Сэрца: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 12:01, 13 студзеня 2015

Сэрца — фіброзна-мускульны орган крывяноснай сістэмы, які сустракаецца ва ўсіх жывёл з кровазваротнай сістэмай (уключаючы усіх пазваночных) і качае кроў у артэрыяльную сістэму і забяспечвае яе зварот па венах. Частка кардыя ў многіх медыцынскіх тэрмінах (напрыклад, кардыялогія, кардыяграфія і іншыя) паходзіць ад грэч. καρδιά — «сэрца».

У некаторых паўзуноў, птушак, сысуноў і чалавека сэрца — полы орган, які складаецца з 4 камер: правае і левае перадсэрдзі, правы і левы страўнічак. У чалавека сэрца ўтрымоўваецца ў сардэчнай торбе (перыкард) і размяшчаецца ў грудной клетцы.

Біццё сэрца кантралюецца аўтаномнай нервовай сістэмай, унутраным кантраліруючым органам з'яўляецца сінаатрыяльны вузел.

Гісторыя даследаванняў

Затамкі ў сэрцы выявіў урач Гіпакрацкай школы каля 4 стагоддзя да н.э., але іх роля на той момант не была растлумачана. На роспалаці крыві ў артэрыях звычайна няма, бо пасля смерці яна застаецца ў венах. Старажытныя анатамісты дапусцілі, што праз кляпаны паветра трапляла далей у арганізм.

Філосафы адрознівалі вены ад артэрый, але меркавалі, што пульс быў уласцівасцю саміх артэрый. Эрасістрат заўважыў, што з перарэзанай артэрыі выцякае кроў. Гэты факт ён намагаўся тлумачыць тым, што паветра з артэрый падмяняецца крывёю, што паступае праз вельмі малыя сасуды паміж венамі і артэрыямі. Верагодна, гэтак ён вызначыў існаванне капіляраў, але з адваротным крыватокам.

Грэчаскаму ўрачу Галену (2 стагоддзе н.э.) было вядома, што па сасудах цячэ кроў, акрамя гэтага ён адрозніваў функцыі венознай (цёмна-чырвонай) і артэрыяльнай (святлейшай і болей вадкай) крыві. Венозная кроў, што ўтваралася ў печані з хілусу, забяспечвала цела ростам і энергіяй, а артэрыяльная кроў, што ўтваралася ў сэрцы, забяспечвала жыццядзейнасць праз наяўнасць у крыві паветра. Паводле Галена, кроў цякла з крыніцы (печані або сэрца), спажывалася і не вярталася назад: сэрца не прапампоўвала кроў — яно накапляла кроў падчас дыясталы, а затым кроў пераносілася дзякуючы пульсацыі саміх артэрый.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сэрца
Як працуе сэрца чалавека — Наглядны анімацыйны відэаролік

Шаблон:Пачатак артыкулу:Біялогія

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Выява:Heart frontally PDA.jpg|thumb|Мадэль сэрца чалавека]]
-'''Сэрца''' — фіброзна-мускульны орган [[крывяносная сістэма|крывяноснай сістэмы]], які качае [[кроў]] у артэрыяльную сістэму і забяспечвае яе зварот па венах.
+'''Сэрца''' — фіброзна-мускульны орган [[крывяносная сістэма|крывяноснай сістэмы]], які сустракаецца ва ўсіх жывёл з [[кровазварот|кровазваротнай сістэмай]] (уключаючы усіх [[пазваночныя|пазваночных]]) і качае [[кроў]] у артэрыяльную сістэму і забяспечвае яе зварот па [[вена]]х. Частка '''кардыя''' ў многіх медыцынскіх тэрмінах (напрыклад, [[кардыялогія]], [[кардыяграфія]] і іншыя) паходзіць ад {{lang-el|καρδιά}} — «сэрца».
-У некаторых паўзуноў, птушак, млекакормячых і чалавека сэрца — полы орган, які складаецца з 4 камер: правае і левае перадсэрдзі, правы і левы страўнічак.
+У некаторых [[Паўзуны|паўзуноў]], [[птушка|птушак]], [[сысуны|сысуноў]] і чалавека сэрца — полы орган, які складаецца з 4 камер: правае і левае перадсэрдзі, правы і левы страўнічак. У чалавека сэрца ўтрымоўваецца ў сардэчнай торбе ([[перыкард]]) і размяшчаецца ў грудной клетцы.
-У чалавека сэрца ўтрымоўваецца ў сардэчнай торбе (перыкард) і размяшчаецца ў грудной клетцы.
 Біццё сэрца кантралюецца аўтаномнай нервовай сістэмай, унутраным кантраліруючым органам з'яўляецца сінаатрыяльны вузел.
+== Гісторыя даследаванняў ==
+Затамкі ў сэрцы выявіў урач [[Гіпакрат|Гіпакрацкай школы]] каля 4 стагоддзя да н.э., але іх роля на той момант не была растлумачана. На роспалаці крыві ў артэрыях звычайна няма, бо пасля смерці яна застаецца ў венах. Старажытныя анатамісты дапусцілі, што праз кляпаны паветра трапляла далей у арганізм.
+[[Філасофія|Філосафы]] адрознівалі вены ад артэрый, але меркавалі, што [[пульс]] быў уласцівасцю саміх артэрый. [[Эрасістрат]] заўважыў, што з перарэзанай артэрыі выцякае кроў. Гэты факт ён намагаўся тлумачыць тым, што паветра з артэрый падмяняецца крывёю, што паступае праз вельмі малыя сасуды паміж венамі і артэрыямі. Верагодна, гэтак ён вызначыў існаванне [[капіляр]]аў, але з адваротным крыватокам.
+Грэчаскаму ўрачу [[Гален]]у (2 стагоддзе н.э.) было вядома, што па сасудах цячэ кроў, акрамя гэтага ён адрозніваў функцыі венознай (цёмна-чырвонай) і артэрыяльнай (святлейшай і болей вадкай) крыві. Венозная кроў, што ўтваралася ў [[печань|печані]] з [[хілус]]у, забяспечвала цела ростам і энергіяй, а артэрыяльная кроў, што ўтваралася ў сэрцы, забяспечвала жыццядзейнасць праз наяўнасць у крыві паветра. Паводле Галена, кроў цякла з крыніцы (печані або сэрца), спажывалася і не вярталася назад: сэрца не прапампоўвала кроў — яно накапляла кроў падчас [[дыястала|дыясталы]], а затым кроў пераносілася дзякуючы пульсацыі саміх артэрый.
 == Спасылкі ==
-{{Commonscat|Hearts}}
+{{Commons|Category:}}
 * [http://www.youtube.com/watch?v=oAPpoTXBV1Q Як працуе сэрца чалавека] — Наглядны анімацыйны відэаролік