Алексантэры Ахола-Вало: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
M.L.Bot (размовы | уклад)
др →‎Спасылкі: выдал. шаблона, replaced: {{Link GA| → {{subst:Void| using AWB
Радок 52: Радок 52:
* [http://www.artmuseum.by/by/vyst/m%D1%96nulyiya-vyista%D1%9Ek%D1%96/pramen Да 110-годдзя з дня нараджэння Аляксандра (Алексантэры) Пятровіча Ахола-Вало (1900–1997)]
* [http://www.artmuseum.by/by/vyst/m%D1%96nulyiya-vyista%D1%9Ek%D1%96/pramen Да 110-годдзя з дня нараджэння Аляксандра (Алексантэры) Пятровіча Ахола-Вало (1900–1997)]
* [http://pda.sb.by/post/96216/ Сын трох народаў]
* [http://pda.sb.by/post/96216/ Сын трох народаў]




[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Асобы]]
Радок 59: Радок 61:


{{painter-stub}}
{{painter-stub}}

{{Link GA|fi}}

Версія ад 17:37, 14 сакавіка 2015

Алексантэры Ахола-Вало
фінск.: Aleksanteri Ahola-Valo
Фатаграфія
Ахола-Вало ў 1938 г.
Дата нараджэння 27 студзеня 1900(1900-01-27)
Месца нараджэння Імпілахці, Фінляндыя
Дата смерці 15 верасня 1997(1997-09-15) (97 гадоў)
Месца смерці Сімрысхамн, Швецыя
Грамадзянства  Фінляндыя
Род дзейнасці мастак, архітэктар, пісьменнік, дзеяч выяўленчага мастацтва
Вучоба
Сайт ahola-valo.fi
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Алексантэры (Аляксандр Пятровіч) Ахола-Вало (фінск.: Aleksanteri Ahola-Valo; 27 студзеня 1900, Імпілахці — 15 верасня 1997, Сімрысхамн) — фінскі мастак і мысляр, заснавальнік мастацка-рацыяналістычнае сістэмы жыцця (эвахамалогіі).

Біяграфія

Мастацкая школа ў Віцебску, дзе вучыўся Ахола-Вало

Нарадзіўся 27 студзеня 1900 года ў Імпілахці (фін. Impilahti) у Карэліі ў сям'і камінара. Быў сведкам Крывавай нядзелі. Калі будучаму мастаку было сем гадоў, яго сям'я была сасланы ў Вырыцу (Viiritsan) пад Пецярбургам. У гэты жа час Алексантэры абірае псеўданім Вало, што азначае «святло».

У 16 гадоў Алексантэры пераязджае ў Петраград, дзе паступае ў Mayak College (для дзяцей дыпламатаў), у якім вучыцца да яго закрыцця ў 1918 г.; быў сведкам падпісання Леніным незалежнасці Фінляндыі. Ахола-Вало ўступае ў Чырвоную армію, удзельнічае ў паходзе на Варшаву. З 1919 па 1930 г. жыве ў Беларусі, у Віцебску, дзе вучыцца ў мастацкай школе Юдэля Пэна і працуе ў Інбелкульце. Тут ён таксама знаёміцца ​​з Казімірам Малевічам і Маркам Шагалам.

У 1925 разам з Сяргеем Эйзенштейнам прымае ўдзел у стварэнні фільма Браняносец «Пацёмкін», стварае гравюру «Кастрычнік у космасе» (пасля падораная аўтарам Юрыю Гагарыну). Сярод яго праектаў таксама «Храм чалавечых пакут» у Мінску.

Файл:Ahola-Valo 1992 Sarje 2.jpg
Ахола-Вало ў 1992 г.

Быў вымушаны бегчы ў Фінляндыю. Там насцярожана паставіліся да мастака, падазраючы яго ў сувязях з НКУС. Нягледзячы на ​​заступніцтва мастака Акселі Гален-Калела, Алексантэры арыштоўваюць і адпраўляюць у лагер Драгсквік каля Расеборга. У лагеры ён стварае карціну «Блакітная душа». Ад службы ў войску ён быў вызвалены па дрэнным стане здароўя. Тым не менш яму быў зроблены заказ партрэта прэзідэнта Рыста Руці.

Уклад у беларускую культуру

Працаваў у часопісах «Беларускі піянер», «Плуг», «Беларуская работніца і сялянка», газеце «Беларуская вёска». Аформіў кнігі Якуба Коласа «Новая зямля», А.Александровіча «Угрум», Паўлюка Труса «Ветры буйныя», А.Вольнага «Табе», М.Нікановіча «Вясновы прамень», Кузьмы Чорнага «Хвоі гавораць».

Літаратура

  • БЭ ў 18 тамах. Т.2, Мн., 1996, С.153

Гл. таксама

Спасылкі


Шаблон:Painter-stub