Аляксандр Яраславіч Неўскі: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 21:59, 19 красавіка 2015

Файл:Alexander Nevsky 2.jpg

Помнік кн. Аляксандру Неўскаму ў Санкт-Пецярбургу

Аляксандр Яраславіч (30 мая 1220, Пераяслаў-Залескі — 14 лістапада 1263, Гарадзец) — князь наўгародскі (1236—1240, 1241—1251), цвярскі (1247—1252), вял.кн. кіеўскі (1249—1263), уладзімірскі (1252—1263), прылічаны да святых. З роду Рурыкавічаў (11-е калена).

Сын пераяслаўскага кн. Яраслава Усеваладавіча. Паводле Жыція, разбіў шведскі атрад у бітве на Няве (15.7.1240), але заходнія крыніцы гэта не пацвярджаюць. Вясною 1241 г. узяў штурмам і разбурыў крэпасць Капор'е, выгнаў немцаў са Пскова. У 1242 г. разбіў немцаў на льдзе Чудскога возера (г.зв. «Лядовае пабоішча», 5.4.1242). У 1245 г. адбіў некалікі літоўскіх набегаў на паўночна-заходнюю Русь, у 1253 г. адбіў напад немцаў на Пскоў, заключыў дагавор з Лівонскім ордэнам, у 1256 г. здзейсніў паспяховы паход у Фінляндыю. Вёў перапіску з Папам Рымскім, яе мэты, вынікі і ацэнкі спрэчныя ў гістарыяграфіі. Імкнуўся да захавання міру з ардынскімі ханамі, 5 разоў ездзіў да Каракарума і Сарая. Пахаваны ў саборы Раждзественскага манастыра ва Уладзіміры.

У 15 ст. ад наўгародцаў празваны «Храбрым», у 16 ст. — «Неўскім». Пры мітрапаліце Макарыі, на Маскоўскім саборы 1547 г., кананізаваны Рускай праваслаўнай царквой ў ліку дабраверных. У агіяграфічнай літаратуры выведзены ідэальным князем-воінам.

Паводле загаду імп. Пятра I, у 1724 г. рэшткі Аляксандра Яраславіча перенесеныя з Уладзіміра ў Санкт-Пецярбург у Аляксандра-Неўскі манастыр (пазней лаўра), дзе захоўваюцца дасюль.

Літаратура

Князь Александр Невский и его эпоха: Исслед. и материалы. СПб., 1995;
Пашуто В. Т. Александр Невский. М.; Екатеринбург, 1995.
Раздорский А. И. Александр Невский, кн. (1220 или 1221—1263) // Санкт-Петербург: Энциклопедия. 2-е изд., испр. и доп. СПб: ООО «Бизнес-пресса»; М.: Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН), 2006. 1024 с.: ил. ISBN 5-8110-0107-X

@@ Радок 2: / Радок 2: @@
 '''Аляксандр Яраславіч''' ({{ДН|30|5|1220}}, [[Пераяслаў-Залескі]] — {{ДС|14|11|1263}}, Гарадзец) — [[князі наўгародскія|князь наўгародскі]] (1236—1240, 1241—1251), [[князі цвярскія|цвярскі]] (1247—1252), [[Вялікія князі кіеўскія|вял.кн. кіеўскі]] (1249—1263), [[князі уладзімірскія|уладзімірскі]] (1252—1263), прылічаны да святых. З роду [[Род Рурыкавічаў|Рурыкавічаў]] (11-е калена).
-Сын [[Князі пераяслаўскія|пераяслаўскага]] кн. [[Яраслаў Усеваладавіч|Яраслава Усеваладавіча]]. Паводле Жыція, разбіў [[Каралеўства Швецыя|шведскі]] атрад у [[Неўская бітва, 1240|бітве на Няве]] (15.7.1240), але заходнія крыніцы гэта не пацвярджаюць. Вясною 1241 г. узяў штурмам і разбурыў крэпасць [[Капор'е]], выгнаў [[немцы|немцаў]] са [[Пскоў|Пскова]]. У 1242 г. разбіў немцаў на льдзе [[Чудское возера|Чудскога возера]] (г.зв. «[[Лядовае пабоішча]]», 5.4.1242). У 1245 г. адбіў некалікі [[Літоўскія паходы да 1270 году|літоўскіх набегаў]] на паўночна-заходнюю [[Русь]], у 1253 г. адбіў папад немцаў на Пскоў, заключыў дагавор з [[Лівонскі ордэн|Лівонскім ордэнам]], у 1256 г. здзейсніў паспяховы паход у [[Фінляндыя|Фінляндыю]]. Вёў перапіску з [[Папа Рымскі|Папам Рымскім]], яе мэты, вынікі і ацэнкі спрэчныя ў гістарыяграфіі. Імкнуўся да захавання міру з ардынскімі ханамі, 5 разоў ездзіў да [[Каракарум]]а і [[Сарай|Сарая]]. Пахаваны ў саборы Раждзественскага манастыра ва Уладзіміры.
+Сын [[Князі пераяслаўскія|пераяслаўскага]] кн. [[Яраслаў Усеваладавіч|Яраслава Усеваладавіча]]. Паводле Жыція, разбіў [[Каралеўства Швецыя|шведскі]] атрад у [[Неўская бітва, 1240|бітве на Няве]] (15.7.1240), але заходнія крыніцы гэта не пацвярджаюць. Вясною 1241 г. узяў штурмам і разбурыў крэпасць [[Капор'е]], выгнаў [[немцы|немцаў]] са [[Пскоў|Пскова]]. У 1242 г. разбіў немцаў на льдзе [[Чудское возера|Чудскога возера]] (г.зв. «[[Лядовае пабоішча]]», 5.4.1242). У 1245 г. адбіў некалікі [[Літоўскія паходы да 1270 году|літоўскіх набегаў]] на паўночна-заходнюю [[Русь]], у 1253 г. адбіў напад немцаў на Пскоў, заключыў дагавор з [[Лівонскі ордэн|Лівонскім ордэнам]], у 1256 г. здзейсніў паспяховы паход у [[Фінляндыя|Фінляндыю]]. Вёў перапіску з [[Папа Рымскі|Папам Рымскім]], яе мэты, вынікі і ацэнкі спрэчныя ў гістарыяграфіі. Імкнуўся да захавання міру з ардынскімі ханамі, 5 разоў ездзіў да [[Каракарум]]а і [[Сарай|Сарая]]. Пахаваны ў саборы Раждзественскага манастыра ва Уладзіміры.
 У 15 ст. ад наўгародцаў празваны «Храбрым», у 16 ст. — «Неўскім». Пры мітрапаліце Макарыі, на Маскоўскім саборы 1547 г., кананізаваны [[РПЦ|Рускай праваслаўнай царквой]] ў ліку дабраверных. У агіяграфічнай літаратуры выведзены ідэальным князем-воінам.