Парэчча (Акцябрскі раён): Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q4373014 (translate me) |
дапаўненне, афармленне, вікіфікацыя |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{НП-Беларусь |
{{НП-Беларусь |
||
|статус = |
|статус = аграгарадок |
||
|беларуская назва = Парэчча |
|беларуская назва = Парэчча |
||
|арыгінальная назва = |
|арыгінальная назва = |
||
Радок 20: | Радок 20: | ||
|вобласць = Гомельская |
|вобласць = Гомельская |
||
|раён = Акцябрскі |
|раён = Акцябрскі |
||
| |
|сельсавет2 = Парэцкі сельсавет, Акцябрскі раён{{!}}Парэцкі |
||
|пасялковы савет = |
|пасялковы савет = |
||
|карта краіны = |
|карта краіны = |
||
Радок 53: | Радок 53: | ||
|катэгорыя ў Commons = |
|катэгорыя ў Commons = |
||
|сайт = |
|сайт = |
||
|мова сайта = |
|||
|мова сайта 2 = |
|||
|мова сайта 3 = |
|||
|мова сайта 4 = |
|||
|мова сайта 5 = |
|||
|add1n = |
|||
|add1 = |
|||
|add2n = |
|||
|add2 = |
|||
|add3n = |
|||
|add3 = |
|||
}} |
}} |
||
{{Значэнні|Парэчча}} |
|||
''' |
'''Парэ́чча''' — [[аграгарадок]], цэнтр [[Парэцкі сельсавет, Акцябрскі раён|Парэцкага сельсавета]] [[Акцябрскі раён|Акцябрскага раёна]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. |
||
== Геаграфія == |
== Геаграфія == |
||
=== Размяшчэнне === |
=== Размяшчэнне === |
||
У 18 км на захад ад гарадскога пасёлка [[Гарадскі пасёлак Акцябрскі|Акцябрскі]], 218 |
У 18 км на захад ад гарадскога пасёлка [[Гарадскі пасёлак Акцябрскі|Акцябрскі]], 218 км ад [[Гомель|Гомеля]], 11 км ад чыгуначнай станцыі [[Пасёлак Рабкор|Рабкор]], размешчанай на чыгунцы [[Бабруйск]] — Рабкор, адгалінаванні лініі [[Асіповічы]] — [[Жлобін]]. |
||
=== Гідраграфія === |
=== Гідраграфія === |
||
Радок 75: | Радок 66: | ||
== Транспартная сетка == |
== Транспартная сетка == |
||
Транспартныя сувязі па прасёлкавай, затым [[Дарога|аўтамабільнай дарозе]] Акцябрскі — [[Вёска Капцэвічы, Петрыкаўскі раён|Капцэвічы]]. |
Транспартныя сувязі па прасёлкавай, затым [[Дарога|аўтамабільнай дарозе]] Акцябрскі — [[Вёска Капцэвічы, Петрыкаўскі раён|Капцэвічы]]. |
||
== Інфармацыя == |
== Інфармацыя == |
||
Планіроўка складаецца з доўгай прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з паўднёвага ўсходу на паўночны захад, да якой на поўдні далучаецца Г-падобная вуліца. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. У 1987 годзе пабудаваны 50 цагляных хат, у якіх змесцаваліся перасяленцы з забруджаных радыяцыяй у выніку [[Чарнобыльская аварыя|аварыі на Чарнобыльскай АЭС]] месцаў. Цэнтр сельскагаспадарчага ААТ «Парэчча-Арэса», 2 малочнатаварныя фермы, зерняток, механічны парк. Сярэдняя школа (пры ёй з 1983 года гісторыка-краязнаўчы музей, якому 04.06.1991 |
Планіроўка складаецца з доўгай прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з паўднёвага ўсходу на паўночны захад, да якой на поўдні далучаецца Г-падобная вуліца. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. У 1987 годзе пабудаваны 50 цагляных хат, у якіх змесцаваліся перасяленцы з забруджаных радыяцыяй у выніку [[Чарнобыльская аварыя|аварыі на Чарнобыльскай АЭС]] месцаў. Цэнтр сельскагаспадарчага ААТ «Парэчча-Арэса», 2 малочнатаварныя фермы, зерняток, механічны парк. Сярэдняя школа (пры ёй з 1983 года гісторыка-краязнаўчы музей, якому 04.06.1991 г. прысвоена званне «народны»), дзіцячы сад, участковая бальніца, аптэка, лясніцтва, аддзяленне сувязі, Цэнтр вольнага часу, бібліятэка, лазня, комплексны прыёмны пункт, 3 крамы<ref >[http://www.oktiabrskiy.gomel-region.by/ru/agro/porechye Аграгарадок Парэчча]</ref>. |
||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
Па пісьмовых крыніцах вядомая з [[XIV]] стагоддзя. Пад 1396 годам згадана ў лісце князя Гальшанскага як сяло ў Глускай воласці, якое было аддадзена [[Кіева-Пячэрская лаўра|Кіева-Пячэрскаму манастыру]]. Згадваецца ў 1559 годзе ў матэрыялах рэвізіі пушч. У 1683 годзе пазначана як цэнтр маёнтка, уладальніку якога Парэчча давала 292 злотых і 22,5 гроша ў год; акрамя таго, Парэчча |
Па пісьмовых крыніцах вядомая з [[XIV]] стагоддзя. Пад 1396 годам згадана ў лісце князя Гальшанскага як сяло ў Глускай воласці, якое было аддадзена [[Кіева-Пячэрская лаўра|Кіева-Пячэрскаму манастыру]]. Згадваецца ў 1559 годзе ў матэрыялах рэвізіі пушч. У 1683 годзе пазначана як цэнтр маёнтка, уладальніку якога Парэчча давала 292 злотых і 22,5 гроша ў год; акрамя таго, Парэчча — цэнтр воласці. Паводле інвентару 1748 года — буйное ўладанне [[Радзівілы|Радзівілаў]]. У другой палове XVIII стагоддзя Парэчча становіцца цэнтрам шляхецкага ўладання [[Рэчыцкі павет|Рэчыцкага павета]] [[Мінскае ваяводства|Мінскага ваяводства]]. У вёсцы знаходзілася ўніяцкая царква ў імя Узнясення Маці Божай, заснаваная князем Альбрэхтам Радзівілам. |
||
Пасля [[Падзелы Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793 год) у складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], належала генерал-маёру В. |
Пасля [[Падзелы Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793 год) у складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], належала генерал-маёру В. К. Вішчынскаму. Праз вёску праходзіў [[Гасцінец, дарога|гасцінец]] [[Слуцк]] — Скрыгалаў. У 1846 годзе адкрыта народнае вучылішча. Большасць вясковых земляў належала, акрамя Вішчынскага, памешчыкам Ф. Валодзьку, К. Клецкаму і А. Быкоўскаму. Пазначана на карце 1866 года, якая выкарыстоўвалася Заходняй меліярацыйнай экспедыцыяй, што працавала ў гэтым раёне ў 1890-я гады. У 1870 ці 1876 годзе пабудавана драўляная праваслаўная царква ў гонар Нараджэння Маці Божай. З 1885 года дзейнічала вінакурня. Паводле перапісу 1897 года існавалі сяло Парэчча-I — 2 царквы, народнае вучылішча, хлебазапасны магазін, 2 лаўкі; вёска Парэчча-II — лаўка, пастаялы двор; сядзіба Парэчча-II — лаўка, гамарня, карчма, і засценак Парэчча — гамарня. |
||
З 20 жніўня 1924 года цэнтр Парэцкага сельсавета [[Глускі раён|Глускага]], з 28 чэрвеня 1939 года Акцябрскага, з 25 снежня 1962 года [[Светлагорскі раён|Светлагорскага]], з 30 ліпеня 1966 года |
З 20 жніўня 1924 года цэнтр Парэцкага сельсавета [[Глускі раён|Глускага]], з 28 чэрвеня 1939 года Акцябрскага, з 25 снежня 1962 года [[Светлагорскі раён|Светлагорскага]], з 30 ліпеня 1966 года — адноўленага Акцябрскага раёнаў. Да 26 ліпеня 1930 года ў складзе [[Бабруйская акруга|Бабруйскай акругі]], з 20 лютага 1938 года — [[Палеская вобласць|Палескай]], з 20 верасня 1944 года — [[Бабруйская вобласць|Бабруйскай]], з 8 студзеня 1954 года Гомельскай абласцей. У 1931 годзе арганізаваны калгас «Камсамольская праўда», працавалі гамарня і вадзяны млын. Пачатковая школа ў 1930-я гады ператворана ў сямігадовую. У канцы 1930-х гадоў сяло, вёска, засценак і фальварак аб'яднаны ў адзін населены пункт — Парэчча. |
||
Падчас [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] партызаны разграмілі апорны пункт акупантаў які размяшчаўся ў вёсцы. У красавіку 1942 года карнікі спалілі 13 двароў і забілі 169 жыхароў. У 0,2 км на ўсход ад вёскі, па дарозе ў гарадскі пасёлак Акцябрскі з сакавіка 1943 года размяшчаўся аэрадром Палеска-Мінскага партызанскага злучэння (у 1973 годзе пастаўлены мемарыяльны знак). У баях каля вёскі загінулі 13 салдат (пахаваны на могілках). 83 жыхары загінулі на фронце, на ўшанаванне іх памяці ў 1967 годзе ў цэнтры вёскі адкрыты помнік |
Падчас [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] партызаны разграмілі апорны пункт акупантаў які размяшчаўся ў вёсцы. У красавіку 1942 года карнікі спалілі 13 двароў і забілі 169 жыхароў. У 0,2 км на ўсход ад вёскі, па дарозе ў гарадскі пасёлак Акцябрскі з сакавіка 1943 года размяшчаўся аэрадром Палеска-Мінскага партызанскага злучэння (у 1973 годзе пастаўлены мемарыяльны знак). У баях каля вёскі загінулі 13 салдат (пахаваны на могілках). 83 жыхары загінулі на фронце, на ўшанаванне іх памяці ў 1967 годзе ў цэнтры вёскі адкрыты помнік — скульптура воіна. Адразу пасля вызвалення ў вёсцы быў адкрыты дзіцячы дом для дзяцей, бацькі якіх загінулі падчас вайны. |
||
У 1957 годзе створаны саўгас, а ў 1958 годзе пачала выходзіць саўгасная шматтыражка «Савецкае Парэчча». |
У 1957 годзе створаны саўгас, а ў 1958 годзе пачала выходзіць саўгасная шматтыражка «Савецкае Парэчча». |
||
У склад Парэцкага сельсавета да Вялікай Айчыннай вайны ўваходзіла вёска Вовін, спаленая акупантамі і не адноўленая пасля вайны, да 1962 года — вёска Чырвоная Дуброва, да 1966 года |
У склад Парэцкага сельсавета да Вялікай Айчыннай вайны ўваходзіла вёска Вовін, спаленая акупантамі і не адноўленая пасля вайны, да 1962 года — вёска Чырвоная Дуброва, да 1966 года — пасёлак Багданаў. |
||
== Насельніцтва == |
== Насельніцтва == |
||
=== Колькасць === |
=== Колькасць === |
||
* 2011 год — 596 жыхароў. |
* 2011 год — 596 жыхароў. |
||
=== Дынаміка === |
=== Дынаміка === |
||
* 1748 год |
* 1748 год — 57 двароў, |
||
* 1897 год — сяло Парэчча-I — 76 двароў, 378 жыхароў; вёска Парэчча-II — 74 двары, 449 жыхароў; сядзіба Парэчча-II — 9 двароў, 54 жыхары; засценак Парэчча — 31 двор, 204 жыхары (паводле перапісу). |
* 1897 год — сяло Парэчча-I — 76 двароў, 378 жыхароў; вёска Парэчча-II — 74 двары, 449 жыхароў; сядзіба Парэчча-II — 9 двароў, 54 жыхары; засценак Парэчча — 31 двор, 204 жыхары (паводле перапісу). |
||
* 1917 год — у сяле, вёсцы, засценку і фальварку 1401 жыхар. |
* 1917 год — у сяле, вёсцы, засценку і фальварку 1401 жыхар. |
||
* 1925 год — у сяле 122 двары, у вёсцы 104 двары, у засценку 39 двароў, у фальварку 9 двароў. |
* 1925 год — у сяле 122 двары, у вёсцы 104 двары, у засценку 39 двароў, у фальварку 9 двароў. |
||
* 1940 год |
* 1940 год — 176 двароў, 810 жыхароў. |
||
* 1959 год — 870 жыхароў (паводле перапісу). |
* 1959 год — 870 жыхароў (паводле перапісу). |
||
* 1997 год |
* 1997 год — 316 двароў, 776 жыхароў. |
||
* 2004 год — 249 гаспадарак, 591 жыхар. |
* 2004 год — 249 гаспадарак, 591 жыхар. |
||
⚫ | |||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т.1, кн.1. Гомельская вобласць/С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. 632с.: іл. Тыраж 4000 экз. ISBN 985-11-0303-9 ISBN 985-11-0302-0 |
* Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т.1, кн.1. Гомельская вобласць/С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. 632с.: іл. Тыраж 4000 экз. ISBN 985-11-0303-9 ISBN 985-11-0302-0 |
||
* Памяць: Гiсторыка-дакументальная хронiка Акцябрскага раёна. |
* Памяць: Гiсторыка-дакументальная хронiка Акцябрскага раёна. — Мн.: БЕЛТА, 1997. |
||
== Гл. таксама == |
|||
* [[Малыя населеныя пункты Беларусі]] |
|||
* [[Гарадскія пасёлкі Беларусі]] |
|||
* [[Гарады Беларусі]] |
|||
⚫ | |||
{{Парэцкі сельсавет}} |
{{Парэцкі сельсавет}} |
||
{{Акцябрскі раён}} |
|||
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Акцябрскага раёна]] |
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Акцябрскага раёна]] |
Версія ад 19:26, 12 сакавіка 2015
Аграгарадок
Парэчча
|
Парэ́чча — аграгарадок, цэнтр Парэцкага сельсавета Акцябрскага раёна Гомельскай вобласці Беларусі.
Геаграфія
Размяшчэнне
У 18 км на захад ад гарадскога пасёлка Акцябрскі, 218 км ад Гомеля, 11 км ад чыгуначнай станцыі Рабкор, размешчанай на чыгунцы Бабруйск — Рабкор, адгалінаванні лініі Асіповічы — Жлобін.
Гідраграфія
На рацэ Пціч (прыток Прыпяці), на захадзе меліярацыйны канал, злучаны з Прыпяццю.
Транспартная сетка
Транспартныя сувязі па прасёлкавай, затым аўтамабільнай дарозе Акцябрскі — Капцэвічы.
Інфармацыя
Планіроўка складаецца з доўгай прамалінейнай вуліцы, арыентаванай з паўднёвага ўсходу на паўночны захад, да якой на поўдні далучаецца Г-падобная вуліца. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. У 1987 годзе пабудаваны 50 цагляных хат, у якіх змесцаваліся перасяленцы з забруджаных радыяцыяй у выніку аварыі на Чарнобыльскай АЭС месцаў. Цэнтр сельскагаспадарчага ААТ «Парэчча-Арэса», 2 малочнатаварныя фермы, зерняток, механічны парк. Сярэдняя школа (пры ёй з 1983 года гісторыка-краязнаўчы музей, якому 04.06.1991 г. прысвоена званне «народны»), дзіцячы сад, участковая бальніца, аптэка, лясніцтва, аддзяленне сувязі, Цэнтр вольнага часу, бібліятэка, лазня, комплексны прыёмны пункт, 3 крамы[2].
Гісторыя
Па пісьмовых крыніцах вядомая з XIV стагоддзя. Пад 1396 годам згадана ў лісце князя Гальшанскага як сяло ў Глускай воласці, якое было аддадзена Кіева-Пячэрскаму манастыру. Згадваецца ў 1559 годзе ў матэрыялах рэвізіі пушч. У 1683 годзе пазначана як цэнтр маёнтка, уладальніку якога Парэчча давала 292 злотых і 22,5 гроша ў год; акрамя таго, Парэчча — цэнтр воласці. Паводле інвентару 1748 года — буйное ўладанне Радзівілаў. У другой палове XVIII стагоддзя Парэчча становіцца цэнтрам шляхецкага ўладання Рэчыцкага павета Мінскага ваяводства. У вёсцы знаходзілася ўніяцкая царква ў імя Узнясення Маці Божай, заснаваная князем Альбрэхтам Радзівілам.
Пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) у складзе Расійскай імперыі, належала генерал-маёру В. К. Вішчынскаму. Праз вёску праходзіў гасцінец Слуцк — Скрыгалаў. У 1846 годзе адкрыта народнае вучылішча. Большасць вясковых земляў належала, акрамя Вішчынскага, памешчыкам Ф. Валодзьку, К. Клецкаму і А. Быкоўскаму. Пазначана на карце 1866 года, якая выкарыстоўвалася Заходняй меліярацыйнай экспедыцыяй, што працавала ў гэтым раёне ў 1890-я гады. У 1870 ці 1876 годзе пабудавана драўляная праваслаўная царква ў гонар Нараджэння Маці Божай. З 1885 года дзейнічала вінакурня. Паводле перапісу 1897 года існавалі сяло Парэчча-I — 2 царквы, народнае вучылішча, хлебазапасны магазін, 2 лаўкі; вёска Парэчча-II — лаўка, пастаялы двор; сядзіба Парэчча-II — лаўка, гамарня, карчма, і засценак Парэчча — гамарня.
З 20 жніўня 1924 года цэнтр Парэцкага сельсавета Глускага, з 28 чэрвеня 1939 года Акцябрскага, з 25 снежня 1962 года Светлагорскага, з 30 ліпеня 1966 года — адноўленага Акцябрскага раёнаў. Да 26 ліпеня 1930 года ў складзе Бабруйскай акругі, з 20 лютага 1938 года — Палескай, з 20 верасня 1944 года — Бабруйскай, з 8 студзеня 1954 года Гомельскай абласцей. У 1931 годзе арганізаваны калгас «Камсамольская праўда», працавалі гамарня і вадзяны млын. Пачатковая школа ў 1930-я гады ператворана ў сямігадовую. У канцы 1930-х гадоў сяло, вёска, засценак і фальварак аб'яднаны ў адзін населены пункт — Парэчча.
Падчас Вялікай Айчыннай вайны партызаны разграмілі апорны пункт акупантаў які размяшчаўся ў вёсцы. У красавіку 1942 года карнікі спалілі 13 двароў і забілі 169 жыхароў. У 0,2 км на ўсход ад вёскі, па дарозе ў гарадскі пасёлак Акцябрскі з сакавіка 1943 года размяшчаўся аэрадром Палеска-Мінскага партызанскага злучэння (у 1973 годзе пастаўлены мемарыяльны знак). У баях каля вёскі загінулі 13 салдат (пахаваны на могілках). 83 жыхары загінулі на фронце, на ўшанаванне іх памяці ў 1967 годзе ў цэнтры вёскі адкрыты помнік — скульптура воіна. Адразу пасля вызвалення ў вёсцы быў адкрыты дзіцячы дом для дзяцей, бацькі якіх загінулі падчас вайны.
У 1957 годзе створаны саўгас, а ў 1958 годзе пачала выходзіць саўгасная шматтыражка «Савецкае Парэчча».
У склад Парэцкага сельсавета да Вялікай Айчыннай вайны ўваходзіла вёска Вовін, спаленая акупантамі і не адноўленая пасля вайны, да 1962 года — вёска Чырвоная Дуброва, да 1966 года — пасёлак Багданаў.
Насельніцтва
Колькасць
- 2011 год — 596 жыхароў.
Дынаміка
- 1748 год — 57 двароў,
- 1897 год — сяло Парэчча-I — 76 двароў, 378 жыхароў; вёска Парэчча-II — 74 двары, 449 жыхароў; сядзіба Парэчча-II — 9 двароў, 54 жыхары; засценак Парэчча — 31 двор, 204 жыхары (паводле перапісу).
- 1917 год — у сяле, вёсцы, засценку і фальварку 1401 жыхар.
- 1925 год — у сяле 122 двары, у вёсцы 104 двары, у засценку 39 двароў, у фальварку 9 двароў.
- 1940 год — 176 двароў, 810 жыхароў.
- 1959 год — 870 жыхароў (паводле перапісу).
- 1997 год — 316 двароў, 776 жыхароў.
- 2004 год — 249 гаспадарак, 591 жыхар.
Зноскі
- ↑ Дадзеныя сельсавета на 1 ліпеня 2011 года
- ↑ Аграгарадок Парэчча
Літаратура
- Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т.1, кн.1. Гомельская вобласць/С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. 632с.: іл. Тыраж 4000 экз. ISBN 985-11-0303-9 ISBN 985-11-0302-0
- Памяць: Гiсторыка-дакументальная хронiка Акцябрскага раёна. — Мн.: БЕЛТА, 1997.