Шыман Марцін Касакоўскі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: дынастыя → род using AWB
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{ДД
{{ДД
| беларускае імя = Сімон Марцін Касакоўскі
| беларускае імя = Шыман Марцін Касакоўскі
| арыгінальнае імя =
| арыгінальнае імя =
| парадак-жан =
| парадак-жан =
| партрэт =Symon_Marcin_Kasakoŭski._Сымон_Марцін_Касакоўскі_(J._Damiel,_1812).jpg
| партрэт =Symon_Marcin_Kasakoŭski._Сымон_Марцін_Касакоўскі_(J._Damiel,_1812).jpg
| шырыня партрэта = 200px
| шырыня партрэта = 200px
| подпіс = Сімон Марцін Касакоўскі
| подпіс = Шыман Марцін Касакоўскі
| герб = Slepowron.svg
| герб = Slepowron.svg
| шырыня герба = 100px
| шырыня герба = 100px
Радок 24: Радок 24:
| дзеці = Наталля
| дзеці = Наталля
| узнагароды ={{{!}} style="background: transparent"
| узнагароды ={{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{ордэн Белага Арла}}{{!}}{{!}}{{Ордэн Святога Станіслава, Польшча}}
{{!}} {{ордэн Белага Арла, Рэч Паспалітая}}{{!}}{{!}}{{Ордэн Святога Станіслава, Польшча}}
{{!}}}
{{!}}}
}}
}}
'''Шыман Марцін КАСАКОЎСКІ''' ({{ДН|||1741}} — {{ДС|25|4|1794}}, [[Вільня]]) — палітычны дзеяч [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], [[польны гетман літоўскі]], апошні [[вялікі гетман літоўскі]], удзельнік [[Барская канфедэрацыя|Барскай]] і [[Таргавіцкая канфедэрацыя|Таргавіцкай]] канфедэрацый.
'''Шыман Марцін Касакоўскі''' ({{ДН|||1741}} — {{ДС|25|4|1794}}, [[Вільня]]) — палітычны дзеяч [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], [[польны гетман літоўскі]], апошні [[вялікі гетман літоўскі]], удзельнік [[Барская канфедэрацыя|Барскай]] і [[Таргавіцкая канфедэрацыя|Таргавіцкай]] канфедэрацый.


== Жыццяпіс ==
== Жыццяпіс ==
Радок 33: Радок 33:
Адукацыю атрымаў у езуіцкай калегіі ў [[Коўна]] і ў Кёнігсбергскім універсітэце. Спачатку падтрымліваў [[С. А. Панятоўскі|Станіслава Аўгуста]], затым выступіў з рэзкай крытыкай яго на [[Рэпінскі сойм|Рэпінскім сойме]] і далучыўся да Барскай канфедэрацыі. Увосень 1768 г. наступ расійскіх войскаў вымусіў яго выехаць у [[Каралеўства Прусія|Прусію]]. За мяжой праводзіў дзейнасць, накіраваную на звяржэнне Станіслава Аўгуста.
Адукацыю атрымаў у езуіцкай калегіі ў [[Коўна]] і ў Кёнігсбергскім універсітэце. Спачатку падтрымліваў [[С. А. Панятоўскі|Станіслава Аўгуста]], затым выступіў з рэзкай крытыкай яго на [[Рэпінскі сойм|Рэпінскім сойме]] і далучыўся да Барскай канфедэрацыі. Увосень 1768 г. наступ расійскіх войскаў вымусіў яго выехаць у [[Каралеўства Прусія|Прусію]]. За мяжой праводзіў дзейнасць, накіраваную на звяржэнне Станіслава Аўгуста.


Па вяртанні, камандуючы сіламі канфедэратаў у [[ВКЛ|Вялікім княстве Літоўскім]], атрымаў шэраг перамог над расійскімі войскамі. Яго атрад у 4 тысячы чалавек здзейсніў удалы рэйд па [[Смаленск|Смаленшчыне]], затым пераход праз [[Курляндыя|Курляндыю]], Прусію і [[Мазовія|Мазовію]] ў [[Вялікая Польшча|Вялікую Польшчу]].
Па вяртанні, камандуючы сіламі канфедэратаў у [[ВКЛ|Вялікім Княстве Літоўскім]], атрымаў шэраг перамог над расійскімі войскамі. Яго атрад у 4 тысячы чалавек здзейсніў удалы рэйд па [[Смаленск|Смаленшчыне]], затым пераход праз [[Курляндыя|Курляндыю]], Прусію і [[Мазовія|Мазовію]] ў [[Вялікая Польшча|Вялікую Польшчу]].


У 1775 г. памірыўся з каралём і стаў адным з кіраўнікоў прарасійскай групоўкі. У 1790 г. ў чыне генерал-маёра паступіў у расійскае войска і ўдзельнічаў у баявых дзеяннях супраць [[Асманская імперыя|Турцыі]] на [[Балканы|Балканах]]. Стаў адным з арганізатараў і кіраўнікоў Таргавіцкай канфедэрацыі. У 1792 г. расійскі корпус пад яго камандаваннем пачаў наступ на тэрыторыю Рэчы Паспалітай з боку [[Полацк]]а. Ва ўзятай расійскімі войскамі ў студзені 1792 г. Вільні абвясціў сябе польным гетманам літоўскім. У 1793 г. стаў вялікім гетманам літоўскім.
У 1775 г. памірыўся з каралём і стаў адным з кіраўнікоў прарасійскай групоўкі. У 1790 г. ў чыне генерал-маёра паступіў у расійскае войска і ўдзельнічаў у баявых дзеяннях супраць [[Асманская імперыя|Турцыі]] на [[Балканы|Балканах]]. Стаў адным з арганізатараў і кіраўнікоў Таргавіцкай канфедэрацыі. У 1792 г. расійскі корпус пад яго камандаваннем пачаў наступ на тэрыторыю Рэчы Паспалітай з боку [[Полацк]]а. Ва ўзятай расійскімі войскамі ў студзені 1792 г. Вільні абвясціў сябе польным гетманам літоўскім. У 1793 г. стаў вялікім гетманам літоўскім.
Радок 43: Радок 43:
* [http://www.voruta.lt/article.php?article=524 Knygos apie Simoną Kosakovskį pristatymas]
* [http://www.voruta.lt/article.php?article=524 Knygos apie Simoną Kosakovskį pristatymas]


{{Гетманы вялікія літоўскія}}
{{БлокПА
|т= [[Вялікі гетман літоўскі]]
|ч= [[1793]]—[[1794]]
|п= [[Міхал Казімір Агінскі]]
|н= —
|т2= [[Польны гетман літоўскі]]
|ч2= [[1792]]—[[1793]]
|п2= [[Людвік Тышкевіч]]
|н2= [[Юзаф Забела]]
|пр= м
|нр= м
|тш= Сімон Марцін Касакоўскі
}}

{{Вялікія гетманы літоўскія}}
{{Гетманы польныя літоўскія}}
{{Гетманы польныя літоўскія}}


{{DEFAULTSORT:Касакоўскі Шыман Марцін}}
{{DEFAULTSORT:Касакоўскі Шыман Марцін}}
[[Катэгорыя:Польныя гетманы літоўскія]]
[[Катэгорыя:Род Касакоўскіх|Шыман Марцін]]
[[Катэгорыя:Вялікія гетманы літоўскія]]
[[Катэгорыя:Гетманы польныя літоўскія]]
[[Катэгорыя:Род Касакоўскіх]]
[[Катэгорыя:Гетманы вялікія літоўскія]]

Версія ад 12:27, 21 верасня 2014

Шыман Марцін Касакоўскі
польск.: Szymon Marcin Kossakowski
Шыман Марцін Касакоўскі
Шыман Марцін Касакоўскі
Герб «Слепаўрон»
Герб «Слепаўрон»
25-ы гетман вялікі літоўскі
ліпень 1793 — 25 красавіка 1794
Папярэднік Міхал Казімір Агінскі
26-ы гетман польны літоўскі
25 чэрвеня 1792 — ліпень 1793
Папярэднік Людвік Тышкевіч
Пераемнік Юзаф Забела

Нараджэнне 1741(1741)
Шылы Ковенскага павета
Смерць 25 красавіка 1794(1794-04-25)
Вільня
Род Касакоўскія
Бацька Дамінік Касакоўскі
Маці Марыяна з Забелаў
Жонка Тэрэза з Патоцкіх
Дзеці Наталля
Член у
Адукацыя
Дзейнасць дыпламат
Прыналежнасць Расійская імперыя
Званне генерал-лейтэнант
Узнагароды
Ордэн Белага арла
Ордэн Белага арла
Ордэн Святога Станіслава
Ордэн Святога Станіслава
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Шыман Марцін Касакоўскі (1741 — 25 красавіка 1794, Вільня) — палітычны дзеяч Рэчы Паспалітай, польны гетман літоўскі, апошні вялікі гетман літоўскі, удзельнік Барскай і Таргавіцкай канфедэрацый.

Жыццяпіс

Адукацыю атрымаў у езуіцкай калегіі ў Коўна і ў Кёнігсбергскім універсітэце. Спачатку падтрымліваў Станіслава Аўгуста, затым выступіў з рэзкай крытыкай яго на Рэпінскім сойме і далучыўся да Барскай канфедэрацыі. Увосень 1768 г. наступ расійскіх войскаў вымусіў яго выехаць у Прусію. За мяжой праводзіў дзейнасць, накіраваную на звяржэнне Станіслава Аўгуста.

Па вяртанні, камандуючы сіламі канфедэратаў у Вялікім Княстве Літоўскім, атрымаў шэраг перамог над расійскімі войскамі. Яго атрад у 4 тысячы чалавек здзейсніў удалы рэйд па Смаленшчыне, затым пераход праз Курляндыю, Прусію і Мазовію ў Вялікую Польшчу.

У 1775 г. памірыўся з каралём і стаў адным з кіраўнікоў прарасійскай групоўкі. У 1790 г. ў чыне генерал-маёра паступіў у расійскае войска і ўдзельнічаў у баявых дзеяннях супраць Турцыі на Балканах. Стаў адным з арганізатараў і кіраўнікоў Таргавіцкай канфедэрацыі. У 1792 г. расійскі корпус пад яго камандаваннем пачаў наступ на тэрыторыю Рэчы Паспалітай з боку Полацка. Ва ўзятай расійскімі войскамі ў студзені 1792 г. Вільні абвясціў сябе польным гетманам літоўскім. У 1793 г. стаў вялікім гетманам літоўскім.

Падчас паўстання 1794 г. быў арыштаваны паўстанцамі і павешаны на Ратушнай плошчы ў Вільні.

У Сеціве