю,[13] служыў у Магілёўскім губернскім праўленні. Каля 1868 г. пакінуў Магілёўшчыну, у 1868 г. — гарадавы натарыус Ліпецкага ўезду (сведчыў купчыя крэпасці)[14]. Пазней служыў натарыусам у Пензе (дзе быў таварышам па службе натарыуса Барыса Гуля[15], бацькі пісьменніка Рамана Гуля). У 1889 узнагроджаны вордзенам Св. Уладзіміра 4-й ст.[16]. Меў 10 дзяцей — 5 сыноў, 5 дачок. Яго сыны Грыгорый (пасля рэвалюцыі 1917 з'ехаў з жонкай у Польшу) і Іван служылі юрыстамі ў Пензе. У лістападзе 1917 г. Іван быў спалены рэвалюцыйнай бандай у сваім маёнтку Пасопнай Пелецьме пад Пензай, аб чым узгадана ў рамане Р. Гуля «Я знёс Расію» (так сама там узгаданы і яго бацька, Марцін, як саслужбовец Барыса Гуля).[17] Яшчэ адзін сын Марціна — Станіслаў, быў выдатным мастаком (але рана памер, пакінуўшы 2 дачок). На пачатку XX ст. ён атрымаў медаль на Парыжскай выставе.
- Альберт Грыгор'евіч Грушэцкi (1831 — к.1897, брат Марціна) — стацкі саветнік[18], нар. ў Магілёўскай губерне, у 1857 пераехаў у Пецярбург, дзе служыў у Міністэрстве Імператарскага двара і ўдзелаў.
- Грушэцкi Змiцер Фядотавiч[19] (з Магiлёўскага павету, в. Клапiнiчы (сёння магчыма — Кляпiнiчы, Комсеніцкі сельсавет, Круглянскі раён)) — унтэр-афiцер, ваяваў на лiнкоре «Андрей Первозванный», памёр ад тубяркулёзу 6 лютага 1916 г.. Пахаваны на праваслаўных могiлках базы Балтыйскага флоту ў порце Гельсiнфорс, Фінляндыя[20].
- У паўстаннi 1863-64гг. прымалi ўдзел:
- Грушэцкi Валер'ян[21] — дваранiн Магiлёўскай губернi. Пражываў ў Магiлёве. Адасланы на пасяленне ў аддаленыя месцы Сібіры. З кастрычнiка 1873 па май 1874 знаходзiўся пад наглядам палiцыi ў Вякая Вятскай губернi (пасля Янiсейскай губернi).
- Грушэцкi Нiкалай[22] — дваранiн Магiлёўскай губернi. Адасланы на жыццё ў Томскую губерню. З жнiўня 1867 па 1871 знаходзiўся пад наглядам палiцыi ў Вятскай губернi.
Украіна
На Украiне, апроч расiйскай галiны, адзiн з Грущэцкiх, шляхцiч-пекар Андрэй Грушэцкi, у 1592 годзе стаў львоўскiм мяшчанiнам. Гэты род на прыканцы XVI-га ст. быў дастаткова разросшiмся. Бранiслаў Грущэцкi, быў войскі i лоўчы Чарнiгаўскi; ў Галасковiчах (Львоўская вобласць, Бродаўскі раён), у 1660-х гадах пабудаваў замак. Кароль Грушэцкi — маршалак шляхты Уманськага повету. Антоні Грушэцкі (1734—1798) — вядомы мастак, прафесар жывапісу Кракаўскай акадэміі. Васіль Грушэцкі, родам з Кіеўскай губерніі, служыў стацкiм саветнiкам ў Магiлёве.
У канцы XVIII-га — пачатку IXХ-га ст. Грушэцкiя ў Кiеўскай губернii жылi у Васiлькоўскам (2 рода) — с. Буда, Ярашеўка; Звянiгарадскiм (3) — с. Церэшкi, Мiхалаўка; Тарашчанскам (1) — с. Грузкi, Чарнiнская буда; — паветах. Легiтымiзараваны былi 3 рода:
- 1. Кiеўскi п., 1817 г. — ч.1, а 1835-ы ужо ч.6.
- 2. Уманскi п., 1803 г. — ч.1.
- 3. Уманскi п., 1816 г. — ч.1. былi aфiцаялiстамi графа Патоцкага.
Грушэцкiя ўваходзiлi у радаслоўную кнiгу Кiеўскага дваранскага дэпутацкага сходу 1906 года.
Зноскі
- ↑ Genealogia Polska/Gruszecki
- ↑ Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839—1845 (Gruszecki herbu Lubicz (t. 4 s. 301—302))
- ↑ Kasper Niesiecki, Herbarz Polski /Gruszecki herbu Lubicz
- ↑ M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego
- ↑ ГРУШЭЦКІ гэрбу «Любіч»
- ↑ РГИА. Ф. 1343. Оп. 19. Д. 5128. Л. 216 об.
- ↑ РГИА. Ф. 1343. Оп. 19. Д. 5128. Л. 86 об.; ср.: Там жа. Л. 2.
- ↑ РГИА. Ф. 1343. Оп. 19. Д. 5128. Л. 86 об.-87.
- ↑ РГИА. Ф. 1343. Оп. 19. Д. 5128. Л. 3 об., 85, 86-86 об.
- ↑ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской. Витебск, 1900. Вып. 28. С. 44.
- ↑ Марцiн Грыгор'евіч Грушэцкi на сайце «Радавод»
- ↑ Российский Некрополь № 3. Буква «Г»
- ↑ Выпускники Могилевской гимназии 1814—1909"
- ↑ Липецкий нотариат (руск.). Липецкая обл. нотариальная палата. Липецкий центр правовой информатизации (29 сакавіка 2002). Праверана 18 лютага 2011.
- ↑ Адрес-календарь служащих в Пензенской губ. на 1895 г.. — Прил. к Справ. книжке на 1893 г.. — Пенза: Пенз. ГСК, 1895. — С. 39.
- ↑ Город Могилёв/Грушецкий Мартин Григорьевич (руск.). Историческая справка: связь Пензы и Могилева.. Администрация города Пензы (29 сакавіка 2011). Праверана 06 верасня лютага 2011.
- ↑ Р. Гуль. Ч.1. До эмиграции // Я унес Россию. Апология русской эмиграции. — Т. 1.
- ↑ Петербургский некрополь. 307. Грушецкий, Альберт Григорьевич // Приложение к Части I сборника «Материалы к истории римско-католического прихода во имя Посещения Пресв. Девой Марией св. Елисаветы и к истории католического кладбища Выборгской стороны в Санкт-Петербурге». — Гатчына, 2010. — С. 581. — 645 с.
- ↑ Некропль, боевые действия
- ↑ Глава III, Боевые действия
- ↑ Списки политических преступников, 1864
- ↑ Библиографический справочник участников восстания 1863—1864 гг.