Міжземнае мора: Розніца паміж версіямі

Правіць спасылкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
KrBot (размовы | уклад)
Боты
80 219 правак
др параметры шаблона Бібліяінфармацыя перенесены на Викиданные
др вырашэнне неадназначнасцяў using AWB
Радок 1: Радок 1:
[[Выява:Mediterranean Relief.jpg|thumb|300px|]]
[[Выява:Mediterranean Relief.jpg|thumb|300px]]
[[File:Mediterranean_Sea_surface.jpg|thumb|300px|Рэльеф дна]]
[[File:Mediterranean Sea surface.jpg|thumb|300px|Рэльеф дна]]
'''Міжземнае мора''' — міжземнае, міжмацерыковае [[мора]] [[Атлантычны акіян|Атлантычнага акіяна]], злучаецца з ім на захадзе [[Гібралтарскі праліў|Гібралтарскім пралівам]], знаходзіцца паміж Паўднёвай [[Еўропа]]й, Заходняй [[Азія]]й і Паўночнай [[Афрыка]]й і амаль цалкам зачыненае. Мора лічыцца часткай [[Атлантычны акіян|Атлантычнага акіяна]], хоць яго часцяком атаясамляюць як цалкам асобны вадаём. Мора ахоплівае плошчу ў 2,5 млн. км², але яго злучэнне з Атлантыкай праз Гібралтарскі праліў складае ўсяго 14 км у шырыню. Міжземнае мора мае сярэднюю глыбіню ў 1500 м, а самым глыбокім месцам з'яўляецца ўпадзіна [[упадзіна Каліпса|Каліпса]] ў [[іанічнае мора|Іанічным моры]], яе глыбіна складае 5 267 м.
'''Міжземнае мора''' — міжземнае, міжмацерыковае [[мора]] [[Атлантычны акіян|Атлантычнага акіяна]], злучаецца з ім на захадзе [[Гібралтарскі праліў|Гібралтарскім пралівам]], знаходзіцца паміж Паўднёвай [[Еўропа]]й, Заходняй [[Азія]]й і Паўночнай [[Афрыка]]й і амаль цалкам зачыненае. Мора лічыцца часткай [[Атлантычны акіян|Атлантычнага акіяна]], хоць яго часцяком атаясамляюць як цалкам асобны вадаём. Мора ахоплівае плошчу ў 2,5 млн. км², але яго злучэнне з Атлантыкай праз Гібралтарскі праліў складае ўсяго 14 км у шырыню. Міжземнае мора мае сярэднюю глыбіню ў 1500 м, а самым глыбокім месцам з'яўляецца ўпадзіна [[упадзіна Каліпса|Каліпса]] ў [[іанічнае мора|Іанічным моры]], яе глыбіна складае 5 267 м.


Радок 11: Радок 11:


== Галоўныя порты ==
== Галоўныя порты ==
* {{Сцяг Іспаніі}} [[Валенсія]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Іспаніі}} [[Горад Валенсія|Валенсія]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Іспаніі}} [[Барселона]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Іспаніі}} [[Барселона]], [[Іспанія]]
* {{Сцяг Францыі}} [[Марсель]], [[Францыя]]
* {{Сцяг Францыі}} [[Марсель]], [[Францыя]]
Радок 40: Радок 40:
{{Моры Атлантычнага акіяна}}
{{Моры Атлантычнага акіяна}}
{{Краіны ў Міжземнага мора}}
{{Краіны ў Міжземнага мора}}

⚫
{{Бібліяінфармацыя}}


[[Катэгорыя:Моры Зямлі]]
[[Катэгорыя:Моры Зямлі]]
[[Катэгорыя:Міжземнае мора| ]]
[[Катэгорыя:Міжземнае мора| ]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]

⚫
{{Бібліяінфармацыя}}

Версія ад 12:44, 13 сакавіка 2015

Рэльеф дна

Міжземнае мора — міжземнае, міжмацерыковае мора Атлантычнага акіяна, злучаецца з ім на захадзе Гібралтарскім пралівам, знаходзіцца паміж Паўднёвай Еўропай, Заходняй Азіяй і Паўночнай Афрыкай і амаль цалкам зачыненае. Мора лічыцца часткай Атлантычнага акіяна, хоць яго часцяком атаясамляюць як цалкам асобны вадаём. Мора ахоплівае плошчу ў 2,5 млн. км², але яго злучэнне з Атлантыкай праз Гібралтарскі праліў складае ўсяго 14 км у шырыню. Міжземнае мора мае сярэднюю глыбіню ў 1500 м, а самым глыбокім месцам з'яўляецца ўпадзіна Каліпса ў Іанічным моры, яе глыбіна складае 5 267 м.

У Міжземным моры вылучаюць моры: Альбаран, Балеарскае, Лігурыйскае, Тырэнскае, Адрыятычнае, Іанічнае, Крыцкае, Эгейскае. У басейн Міжземнага мора ўключаюць Мармуровае мора, Чорнае мора, Азоўскае мора.

Гісторыя

Сучаснае Міжземнае мора з'яўляецца рэліктам старажытнага акіяна Тэціс, які быў значна шырэй і распасціраўся далёка на ўсход. Рэліктамі акіяна Тэціс з'яўляюцца таксама Аральскае, Каспійскае, Чорнае і Мармуровае моры, прымеркаваныя да яго найболей глыбокім упадзінам. Верагодна, Тэціс некалі быў цалкам акружаны сушай, і паміж Паўночнай Афрыкай і Пірэнейскім паўвостравам, у раёне Гібралтарскага праліва, існаваў пярэсмык. Такі жа сухапутны мост звязваў паўднёваўсходнюю Еўропу з Малой Азіяй. Не выключана, што пралівы Басфор, Дарданэлы і Гібралтарскі ўтварыліся на месцы затопленых рачных далін, а шматлікія астраўныя ланцугі, асабліва ў Эгейскім моры, злучаліся з мацерыком.

Гісторыя Міжземнаморскага рэгіёна мае вырашальнае значэнне для разумення паходжання і развіцця шматлікіх сучасных грамадстваў. «Тры чвэрці зямнога шара было аб'яднана паміж сабой праз Міжземнае мора, якое было цэнтрам сусветнай гісторыі»[1].

Галоўныя порты

Гл. таксама

Зноскі

  1. ↑ Georg Wilhelm Friedrich Hegel. «The Philosophy of History», p. 87, Dover Publications Inc., 1956 ISBN 0-486-20112-0; 1st ed. 1899

Літаратура

  • Alain Saliot The Mediterranean Sea. — Birkhäuser, 2005. — Т. 5. — 413 с. — (The Handbook of Environmental Chemistry). — ISBN 9783540250180
  • Foppe B. DeWalle, M. Nikolopoulou-Tamvakli, W. J. Heinen Environmental condition of the Mediterranean Sea: European Community countries. — Springer, 1993. — Т. 5. — 524 с. — (Environment & assessment). — ISBN 9780792324683

Спасылкі


Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Міжземнае_мора&oldid=1928003"