Гісторыя Балгарыі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне
дапаўненне, інтэрвікі, афармленне
Радок 1: Радок 1:
{{дапісаць}}
{{Гісторыя Балгарыі}}
{{Гісторыя Балгарыі}}
[[Выява:Pontic steppe region around 650 AD.png|right|250px|thumb|Вялікая Балгарыя ў 650 г.]]
'''Гісторыя Балгарыі'''
== Сярэднявечча ==
[[Выява:Pontic steppe region around 650 AD.png|left||300px|thumb|Вялікая Балгарыя да 650 г.]]


== Пераемнасць балгарскай дзяржаўнасці ==
Землі былі заселены славянамі ў [[6 стагоддзе|6 ст.]] Цюркскія плямёны [[Балгары|балгараў]] з'явіліся ў [[7 стагоддзе|7 ст.]], змяшаліся з славянамі. Хрышчэнне земляў адбылося ў [[9 стагоддзе|9 ст.]] У [[10 стагоддзе|10 ст.]] і [[12 стагоддзе|12 ст.]] на гэтых землях утвараліся магутныя дзяржавы [[Першае Балгарскае царства]] і [[Другое Балгарскае царства]]. [[Асманская імперыя]] захапіла гэтыя землі ў [[1396]].
Рэспубліка Балгарыя з'яўляецца гістарычнай пераемніцай папярэдніх формаў бесперапыннай балгарскай дзяржаўнасці з 681 года. Аднак, цюркамоўныя протабалгары былі адзіным этнасам і раней. Першыя згадкі пра Балгарыю ўзыходзяць да 354 года.

* ''[[Першае Балгарскае царства]] <nowiki/>'' (681—1018 гады).
** Сталіца — [[Горад Пліска|Пліска]] (681—893 гады).
** Сталіца — [[Горад Вялікі-Праслаў|Вялікі-Праслаў]] (893—968/972 гады).
** Сталіца — [[Горад Скоп'е|Скоп'е]] (972—992 гады).
** Сталіца — [[Горад Охрыд|Охрыд]] (992—1018 гады).
* ''[[Візантыйская Балгарыя]]'' (1018—1185 гады).
* ''[[Другое Балгарскае царства]]'' (1185—1396 гады).
** Сталіца — [[Горад Вяліка Тырнава|Вяліка Тырнава]] (1185—1393 гады).
** Сталіца — [[Горад Відзін|Відзін]] і Нікапаль (1393—1396 гады).
* ''[[Відзінскае царства]]'' (1396—1422 гады).
** Сталіца — [[Горад Відзін|Відзін]].
* ''[[Асманская Балгарыя]]'' (1396—1878 гады).
* ''[[Княства Балгарыя]]'' (1878—1908 гады).
** Сталіца — [[Горад Сафія|Сафія]].
* ''[[Трэцяе Балгарскае царства]]'' (1908—1946 гады).
** Сталіца — [[Горад Сафія|Сафія]].
* ''[[Народная Рэспубліка Балгарыя]]'' (1946—1990 гады).
** Сталіца — [[Горад Сафія|Сафія]].
* ''[[Балгарыя|Рэспубліка Балгарыя]]'' (з 1990).
** Сталіца — [[Горад Сафія|Сафія]].

== Старажытная гісторыя Балгарыі ==
Землі Балгарыі былі заселены славянамі ў [[6 стагоддзе|6 ст.]] Цюркскія плямёны [[Балгары|балгараў]] з'явіліся ў [[7 стагоддзе|7 ст.]], змяшаліся з славянамі. Хрышчэнне земляў адбылося ў [[9 стагоддзе|9 ст.]] У [[10 стагоддзе|10 ст.]] і [[12 стагоддзе|12 ст.]] на гэтых землях утвараліся магутныя дзяржавы [[Першае Балгарскае царства]] і [[Другое Балгарскае царства]]. [[Асманская імперыя]] захапіла гэтыя землі ў [[1396]] годзе.


== Новы час ==
== Новы час ==
Паўстанне [[1876]], руска-турэцкая вайна [[1877]] [[1878]] прывялі, у выніку, да стварэння самастойнага каралеўства ([[1908]]). Пасля [[Першая Балканская вайна|1-й Балканскай вайны]] Балгарыя значна павялічыла сваю тэрыторыю, але страціла большую частку набыткаў, у т.л. эгейскае ўзбярэжжа, у [[Другая Балканская вайна|2-й Балканскай вайне]] і [[Першая Сусветная вайна|1-й сусветнай вайне]], дзе выступіла на баку Цэнтральных дзяржаў ([[1915]]).
Паўстанне [[1876]] года, [[Руска-турэцкая вайна, 1877—1878|руска-турэцкая вайна 1877—1878 гадоў]] прывялі, у выніку, да стварэння самастойнай [[Трэцяе Балгарскае царства|манархіі]] ([[1908]]). Пасля [[Першая Балканская вайна|1-й Балканскай вайны]] Балгарыя значна павялічыла сваю тэрыторыю, але страціла большую частку набыткаў, у т.л. эгейскае ўзбярэжжа, у [[Другая Балканская вайна|2-й Балканскай вайне]] і [[Першая Сусветная вайна|1-й сусветнай вайне]], дзе выступіла на баку Цэнтральных дзяржаў ([[1915]]).


== Найноўшы час ==
== Найноўшы час ==
У [[Другая Сусветная вайна|2-й сусветнай вайне]] выступіла на баку краін Восі, выйшла з вайны ў [[1944]]. Устаноўлены камуністычны рэжым, скінута манархія (8.9.[[1946]]).
У [[Другая Сусветная вайна|2-й сусветнай вайне]] выступіла на баку [[Краіны Восі|краін Восі]], выйшла з вайны ў [[1944]] годзе. Устаноўлены камуністычны рэжым, скінута манархія (8.9.[[1946]]).
10.11.[[1989]] [[Тодар Жыўкаў]] пайшоў з пасады, што азначыла канец камуністычнага рэжыму ў Балгарыі.
10.11.[[1989]] [[Тодар Жыўкаў]] пайшоў з пасады, што азначыла канец камуністычнага рэжыму ў Балгарыі. З [[15 лістапада]] [[1990]] года краіна завецца Рэспублікай Балгарыя.


З [[29 сакавіка]] [[2004]] года ў [[НАТА]]. З [[1 студзеня]] [[2007]] года Балгарыя ўвайшла ў [[Еўрасаюз]].
З [[15 лістапада]] [[1990]] краіна завецца Рэспублікай Балгарыя.

З [[29 сакавіка]] [[2004]] у [[НАТА]].

З [[1 студзеня]] [[2007]] года Балгарыя ўвайшла ў [[Еўрасаюз]].


== Гл. таксама ==
== Гл. таксама ==
Радок 39: Радок 57:
}}
}}
{{Еўропа па тэмах|Гісторыя}}
{{Еўропа па тэмах|Гісторыя}}



[[Катэгорыя:Гісторыя Балгарыі]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Балгарыі]]

[[af:Bulgarye#Geskiedenis]]
[[ast:Bulgaria#Hestoria]]
[[be-x-old:Баўгарыя#Гісторыя]]
[[br:Bulgaria#Istor]]
[[bs:Bugarska#Historija]]
[[el:Βουλγαρία#Ιστορία]]
[[gl:Bulgaria - България#Historia]]
[[li:Bölgarije#Historie]]
[[sh:Bugarska#Istorija Bugarske]]
[[wa:Bulgåreye#Istwere]]

Версія ад 16:02, 10 красавіка 2015

Сцяг Балгарыі Гісторыя Балгарыі

Даславянская Балгарыя
Адрыскае царства
Рымская Фракія
Балгарскае ханства
Першае Балгарскае царства
Заходне-Балгарскае царства
Візантыйская Балгарыя
Другое Балгарскае царства
Дабруджанскае княства
Відзінскае царства
Асманская Балгарыя
Княства Балгарыя
Іліндэнскае паўстанне
Трэцяе Балгарскае царства
Балканскія войны
Першая сусветная вайна
Другая сусветная вайна
Народная Рэспубліка Балгарыя
Рэспубліка Балгарыя

Партал «Балгарыя»
Вялікая Балгарыя ў 650 г.

Пераемнасць балгарскай дзяржаўнасці

Рэспубліка Балгарыя з'яўляецца гістарычнай пераемніцай папярэдніх формаў бесперапыннай балгарскай дзяржаўнасці з 681 года. Аднак, цюркамоўныя протабалгары былі адзіным этнасам і раней. Першыя згадкі пра Балгарыю ўзыходзяць да 354 года.

Старажытная гісторыя Балгарыі

Землі Балгарыі былі заселены славянамі ў 6 ст. Цюркскія плямёны балгараў з'явіліся ў 7 ст., змяшаліся з славянамі. Хрышчэнне земляў адбылося ў 9 ст. У 10 ст. і 12 ст. на гэтых землях утвараліся магутныя дзяржавы Першае Балгарскае царства і Другое Балгарскае царства. Асманская імперыя захапіла гэтыя землі ў 1396 годзе.

Новы час

Паўстанне 1876 года, руска-турэцкая вайна 1877—1878 гадоў прывялі, у выніку, да стварэння самастойнай манархіі (1908). Пасля 1-й Балканскай вайны Балгарыя значна павялічыла сваю тэрыторыю, але страціла большую частку набыткаў, у т.л. эгейскае ўзбярэжжа, у 2-й Балканскай вайне і 1-й сусветнай вайне, дзе выступіла на баку Цэнтральных дзяржаў (1915).

Найноўшы час

У 2-й сусветнай вайне выступіла на баку краін Восі, выйшла з вайны ў 1944 годзе. Устаноўлены камуністычны рэжым, скінута манархія (8.9.1946). 10.11.1989 Тодар Жыўкаў пайшоў з пасады, што азначыла канец камуністычнага рэжыму ў Балгарыі. З 15 лістапада 1990 года краіна завецца Рэспублікай Балгарыя.

З 29 сакавіка 2004 года ў НАТА. З 1 студзеня 2007 года Балгарыя ўвайшла ў Еўрасаюз.

Гл. таксама

Шаблон:Bulgaria-stub