Кастрычнік: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
[[Файл:Тарасевіч Кастрычнік.jpg|міні|Кастрычнік, ілюстрацыя [[Аляксандр Тарасевіч|Аляксандра Тарасевіча]] з кнігі «Rosarium et Officium B. Mariae Virginis…»]]
[[Файл:Тарасевіч Кастрычнік.jpg|міні|Кастрычнік, ілюстрацыя [[Аляксандр Тарасевіч|Аляксандра Тарасевіча]] з кнігі «Rosarium et Officium B. Mariae Virginis…»]]
'''Кастрычнік''' — дзесяты [[Месяц (каляндарны)|месяц]] [[Грыгарыянскі каляндар|Грыгарыянскага календара]]. Складаецца з 31 дня.
'''Кастрычнік''' — дзясяты [[Месяц (каляндарны)|месяц]] [[Грыгарыянскі каляндар|Грыгарыянскага календара]]. Складаецца з 31 дня.


Назва кастрычнік паходзіць [[кастра|кастры]], у гэты час сяляне часалі, трапалі [[лён]] і [[канапля|каноплі]], з якіх ападала шмат кастра.
Назва кастрычнік паходзіць ад [[кастра|кастры]], у гэты час сяляне часалі, трапалі [[лён]] і [[канапля|каноплі]], з якіх ападала шмат кастры.


Народная назва падаецца ў выданнях [[Ф. Скарына|Ф. Скарыны]] — ''листопад''<ref name="СкТв">Скарына Ф. Творы:…</ref>, у [[«Храналогія», Андрэй Рымша|«Храналогіі»]] [[Андрэй Рымша|А. Рымшы]] (1581) згадваецца як ''паздерник''<ref>Андрей Рымша. [Хронология]…</ref>. Назва, ужываная ў сучаснай беларускай літаратурнай мове, узнікла ў асяроддзі газеты «[[Наша ніва (1906)|Наша ніва]]» і набыла больш-менш канчатковую форму ў [[1912]], калі ў календары «Нашай нівы» былі пададзеныя прапанаваныя назвы месяцаў з тлумачэннямі. Паслядоўна ў «Нашай ніве» ўжываліся варыянты назвы: ''акцябр'', ''кастрычнік (акцябр)'', і канчаткова — ''кастрычнік''.<ref>Гісторыя беларускай літаратурнай мовы, Т.2.</ref>
Народная назва падаецца ў выданнях [[Ф. Скарына|Ф. Скарыны]] — ''листопад''<ref name="СкТв">Скарына Ф. Творы:…</ref>, у [[«Храналогія», Андрэй Рымша|«Храналогіі»]] [[Андрэй Рымша|А. Рымшы]] (1581) згадваецца як ''паздерник''<ref>Андрей Рымша. [Хронология]…</ref>. Назва, ужываная ў сучаснай беларускай літаратурнай мове, узнікла ў асяроддзі газеты «[[Наша ніва (1906)|Наша ніва]]» і набыла больш-менш канчатковую форму ў [[1912]], калі ў календары «Нашай нівы» былі пададзеныя прапанаваныя назвы месяцаў з тлумачэннямі. Паслядоўна ў «Нашай ніве» ўжываліся варыянты назвы: ''акцябр'', ''кастрычнік (акцябр)'', і канчаткова — ''кастрычнік''.<ref>Гісторыя беларускай літаратурнай мовы, Т.2.</ref>

Версія ад 16:09, 4 лістапада 2014

Кастрычнік, ілюстрацыя Аляксандра Тарасевіча з кнігі «Rosarium et Officium B. Mariae Virginis…»

Кастрычнік — дзясяты месяц Грыгарыянскага календара. Складаецца з 31 дня.

Назва кастрычнік паходзіць ад кастры, у гэты час сяляне часалі, трапалі лён і каноплі, з якіх ападала шмат кастры.

Народная назва падаецца ў выданнях Ф. Скарыны — листопад[1], у «Храналогіі» А. Рымшы (1581) згадваецца як паздерник[2]. Назва, ужываная ў сучаснай беларускай літаратурнай мове, узнікла ў асяроддзі газеты «Наша ніва» і набыла больш-менш канчатковую форму ў 1912, калі ў календары «Нашай нівы» былі пададзеныя прапанаваныя назвы месяцаў з тлумачэннямі. Паслядоўна ў «Нашай ніве» ўжываліся варыянты назвы: акцябр, кастрычнік (акцябр), і канчаткова — кастрычнік.[3]

Зноскі

  1. Скарына Ф. Творы:…
  2. Андрей Рымша. [Хронология]…
  3. Гісторыя беларускай літаратурнай мовы, Т.2.

Літаратура

  • Андрей Рымша. [Хронология] (1581) // Транслитерация О.Лицкевича по факсимиле в изд.: Запаско Я. П. Мистецька спадщина Iвана Федорова. Львів, 1974. С.33, 36. — Эл.рэсурс starbel.narod.ru
  • Гісторыя беларускай літаратурнай мовы. У 2 т. Т. 2. — Мн., 1967. С. 138, 139;
  • Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. . — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.

Спасылкі