Баальбек: Розніца паміж версіямі

Баальбек
Краіна	Ліван
Рэгіён	Бекаа
Раён	Баальбек
Каардынаты	34°00′22″ пн. ш. 36°12′31″ у. д.HGЯO
Заснаваны	1000
Плошча	37,42 км²;
Вышыня цэнтра	1 170 м
Насельніцтва	24 000 чалавек
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 16:05, 14 чэрвеня 2014

Баальбек (араб. بعلبك‎‎) — старажытны горад у Ліване. Размешчаны ў 80 км да паўночнага ўсходу ад Бейрута на вышыні 1130 м.

Гісторыя горада

Нягледзячы на тое, што мясцовасць была заселена з глыбокай старажытнасці, ніякіх звестак пра горад не сустракаецца да заваявання Сірыі Аляксандрам Македонскім у 332 г. да н.э. Пасля яго смерці Сірыя адышла да Пталамея, які пераназваў горад у гонар егіпецкага Геліёпаля. Ужо ў той час ён быў найбуйнейшым рэлігійным цэнтрам, дзе ўшаноўвалі Ваала (асюль і назва) і Дыяніса.

У 200 г. да н.э. сірыйскі Геліёпаль быў заваяваны Антыёхам Вялікім.

У кіраванне імператара Актавіяна Аўгуста (27 да н.э. — 14 н.э.) Геліёпаль пераўтвораны ў рымскую калонію (Julia Augusta Felix); у I—III стст. тут было пабудавана шмат рымскіх храмаў.

Тут нарадзілася і пацярпела за хрысціянскую веру праваслаўная і каталіцкая святая - вялікамучаніца Варвара (†306), дачка мясцовага багацея Дыяскора. Мошчы святой Варвары знаходзіліся тут да VI стагоддзя, калі яны былі перавезены ў Канстанцінопаля. Цяпер мошчы велікамучаніцы знаходзяцца ва Уладзімірскім саборы горада Кіева.^[2]

У 635 горад захапілі арабы пад кіраваннем Абу Убайды. Калі раней, з'яўляючыся рэлігійным цэнтрам, ён быў абаронены параўнальна слаба, то цяпер быў значна ўмацаваны, а храмавы квартал і акропаль былі ператвораны ў цытадэль. У Сярэднявеччы Баальбек быў стратэгічна важнай крэпасцю. У 659 тут сутыкнуліся Алі і Муавія, супернікі ў барацьбе за халіфат. Паводле падання, аль-Валід перавёз медны купал баальбекскага храма ў Іерусалім, каб узняць яго над Скальнай мячэццю. Марван II разбурыў гарадскія сцены, а ўладар Дамаска Тухтакін падпарадкаваў сабе Баальбек у 1110. У 1175 горад быў захоплены Саладзінам; у 1260 яго разбурылі манголы хана Хулагу, а ў канцы XIII ст. ён быў адноўлены султанам Калавунам. У 1400 Баальбек быў спустошаны Тамерланам, а ў XVIII ст. часткова разбураны Джэзарам з Акры; час ад часу ён пакутаваў ад моцных землетрасенняў. Апынуўшыся пад уладай турак, Баальбек да XIX ст. ператварыўся ў невялікі пасёлак^[3].

Ужо ў XVI стагоддзі ў Еўропе стала вядома пра наяўнасць тут грандыёзных руін, якія сталі абавязковым пунктам наведвання еўрапейскімі падарожнікамі XIX ст. Флобер, Твен і Бунін пакінулі цікавыя апісанні сваіх уражанняў ад Баальбека. Поўнамаштабныя раскопкі былі распачаты нямецкімі навукоўцамі ў 1898 г. і працягваліся пяць гадоў. Пасля Першай сусветнай вайны расчысткай участку займаліся французы.

Храмавы комплекс

У Баальбеку захаваўся ў руінах грандыёзны храмавы ансамбль, які складаўся з прапілеяў, багата ўпрыгожаных разьбой двароў (у адным з іх адкрыты рэшткі вялікага будынка алтара), Вялікага храма (т.зв. храма Юпітэра), добра захаваных Малога храма (т.зв. храм Вакха або Меркурыя) і круглага храма (т.зв. храм Венеры) з 4-калонным порцікам. У XIII стагоддзі тэрыторыя ансамбля была пераўтворана ў крэпасць (захаваліся рэшткі сцен, вежаў). На ўсход ад прапілеяў — руіны Вялікай мячэці і мінарэта.

Храм Юпітэра ўяўляе сабой даволі вялікае збудаванне. Некаторыя блокі падмурка важаць 800—1000 тон. У пэўнай ступені, гэта збудаванне пераўзыходзіць піраміду Хеопса, самыя буйныя гранітныя блокі якой (столь камеры цара) важаць 50—80 тон. А самы вялікі блок, пад назвай «Паўднёвы камень» (ад старажытнай арабскай назвы «Гаяр эль-Кіблі»), які так і не быў выняты з каменяломні, але па ўсіх прыкметах спецыяльна быў падрыхтаваны для завяршэння платформы, і зусім дасягае вагі 1500 тон.

Гл. таксама

Ільяс

Зноскі

↑ Баальбек
↑ Власенко Андрій, протоієрей. На кораблі спасіння. Книга мандрів. — К.:КЖД «Софія», 2010. — С. 57-59
↑ БААЛЬБЕК // Энцыклапедыя Кругасвет

Литература

Wiegand Th. Baalbek, Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen in den Jahren 1898 bis 1905. Bd 1-3. В. 1921-25.
Champdor A. L'Acropole de Baalbek. — P. 1959.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Баальбек
Баальбек // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
Баальбек بعلبك (Ba’labakk) (нявызн.)(недаступная спасылка). Усход-Захад: Вялікае супрацьстаянне. — Гісторыка-геаграфічны каментарый да арабскіх крыніц часоў крыжовых паходаў. Архівавана з першакрыніцы 26 красавіка 2010. Праверана 29 кастрычніка 2009.

Шаблон:Гарады Лівана Шаблон:Link GA

[1] Баальбек

[2] Власенко Андрій, протоієрей. На кораблі спасіння. Книга мандрів. — К.:КЖД «Софія», 2010. — С. 57-59

[3] БААЛЬБЕК // Энцыклапедыя Кругасвет

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 69: / Радок 69: @@
 Тут нарадзілася і пацярпела за хрысціянскую веру праваслаўная і каталіцкая святая - [[Святая Варвара | вялікамучаніца Варвара]] (†306), дачка мясцовага багацея Дыяскора. Мошчы святой Варвары знаходзіліся тут да VI стагоддзя, калі яны былі перавезены ў [[Канстанцінопаль | Канстанцінопаля]]. Цяпер мошчы велікамучаніцы знаходзяцца ва [[Уладзімірскі сабор, Кіеў| Уладзімірскім саборы]] горада [[Кіеў | Кіева]].<ref>Власенко Андрій, протоієрей. На кораблі спасіння. Книга мандрів.&nbsp;— К.:КЖД «Софія», 2010.&nbsp;— С. 57-59</ref>
-У [[635]] горад захапілі [[Арабскія заваяванні|арабы]] пад кіраваннем [[Абу Убайда|Абу Убайды]]. Калі раней, з'яўляючыся рэлігійным цэнтрам, ён быў абаронены параўнальна слаба, то цяпер быў значна ўмацаваны, а храмавы квартал і акропаль былі ператвораны ў цытадэль. У [[Сярэднявечча|Сярэднявеччы]] Баальбек быў стратэгічна важнай крэпасцю. У [[659]] тут сутыкнуліся [[Алі_ібн_Абу_Таліб|Алі]] і [[Муавія]], супернікі ў барацьбе за [[халіфат]]. Паводле падання, [[аль-Валід]] перавёз медны купал баальбекскага храма ў [[Іерусалім]], каб узняць яго над Скальнай мячэццю. [[Марван II]] разбурыў гарадскія сцены, а ўладар [[Дамаск]]а [[Тухтакін]] падпарадкаваў сабе Баальбек у [[1110]]. У [[1175]] горад быў захоплены [[Саладзін]]ам; у [[1260]] яго разбурылі манголы [[Хан|хана]] [[Хулагу]], а ў канцы [[XIII ст.]] ён быў адноўлены [[султан]]ам [[Калавун]]ам. У [[1400]] Баальбек быў спустошаны [[Тамерлан]]ам, а ў [[XVIII ст.]] часткова разбураны [[Джэзар]]ам з [[Акра|Акры]]; час ад часу ён пакутаваў ад моцных землетрасенняў. Апынуўшыся пад уладай турак, Баальбек да [[XIX ст.]] ператварыўся ў невялікі пасёлак.
+У [[635]] горад захапілі [[Арабскія заваяванні|арабы]] пад кіраваннем [[Абу Убайда|Абу Убайды]]. Калі раней, з'яўляючыся рэлігійным цэнтрам, ён быў абаронены параўнальна слаба, то цяпер быў значна ўмацаваны, а храмавы квартал і акропаль былі ператвораны ў цытадэль. У [[Сярэднявечча|Сярэднявеччы]] Баальбек быў стратэгічна важнай крэпасцю. У [[659]] тут сутыкнуліся [[Алі_ібн_Абу_Таліб|Алі]] і [[Муавія]], супернікі ў барацьбе за [[халіфат]]. Паводле падання, [[аль-Валід]] перавёз медны купал баальбекскага храма ў [[Іерусалім]], каб узняць яго над Скальнай мячэццю. [[Марван II]] разбурыў гарадскія сцены, а ўладар [[Дамаск]]а [[Тухтакін]] падпарадкаваў сабе Баальбек у [[1110]]. У [[1175]] горад быў захоплены [[Саладзін]]ам; у [[1260]] яго разбурылі манголы [[Хан|хана]] [[Хулагу]], а ў канцы [[XIII ст.]] ён быў адноўлены [[султан]]ам [[Калавун]]ам. У [[1400]] Баальбек быў спустошаны [[Тамерлан]]ам, а ў [[XVIII ст.]] часткова разбураны [[Джэзар]]ам з [[Акра|Акры]]; час ад часу ён пакутаваў ад моцных землетрасенняў. Апынуўшыся пад уладай турак, Баальбек да [[XIX ст.]] ператварыўся ў невялікі пасёлак<ref>[http://krugosvet.ru/enc/kultura_i_obrazovanie/religiya/BAALBEK.html БААЛЬБЕК] // [[Энцыклапедыя Кругасвет]]
+</ref>.
 Ужо ў XVI стагоддзі ў Еўропе стала вядома пра наяўнасць тут грандыёзных руін, якія сталі абавязковым пунктам наведвання еўрапейскімі падарожнікамі [[XIX]] ст. [[Флобер]], [[Твен]] і [[Іван Аляксеевіч Бунін|Бунін]] пакінулі цікавыя апісанні сваіх уражанняў ад Баальбека. Поўнамаштабныя раскопкі былі распачаты нямецкімі навукоўцамі ў [[1898]] г. і працягваліся пяць гадоў. Пасля [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]] расчысткай участку займаліся французы.