Расяйней: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др Чаховіч Уладзіслаў перанёс старонку Горад Расейняй у Горад Расяйней: паводле ТКП
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{НП
{{НП
|статус = горад
|статус = горад
|беларуская назва = Расейняй
|беларуская назва = Расяйней
|арыгінальная назва = Raseiniai
|арыгінальная назва = Raseiniai
|падначаленне =
|падначаленне =
Радок 46: Радок 46:
}}
}}


'''Расейняй''' ({{lang-lt|Raseiniai}}) — горад у цэнтральнай [[Літва|Літве]], з'яўляецца адміністрацыйным цэнтрам [[Расейняйскі раён|Расейняйскага раёну]] [[Каўнаскі павет|Каўнаскага павету]].
'''Расяйней''' ({{lang-lt|Raseiniai}}) — горад у цэнтральнай [[Літва|Літве]], з'яўляецца адміністрацыйным цэнтрам [[Расяйнейскі раён|Расяйнейскага раёна]] [[Каўнаскі павет|Каўнаскага павета]].


Праз горад цячэ рака [[Госенка]]. Расейняй знаходзіцца за 75 км ад [[Каўнас]]а. Насельніцтва складае каля 12,5 тыс. чалавек. Расейняй адносяцца да этнаграфічнага рэгіёну [[Жамойць]].
Праз горад цячэ рака [[Госенка]]. Расяйней знаходзіцца за 75 км ад [[Каўнас]]а. Насельніцтва складае каля 12,5 тыс. чалавек. Расяйней адносяцца да этнаграфічнага рэгіёну [[Жамойць]].
⚫
== Гісторыя ==


⚫
== Гісторыя ==
Першыя згадкі аб горадзе адносяцца да [[1253]] г., калі Расейняй з'яўляўся сталіцай Жамойцкага княства. У [[13 стагоддзе|ХІІІ]]—[[14 стагоддзе|ХIV]] стагоддзях Расейняй узгадваецца ў хроніках пад рознымі назвамі: ''Рушыген'', ''Росыен'' і ''Расейн''. У гэты час Расейняй стаў адным з асноўных гарадоў Жамойці. У [[1416]]—[[1421]] гадах па загадзе вялікага князя [[Вітаўт]]а тут быў пабудаваны касцёл (адзін з першых у Жамойці). Да нашых дзён захаваўся касцёл які быў пабудаваны жамойцкім біскупам [[Ежы Тышкевіч]]ам у [[1636]] г. У [[1492]] г. Расейняй атрымалі [[магдэбургскае права]] і ўласны герб. Пасля ўтварэння [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] Расены заставаўся неафіцыйнай сталіцай Жамойці. Тут знаходзілася ўся дзяржаўная ўлада рэгіёну. У [[1580]] годзе ўладары жамойцкіх плямёнаў у выбралі ўласных прадстаўнікоў, якія прадстаўлялі Жамойць ў сеймах Рэчы Паспалітай.
Першыя згадкі аб горадзе адносяцца да [[1253]] г., калі Расяйней з'яўляўся сталіцай Жамойцкага княства. У [[13 стагоддзе|ХІІІ]]—[[14 стагоддзе|ХIV]] стагоддзях Расяйней узгадваецца ў хроніках пад рознымі назвамі: ''Рушыген'', ''Росыен'' і ''Расейн''. У гэты час Расяйней стаў адным з асноўных гарадоў Жамойці. У [[1416]]—[[1421]] гадах па загадзе вялікага князя [[Вітаўт]]а тут быў пабудаваны касцёл (адзін з першых у Жамойці). Да нашых дзён захаваўся касцёл які быў пабудаваны жамойцкім біскупам [[Ежы Тышкевіч]]ам у [[1636]] г. У [[1492]] г. Расяйней атрымалі [[магдэбургскае права]] і ўласны герб. Пасля ўтварэння [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] Расены заставаўся неафіцыйнай сталіцай Жамойці. Тут знаходзілася ўся дзяржаўная ўлада рэгіёну. У [[1580]] годзе ўладары жамойцкіх плямёнаў у выбралі ўласных прадстаўнікоў, якія прадстаўлялі Жамойць ў сеймах Рэчы Паспалітай.


Пасля падзелаў Рэчы Паспалітай горад апынуўся ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], Магдэбургскае права было скасаванае.
Пасля падзелаў Рэчы Паспалітай горад апынуўся ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], Магдэбургскае права было скасаванае.
[[Выява:Raseiniu savivaldybe 2009.jpg|thumb|left|У цэнтры горада]]
[[Выява:Raseiniu savivaldybe 2009.jpg|thumb|left|У цэнтры горада]]
У складзе Расійскай імперыі Расейняй быў цэнтрам уезду [[Віленская губерня|Віленскай губерні]] ([[1801]]—[[1843]]), а потым [[Ковенская губерня|Ковенскай губерні]] (пасля [[1843]] г.). У [[19 стагоддзе|ХІХ]] стагоддзі Расейняй атрымаў развіццё як лакальны цэнтр гандлю [[дрэва]]м і [[пшаніца]]й, але ў выніку аддаленасці ад [[чыгунка|чыгуначных]] ветак і асноўных гандлёвых шляхоў, паступова горад страціў сваю ролю.
У складзе Расійскай імперыі Расяйней быў цэнтрам уезду [[Віленская губерня|Віленскай губерні]] ([[1801]]—[[1843]]), а потым [[Ковенская губерня|Ковенскай губерні]] (пасля [[1843]] г.). У [[19 стагоддзе|ХІХ]] стагоддзі Расяйней атрымаў развіццё як лакальны цэнтр гандлю [[дрэва]]м і [[пшаніца]]й, але ў выніку аддаленасці ад [[чыгунка|чыгуначных]] ветак і асноўных гандлёвых шляхоў, паступова горад страціў сваю ролю.


Пад час [[паўстанне 1830—1831 гадоў|паўстання 1830—1831 гадоў]] Расейняй стаў адным з цэнтраў вызваленчага руху. [[26 сакавіка]] [[1831]] г. паўстанцы ўзялі горад і стварылі жамойцкі ўрад. Але праз некалькі дзён расійскія войскі захапілі горад.
Пад час [[паўстанне 1830—1831 гадоў|паўстання 1830—1831 гадоў]] Расяйней стаў адным з цэнтраў вызваленчага руху. [[26 сакавіка]] [[1831]] г. паўстанцы ўзялі горад і стварылі жамойцкі ўрад. Але праз некалькі дзён расійскія войскі захапілі горад.


Расейняй, таксама, быў адным з цэнтраў яўрэйскай абшчыны. У [[1926]] годзе яўрэі складалі 40% насельніцтва горада.
Расяйней, таксама, быў адным з цэнтраў яўрэйскай абшчыны. У [[1926]] годзе яўрэі складалі 40 % насельніцтва горада.


Пад час [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]], вясной [[1915]] г. горад быў заняты [[Германія|нямецкімі]] войскамі.
Пад час [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]], вясной [[1915]] г. горад быў заняты [[Германія|нямецкімі]] войскамі.


Пасля стварэння Літоўскай Рэспублікі ў [[1918]] г. Расейняй ўвайшоў ў яе склад, дзе стаў цэнтрам павету. У [[1940]] г. Расейняй апынуўся ў складзе [[СССР]]. З [[1941]] да [[1944]] г. горад быў акупаваны нямецкімі войскамі. У выніку вайсковых дзеянняў было разбурана 90% пабудоў горада.
Пасля стварэння Літоўскай Рэспублікі ў [[1918]] г. Расяйней ўвайшоў ў яе склад, дзе стаў цэнтрам павету. У [[1940]] г. Расяйней апынуўся ў складзе [[СССР]]. З [[1941]] да [[1944]] г. горад быў акупаваны нямецкімі войскамі. У выніку вайсковых дзеянняў было разбурана 90 % пабудоў горада.


== У Сеціве ==
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Raseiniai|выгляд=міні}}
{{Commons|Category:Raseiniai|выгляд=міні}}


{{Гарады Літвы}}
{{Гарады Літвы}}


{{DEFAULTSORT:Расейняй}}
{{DEFAULTSORT:Расяйней}}
[[Катэгорыя:Гарады Літвы]]
[[Катэгорыя:Гарады Літвы]]

Версія ад 18:46, 22 верасня 2014

Горад
Расяйней
Raseiniai
Герб
Герб
Краіна
Павет
Каардынаты
Заснаваны
1253
Плошча
  • 8,5 км²
Вышыня цэнтра
125 м і 91 м
Насельніцтва
  • ▲9 763 чал. (1 студзеня 2023)[1]
Часавы пояс
Афіцыйны сайт
Расяйней на карце Літвы
Расяйней (Літва)
Расяйней

Расяйней (літ.: Raseiniai) — горад у цэнтральнай Літве, з'яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Расяйнейскага раёна Каўнаскага павета.

Праз горад цячэ рака Госенка. Расяйней знаходзіцца за 75 км ад Каўнаса. Насельніцтва складае каля 12,5 тыс. чалавек. Расяйней адносяцца да этнаграфічнага рэгіёну Жамойць.

Гісторыя

Першыя згадкі аб горадзе адносяцца да 1253 г., калі Расяйней з'яўляўся сталіцай Жамойцкага княства. У ХІІІ—ХIV стагоддзях Расяйней узгадваецца ў хроніках пад рознымі назвамі: Рушыген, Росыен і Расейн. У гэты час Расяйней стаў адным з асноўных гарадоў Жамойці. У 1416—1421 гадах па загадзе вялікага князя Вітаўта тут быў пабудаваны касцёл (адзін з першых у Жамойці). Да нашых дзён захаваўся касцёл які быў пабудаваны жамойцкім біскупам Ежы Тышкевічам у 1636 г. У 1492 г. Расяйней атрымалі магдэбургскае права і ўласны герб. Пасля ўтварэння Рэчы Паспалітай Расены заставаўся неафіцыйнай сталіцай Жамойці. Тут знаходзілася ўся дзяржаўная ўлада рэгіёну. У 1580 годзе ўладары жамойцкіх плямёнаў у выбралі ўласных прадстаўнікоў, якія прадстаўлялі Жамойць ў сеймах Рэчы Паспалітай.

Пасля падзелаў Рэчы Паспалітай горад апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, Магдэбургскае права было скасаванае.

У цэнтры горада

У складзе Расійскай імперыі Расяйней быў цэнтрам уезду Віленскай губерні (1801—1843), а потым Ковенскай губерні (пасля 1843 г.). У ХІХ стагоддзі Расяйней атрымаў развіццё як лакальны цэнтр гандлю дрэвам і пшаніцай, але ў выніку аддаленасці ад чыгуначных ветак і асноўных гандлёвых шляхоў, паступова горад страціў сваю ролю.

Пад час паўстання 1830—1831 гадоў Расяйней стаў адным з цэнтраў вызваленчага руху. 26 сакавіка 1831 г. паўстанцы ўзялі горад і стварылі жамойцкі ўрад. Але праз некалькі дзён расійскія войскі захапілі горад.

Расяйней, таксама, быў адным з цэнтраў яўрэйскай абшчыны. У 1926 годзе яўрэі складалі 40 % насельніцтва горада.

Пад час Першай сусветнай вайны, вясной 1915 г. горад быў заняты нямецкімі войскамі.

Пасля стварэння Літоўскай Рэспублікі ў 1918 г. Расяйней ўвайшоў ў яе склад, дзе стаў цэнтрам павету. У 1940 г. Расяйней апынуўся ў складзе СССР. З 1941 да 1944 г. горад быў акупаваны нямецкімі войскамі. У выніку вайсковых дзеянняў было разбурана 90 % пабудоў горада.

Спасылкі

  1. ↑ Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Расяйней&oldid=1839398"