Леанід Мікалаевіч Андрэеў: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Радок 188: | Радок 188: | ||
* [ [ 1871 ] ] - [[ 1891 ]] ы - родавы дом сям'і Андрэевых - 2- я Пушкарная вул. , 41 <ref name=autogenerated2 /> ; |
* [ [ 1871 ] ] - [[ 1891 ]] ы - родавы дом сям'і Андрэевых - 2- я Пушкарная вул. , 41 <ref name=autogenerated2 /> ; |
||
== Адрасы ў Санкт - Пецярбургу - Петраградзе == |
== Адрасы ў Санкт - Пецярбургу - Петраградзе == |
||
* [[ 1907 ]] - [[ 1908 ]] ы - прыбытковая хата К. Х. Гельдаля - [[ Каменноостровском праспекце ] ] , 13;* Дом у [ [ Пескі ( Ленінградская вобласць) | пас. Вохнала ]] да 1918 , затым пераехаў на Віла аванс у [ [ Сярова (Санкт- Пецярбург) | Ваммелсу ] ]* [ [ 1914 ] ] - [ [ 1917 ]] ы - [[ Дом з вежамі | прыбытковы дом К. І. Розенштейна ]] - [ [Вялікі праспект Петраградскай боку ] ] , 75. |
|||
* [[ 1907 ]] - [[ 1908 ]] ы - прыбытковая хата К. Х. Гельдаля - [[ Каменноостровском праспекце ] ] , 13;* Дом у [ [ Пескі ( Ленінградская вобласць) | пас. Вохнала ]] да 1918 , затым пераехаў на Віла аванс у [ [ Сярова (Санкт- Пецярбург) | Ваммелсу ] ]* [ [ 1914 ] ] - [ [ 1917 ]] ы - [[ Дом з вежамі | прыбытковы дом К. І. Розенштейна ]] - [ [Вялікі праспект Петраградскай боку ] ] , 75.== Экранізацыі твораў ==* 1912 - Анфіса ( Андрэеў быў таксама аўтарам сцэнарыя фільма )* 1914 г. - Дні нашага жыцця* 1915 - Кацярына Іванаўна* 1916 - [ [ Думка ( фільм , 1916 ) | Думка ]]* 1916 - Той , хто атрымлівае аплявухі (Расійская Імперыя )* 1919 - Сава* 1920 - [ [ Аповяд пра сем павешаных (фільм) | Аповяд пра сем павешаных ]] ( фільм не захаваўся)* 1921 - Голад* 1924 - Той, хто атрымлівае аплявухі (ЗША)* 1928 - [[ Белы арол ( фільм , 1928) | Белы арол ]] ( паводле аповесці «Губернатар » )* 1968 - Балада пра сем павешаных* 1987 - [[ Хрысціяне (фільм) | Хрысціяне ]]* 1988 г. - Любоў да бліжняга ( па аповядах « Манумент » і « Любоў да бліжняга » )* 1988 г. - [ [ У адной знаёмай вуліцы ... ]] ( па аповядзе « Іван Іванавіч » )* 1989 г. - Звер радасны ( кароткаметражны , па матывах апавядання « [ [ Бездань (апавяданне ) | Бездань ] ] » )* 1990 - Ачышчэнне* 1991 - [[ Ноч грэшнікаў ( фільм , 1992) | Ноч грэшнікаў ] ] ( па аповядзе « Цемра » ) ( тж. пад назвай «Вышэйшая ісціна бамбіста Аляксея» )* 1991 - Пустыня ( па аповядах «Юда Іскарыёт » і « Елізар'еў » ) ( СССР )* 1997 - Ах , навошта гэтая ноч ... (Расія , ЗША)* 2008 - Ангелочек (Расія )* 2009 - Бездань (Расія )* 2009 - Бездань (Расія , кароткаметражны )* 2013 - [ [ Юда (фільм) | Іуда ] ] (Расія , поўнаметражны, паводле аповесці «Юда Іскарыёт » )== Выданні ==* Леанід Андрэеў. Поўны збор твораў . , Тт . I- VIII . СПб, выд . А. Ф. Маркса , 1913 .* Леанід Андрэеў. Аповесці і апавяданні ў двух тамах . - М. , ІХЛ , 1971 . (Т.1 : 1898-1906 гг . - 688 с. Т.2 : 1907-1919 гг . - 432 с. ), 50 000 экз .* Андрэеў Л. Н. Драматычныя творы . У 2- х тамах / Уклад. , Аўтар уступ . арт. і заўв . Ю. Н. Чирва . - Л. : Мастацтва , 1989 . (Т. 1 . : Да зорак , Сава , Жыццё чалавека , Цар Голад , Анатэма , Акіян ; Т. 2 . : Дні нашага жыцця , Кацярына Іванаўна , Каінавай друк, Думка , Самсон у кайданах, Сабачы вальс , Той , хто атрымлівае аплявухі , Рэквіем )* Андрэеў Л. Н. Збор твораў: У 6 т. - Мінск: Кніжны клуб Книговек , 2012.* Андрэеў Л. Н. [ http://teatr-lib.ru/Library/Andreev/T_6/ Артыкулы аб літаратуры і мастацтве ] / / Збор твораў: У 6 т. Мінск: Мастацкая літаратура , 1996 . Т. 6 . / Навук . і падрыхто . тэксту В. А. Аляксандравай і В. Н. Чувакова , коммент . Ю. Н. Чирвы і В. Н. Чувакова . С. 389-714 .* { { Кніга | аўтар = Андрэеў Л. Н. | частка = | загаловак = Юда Іскарыёт і іншыя | арыгінал = | спасылка = | выданне = | адказны = мал. А. Зыкінай | месца = СПб . | выдавецтва = Віта Нова | год = 2009 | тым = | старонкі = | старонак = 592 | isbn = 978-5-93898-216-1} } |
|||
== Экранізацыі твораў == |
|||
* 1912 — Анфіса (Андрэеў быў таксама аўтарам сцэнарыя фільма) |
|||
* 1914 — Дні нашага жыцця |
|||
* 1915 — Кацярына Іванаўна |
|||
* 1916 — Думка |
|||
* 1916 — Той, хто атрымлівае аплявухі (Расійская Імперыя) |
|||
* 1919 — Сава |
|||
* 1920 — Аповед пра сем павешаных (фільм не захаваўся) |
|||
* 1921 — Голад |
|||
* 1924 - Той, хто атрымлівае аплявухі (ЗША) |
|||
* 1928 — Белы арол (паводле аповесці «Губернатар») |
|||
* 1968 — Балада пра сем павешаных |
|||
* 1987 — Хрысціяне |
|||
* 1988 — Любоў да бліжняга (па аповедах «Манумент» і «Любоў да бліжняга») |
|||
* 1988 — На адной знаёмай вуліцы... ( па аповедзе «Іван Іванавіч») |
|||
* 1989 — Звер радасны (кароткаметражны, па матывах апавядання «[[Бездань (апавяданне)|Бездань]]») |
|||
* 1990 — Ачышчэнне |
|||
* 1991 — Ноч грэшнікаў (па аповедзе «Цемра») (таксама пад назвай «Вышэйшая ісціна бамбіста Аляксея») |
|||
* 1991 — Пустыня (па аповедах «Юда Іскарыёт» і «Елізар») (СССР) |
|||
* 1997 — Ах, навошта гэтая ноч... (Расія, ЗША) |
|||
* 2008 — Анёлак (Расія) |
|||
* 2009 - Бездань (Расія) |
|||
* 2009 — Бездань (Расія, кароткаметражны) |
|||
* 2013 — [[Юда (фільм)|Іуда]] (Расія, поўнаметражны, паводле аповесці «Юда Іскарыёт») |
|||
[[Катэгорыя:Асобы]] |
[[Катэгорыя:Асобы]] |
Версія ад 15:06, 2 лістапада 2013
Леанід Мікалаевіч Андрэеў (9 (21) жніўня 1871, Арол, Расійская імперыя — 12 верасня 1919, Нейвола, Фінляндыя) — рускі пісьменнік. Прадстаўнік Сярэбранага веку рускай літаратуры. Лічыцца пачынальнікам рускага экспрэсіянізму.
Біяграфія
Дзяцінства
Нарадзіўся ў Арле ў не вельмі забяспечанай сям'і каморніка-таксатара Мікалая Іванавіча Андрэева (1847—1889) і Анастасіі Мікалаеўны Андрэевай (Пацкоўскай) — дачкі збяднелага польскага памешчыка. Ужо ў дзяцінстве выяўляў цікавасць да чытання. Вучыўся ў Арлоўскай класічнай гімназіі (1882 — 1891) . Захапляўся творчасцю Шапенгаўэра і Гартмана.
Юнацтва
Юнацкая ўражлівасць і развітае ўяўленне некалькі разоў падахвочвалі яго на безразважныя ўчынкі: ва ўзросце 17 гадоў вырашыў выпрабаваць сілу волі і лёг паміж рэек перад надыходзячым паравозам , але застаўся цэлы.
Скончыўшы гімназію, Андрэеў паступіў на юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта; пасля смерці бацькі матэрыяльнае становішча яго сям'і пагоршылася, а сам Андрэеў пачаў злоўжываць алкаголем. Некаторы час Андрэеву даводзілася нават галадаць. У Пецярбурге спрабаваў пісаць свае першыя апавяданні, аднак з рэдакцыі, як Андрэеў узгадвае ў сваіх мемуарах, іх вярнулі са смехам. Адлічаны за нявыплату, ён паступіў на юрыдычны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта. У Маскве, па словах самога Андрэева: «матэрыяльна жылося лепш: дапамагалі таварышы і камітэт».
У 1894 г., пасля любоўнай няўдачы, Андрэеў спрабаваў скончыць жыццё самагубствам. Наступствам няўдалага стрэлу было царкоўнае пакаянне і парок сэрца, які і выклікаў пасля смерць пісьменніка[1]. Пасля гэтага выпадку Леанід Андрэеў зноў быў вымушаны бедаваць: цяпер яму неабходна было карміць маці, сваіх сясцёр і братоў, якія перабраліся ў Маскву. Перабіваўся выпадковымі заробкамі, выкладаннем і маляваннем партрэтаў на заказ. У палітычнай дзейнасці не ўдзельнічаў.
У 1897 паспяхова здаў выпускныя экзамены ва ўніверсітэце, што адкрыла яму дарогу ў адвакатуру, якой ён займаўся аж да 1902 г. У тым жа годзе пачынае сваю журналісцкую дзейнасць у газетах «Маскоўскі веснік» і «Кур'ер». Свае фельетоны ён падпісваў псеўданімам «James Lynch». У 1898 г. у «Кур'еры» быў надрукаваны яго першы аповяд: «Баргамот і Гараська». Паводле слоў Андрэева, аповяд быў перайманнем Дзікенса, аднак маладога аўтара заўважыў Максім Горкі, які і запрасіў Андрэева ў кнігавыдывецкае таварыства «Веды», якое аб'ядноўвае многіх маладых пісьменнікаў.
Першая руская рэвалюцыя і даваенныя гады
Сапраўдная слава прыйшла да Андрэева пасля выдання ў 1901 яго апавядання «Жылі-Былі» ў часопісе «Жыццё».
У 1902 Андрэеў ажаніўся на А. М. Велігорскай — внучатой пляменніцы Тараса Шаўчэнкі. У тым жа годзе становіцца рэдактарам «Кур'ера», вымушаны быў даць паліцыі падпіску аб нявыездзе з-за сваёй сувязі з рэвалюцыйна настроеным студэнцтвам. Дзякуючы дапамозе Максіма Горкага вялікім накладам быў выпушчаны першы том яго твораў. У гэтыя гады абазначылася накіраванасць творчасці і яго літаратурная манера.
У 1905 годзе вітаў Першую рускую рэвалюцыю; хаваў у сябе дома членаў РСДРП, 10 лютага быў пасаджаны ў турму за тое, што напярэдадні на яго кватэры прайшоў тайны сход ЦК (25 лютага выпушчаны пад заклад, унесены Савам Марозавым). У гэтым жа годзе ён напіша апавяданне «Губернатар», якое стала водгукам на забойства 17 лютага эсэрам І. Каляевым маскоўскага генерал-губернатара вялікага князя Сяргея Аляксандравіча.
У 1906 годзе пісьменнік вымушаны з'ехаць у Германію, дзе ў яго нараджаецца другі сын, Данііл, які пасля стане пісьменнікам (яго пяру належыць трактат «Ружа Свету»). У снежні таго ж года ад послеродовой гарачкі памірае яго жонка (пахавана ў Маскве на могілках Навадзевічага манастыра).
Андрэеў ад'язджае на Капры (Італія), дзе жыве ў Горкага (са снежня 1906 года — да вясны 1907). Пасля пачатку рэакцыі ў 1907 годзе Андрэеў расчароўваецца ў самой рэвалюцыі. Ён адыходзіць ад рэвалюцыйна настроенага пісьменніцкага асяроддзя Горкага.
У 1908 годзе Андрэеў ажаніўся на А. І. Дзенісевіч (Карніцкай) і пераязджае ва ўласны дом у Вамельсу. На віле «Аванс» (назва была абрана з-за таго, што дом быў пабудаваны на аванс ад выдаўца) Леанід Андрэеў піша свае першыя драматычныя творы.
З 1909 года актыўна супрацоўнічае з мадэрнісцкімі альманахамі выдавецтва «Шыпшына».
Першая сусветная вайна, рэвалюцыя 1917 года і смерць пісьменніка
Пачатак Першай сусветнай вайны Леанід Андрэеў сустрэў з натхненнем:
«Перамагчы Германію неабходна — гэта пытанне жыцця і смерці не толькі для Расіі — найвялікшай славянскай дзяржавы, усе магчымасці якой наперадзе, але і для еўрапейскіх дзяржаў. <...> Разгром Германіі будзе разгромам Усееўрапейскай рэакцыі і пачаткам новага цыкла еўрапейскіх рэвалюцый».
— Інтэрв'ю газеце "Нью-Ёрк Таймс", верасень 1914[2]
У час вайны Андрэеў публікуе драму пра ваенные падзеі ў Бельгіі («Кароль, закон і свабода»). Зрэшты, творы пісьменніка ў той час прысвечаны, галоўным чынам, не вайне, а мяшчанскаму побыту, тэме «маленькага чалавека».
Пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 года ўваходзіў у рэдакцыйны Савет рэакцыйнай газеты «Руская воля».
Кастрычніцкую рэвалюцыю не прыняў. Пасля аддзялення Фінляндыі ад Расіі — апынуўся ў эміграцыі. Апошнія творы пісьменніка прасякнутыя песімізмам і нянавісцю да бальшавіцкай улады («Дзённік сатаны», «SOS»)[3].
12 верасня 1919 года Леанід Андрэеў раптоўна памёр ад пароку сэрца ў мястэчку Мустамякі, на дачы ў свайго сябра — лекара і літаратара Ф. М. Фалькоўскага. Быў пахаваны ў Марыёках. У 1956 годзе перапахаваны ў Ленінградзе на Літаратарскіх мастках на Волкавых могілках.[4][5]
З 1956 года яго выбраныя творы часта перавыдаваліся ў СССР. У 1991 годзе ў Арле, на радзіме пісьменніка, адкрыўся Дом-Музей Леаніда Андрэева[6].
Творчасць, асноўныя ідэі
Першыя творы Леаніда Андрэева, шмат у чым пад уздзеяннем бядотных умоў, у якіх тады знаходзіўся пісьменнік, прасякнутыя крытычным аналізам сучаснага свету («Баргамот і Гараська», «Горад»). Аднак яшчэ ў раннім перыядзе творчасці пісьменніка праявіліся яго асноўныя матывы: крайні скептыцызм, нявер'е ў чалавечы розум («Сцяна», «Жыццё Васіля Фівейскага»), узнікае захапленне спірытуалізмам і рэлігіяй («Юда Іскарыёт»). Апавяданні «Губернатар», «Іван Іванавіч» і п'еса «Да зорак» адлюстроўваюць сімпатыю пісьменніка да рэвалюцыі. Аднак пасля пачатку рэакцыі 1907 Леанід Андрэеў адмовіўся ад усялякіх рэвалюцыйных поглядаў, лічачы, што бунт мас можа прывесці толькі да вялікіх ахвяраў і вялікіх пакут (гл. «Аповяд пра сем павешаных»). У сваім апавяданні «Чырвоны смех» Андрэеў намаляваў карціну жахаў сучаснай вайны (рэакцыя на Руска-японскую вайну). Незадаволенасць яго герояў навакольным светам і парадкамі нязменна выліваецца ў пасіўнасць або анархічны бунт. Перадсмяротныя сачыненні пісьменніка прасякнуты дэпрэсіяй, ідэяй пра радасць ірацыянальных сіл.
Нягледзячы на патэтычны настрой твораў, літаратурная мова Андрэева, напорыстая і экспрэсіўная, з падкрэсленым сімвалізмам, сустракала шырокі водгук у мастацкай і інтэлігенцкім асяроддзі дарэвалюцыйнай Расіі. Станоўчыя водгукі аб Андрэеве пакінулі Максім Горкі, Рэрых, Рэпін, Блок, Чэхаў і многія іншыя. Творы Андрэева адрознівае рэзкасць кантрастаў, нечаканыя павароты сюжэту, у спалучэнні са схематычна прастатой склада. Леанід Андрэеў прызнаны яркім пісьменнікам Срэбнага веку рускай літаратуры.
Творы
Апавяданні
|
|
|
|
П'есы
- 1906 — Да зорак
- 1907 — Жыццё чалавека
- 1907 — Сава
- 1908 — Цар Голад
- 1909 — Анатэма
- 1909 — Дні нашага жыцця
- 1910 — Анфіса
- 1910 — Gaudeamus
- 1912 — Кацярына Іванаўна
- 1914 — Думка
- 1915 — Той, хто атрымлівае аплявухі
Раманы і аповесці
- 1903 ] [[ Жыццё Васіля Фивейского ] ]
- 1905 ] Губернатар
- 1907 - [ [ Юда Іскарыёт ( аповесць ) | Юда Іскарыёт ] ]
- 1908 - Мае запіскі
- 1911 - Сашка Жегулев
- 1916 - Іга вайны
- 1919 - Дзённік Сатаны
Дзеці
- Вадзім Леанідавіч (1902-1976) - паэт , таварыстваў . дзеяч .* [ [ Андрэеў , Данііл Леанідавіч | Данііл Леанідавіч ] ] (1906-1959) - паэт , празаік , філосаф - містык .
- [ [ Андрэеў , Сава Леанідавіч | Сава Леанідавіч ]] (1909-1970) - мастак , артыст балета.
- [ [ Андрэева , Вера Леанідаўна | Вера Леанідаўна ]] (1910-1986) - празаік , мемуарыст .
- [ [ Андрэеў , Валянцін Леанідавіч | Валянцін Леанідавіч ] ] (1912-1988) - мастак , харэограф , літаратар , перакладчык .
Адрас у Арле
Адрасы ў Санкт - Пецярбургу - Петраградзе
- 1907 - 1908 ы - прыбытковая хата К. Х. Гельдаля - [[ Каменноостровском праспекце ] ] , 13;* Дом у [ [ Пескі ( Ленінградская вобласць) | пас. Вохнала ]] да 1918 , затым пераехаў на Віла аванс у [ [ Сярова (Санкт- Пецярбург) | Ваммелсу ] ]* [ [ 1914 ] ] - [ [ 1917 ]] ы - прыбытковы дом К. І. Розенштейна - [ [Вялікі праспект Петраградскай боку ] ] , 75.
Экранізацыі твораў
- 1912 — Анфіса (Андрэеў быў таксама аўтарам сцэнарыя фільма)
- 1914 — Дні нашага жыцця
- 1915 — Кацярына Іванаўна
- 1916 — Думка
- 1916 — Той, хто атрымлівае аплявухі (Расійская Імперыя)
- 1919 — Сава
- 1920 — Аповед пра сем павешаных (фільм не захаваўся)
- 1921 — Голад
- 1924 - Той, хто атрымлівае аплявухі (ЗША)
- 1928 — Белы арол (паводле аповесці «Губернатар»)
- 1968 — Балада пра сем павешаных
- 1987 — Хрысціяне
- 1988 — Любоў да бліжняга (па аповедах «Манумент» і «Любоў да бліжняга»)
- 1988 — На адной знаёмай вуліцы... ( па аповедзе «Іван Іванавіч»)
- 1989 — Звер радасны (кароткаметражны, па матывах апавядання «Бездань»)
- 1990 — Ачышчэнне
- 1991 — Ноч грэшнікаў (па аповедзе «Цемра») (таксама пад назвай «Вышэйшая ісціна бамбіста Аляксея»)
- 1991 — Пустыня (па аповедах «Юда Іскарыёт» і «Елізар») (СССР)
- 1997 — Ах, навошта гэтая ноч... (Расія, ЗША)
- 2008 — Анёлак (Расія)
- 2009 - Бездань (Расія)
- 2009 — Бездань (Расія, кароткаметражны)
- 2013 — Іуда (Расія, поўнаметражны, паводле аповесці «Юда Іскарыёт»)
- ↑ Биография писателя. Газета «Неделя»
- ↑ См. Предисловие к сборнику: Леонид Андреев. Рассказы. - Москва: Советская Россия, 1977 г.
- ↑ Биография. Леонид Андреев
- ↑ Интервью Ирины Рыжковой-Андреевой, внучки писателя. Газета «Неделя»
- ↑ Надгробие Л. Н. Андреева
- ↑ а б Музей Л. Андреева в г. Орёл