Сінаптычныя Евангеллі

Дыяграма, паказваючая сувязь паміж сінаптычнымі Евангеллямі

Сінаптычныя Евангеллі (грэч. συνοπτικός, букв. «са-назіраючы» от грэч. σύν, «разам» и грэч. όψις, «бачанне, глядзельнае ўяўленне») — называюць Евангеллі ад Матфея, Марка і Лукі, таму што яны ўключаюць у сябе шматлікія аднолькавыя гісторыі, часта ў той жа паслядоўнасці, і падобныя фармулёўкі. Гэтая ступень паралелізму ў змесце, апавяданні і размяшчэнні, мовы і структуры прапановы можа быць растлумачана за кошт літаратурнай ўзаемазалежнасці. Шматлікія навукоўцы лічаць, што гэтыя Евангеллі напісаны з аднаго пункту гледжання і выразна звязаныя паміж сабой.

На думку большасці даследчыкаў, Марк быў першым, хто напісаў сваё Евангелле. Матфей і Лука затым выкарыстоўваюць Евангелле паводле Марка як крыніцу, а таксама прыводзяцца гіпатэтычныя выказванні аб існаванні Евангелля вядомага як Крыніца Q. Евангеллі паводле Матфея і Лукі таксама ўключаны унікальныя матэрыялы і крыніцы для гэтага матэрыялу вызначаны адпаведна як M і L.

Сінаптычныя Евангеллі з'яўляюцца асноўнай крыніцай гістарычных звестак пра Ісуса.

Апакрыфічныя Евангеллі, а таксама кананічнае Евангелле паводле Яна, моцна адрозніваюцца ад сінаптычных Евангелляў.

Назва сінаптычныя Евангеллі выкарыстоўваецца з XVIII стагоддзя, калі Іяган Якаў Грысбах выдаў тры Евангеллі ў 1776 у выглядзе Сінопсіса паралельнымі радкамі.