Ленін (Жыткавіцкі раён): Розніца паміж версіямі

Ленін
Краіна	Беларусь
Вобласць	Гомельская
Раён	Жыткавіцкі
Сельсавет	Ленінскі
Каардынаты	52°20′ пн. ш. 27°30′ у. д.HGЯO
Вышыня цэнтра	131 м
Насельніцтва	893 чалавекі (1994)
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 2353
Паштовы індэкс	247974
Аўтамабільны код	3
СААТА	3216816031
	Ленін на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 18:26, 10 ліпеня 2015

Ле́нін^[1] (трансліт.: Lienin, руск.: Ленин) — вёска ў Жыткавіцкім раёне Гомельскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр Ленінскага сельсавета.

Размешчана на правым беразе Случы, на 9-м кіламетры шашы Мікашэвічы — Салігорск (Р23), за кіламетраў пятнаццаць ад Мікашэвічаў.

Гісторыя

У прывілеі Жыгімонта Аўгуста князю Юр'ю Алелькавічу ад 1568 г. на заснаванне мястэчка згадваецца яго назва — Ленін (упершыню ў пісьмовых крыніцах).

Заснавальнік мястэчка, князь Слуцкі, удзельнік Лівонскай вайны Юрый Алелькавіч пры атрыманні прывілея на разбудову мястэчка верагодна ўжо меў у спадчыне гэтыя землі са згаданым тапонімам. Яго бацька, таксама Юрый Алелькавіч, князь Слуцкі, удзельнік Аршанскай бітвы 1514 года, быў жанаты з Аленай, народжанай Радзівіл. Магчыма менавіта для яе стары пан Алелькавіч зрабіў той легендарны падарунак — сядзібу з імём каханай князёўны Алены.

У спісах населеных пунктаў Расійскай імперыі, якія складаліся Геаграфічным таварыствам пры Акадэміі навук, у Еўрапейскай частцы краіны лічыцца толькі адно пасяленне ў форме «Ленін» — мястэчка ў глыбіні Беларускага Палесся. Згодна з гістарычнымі даведкамі 5-га тома «Геаграфічнага слоўніка», выдадзенага ў Польшчы ў 1884, «Ленін — мястэчка з абшчынным кіраваннем. З першай чвэрці XIX ст. стала ўласнасцю князёў Вітгенштэйнаў. Мястэчка мае 75 пасёлкаў-двароў, мост на Случы. Абшчына складаецца з 13 вясковых старастваў, 40 вёсак і налічвае 1729 сялян мужчынскага полу…»

У адпаведнасці з Рыжскім дагаворам паміж СССР і Польшчай 1921 года Ленін да 17 верасня 1939 года знаходзіўся пад уладай белага арла. Палякі мала надавалі яму ўвагі, таму што Ленін быў на самым краю крэсаў, неаднаразова спрабавалі перайменаваць яго. Ленін быў цэнтрам Ленінскай гміны — ніжэйшай адміністрацыйнай адзінкі — Палескага ваяводства. У савецкі час хоць і існаваў з 1940 да 1961 год Ленінскі раён, адміністрацыйным цэнтрам яго былі Мікашэвічы. Дашчэнту зруйнаваны, спалены нямецка-фашысцкімі захопнікамі, Ленін з мястэчка паступова пераўтварыўся ў звычайную вёску. Фашысты знішчылі амаль усё насельніцтва, усіх да аднаго з больш як 2000 яўрэяў, якія складалі большасць жыхароў. Гэта была самая страшная трагедыя, якую давялося перажыць мястэчку за ўсю гісторыю яго існавання. Мемарыял ахвярам Халакоста можна пабачыць пры ўваходзе на старажытныя іўдзейскія могілкі. Яны ўнікальныя і самі сабой. Старыя надмагіллі там — драўляныя. Сотні помнікаў, выразаных з тоўстага дрэва. Гэткіх драўляных яўрэйскіх надмагілляў, густа спярэшчаных тэкстамі і разбою, няма больш нідзе ў Беларусі.

Пасля вызвалення Леніна тут не засталося ніводнай драўлянай хаты, згарэлыя цагляныя будынкі сяляне разбіралі на печы.

Назва

Ёсць легенда, якую нельга, аднак, лічыць даставернай: была быццам у мясцовага памешчыка дачка Лена, якая ўтапілася ў Случы, і засмучаны бацька ў гонар яе назваў пасяленне Леніна.

У часы панавання палякаў назва паселішча была заменена на Саснковічы, генерал быў у іх, пагранічных войск, — Саснковіч, а то раней спрабавалі даць назву Згарэлае.

У савецкія часы — гарадскі пасёлак, цэнтр раёну, а потым вёска Леніна, па другіх дакументах — Лінін, і зусім рэдка сустракалася сапраўдная назва Ленін.

І нарэшце ў лютым 1975 года адбылася афіцыйная змена тапаніма — пасёлак зноў пачаў называцца Ленін, што адпавядала гістарычнай аб'ектыўнасці.

Насельніцтва

Год	Селішча	Колькасць насельніцтва	Двароў
1886		204	22
1908	мястэчка	980^[2]	-
1909		1019^[3]	196
1994		893	320

Інфармацыя для турыстаў

На старых праваслаўных могілках, у сасновым бары, ацалеў цікавы помнік драўлянага дойлідства: капліца ў гонар скасавання прыгону ў 1861 годзе. Будынак спарахнеў амаль дашчэнту за паўтара стагоддзі, але яшчэ стаіць.

Помнікі

На вясковых могілках пахавана 1200 мірных жыхароў, расстраляных 16 лютага 1943 года ў час карнай экспедыцыі. У 1964 годзе на магіле пастаўлена стэла: «16 лютага 1943 года фашысцкія варвары спалілі звыш 1200 мірных грамадзян г.п. Ленін».

Страчаная спадчына

Сінагога
Сядзіба Радзівілаў
Царква Нараджэння Божай Маці

Вуліцы

17-га верасня вуліца
Інтэрнацыянальная вуліца
Камсамольская вуліца
Ленінская вуліца
Лясная вуліца
Міра вуліца
Моладзевая вуліца
Першамайская вуліца
Рэвалюцыйная вуліца
Садовая вуліца
Савецкая вуліца

Выбітныя асобы

Зноскі

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4 (DJVU).
↑ 68 жыхароў пражывалі ў маёнтку Ленін.
↑ 63 жыхары пражывалі ў маёнтку Ленін.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ленін (Жыткавіцкі раён)
Ленін на Radzima.org

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4 (DJVU).

[2] 68 жыхароў пражывалі ў маёнтку Ленін.

[3] 63 жыхары пражывалі ў маёнтку Ленін.

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 65: / Радок 65: @@
  |add3                    =
 }}
-'''Ле́нін''' — [[вёска]] ў [[Жыткавіцкі раён|Жыткавіцкім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]], на правым беразе [[Случ]]ы, на 9-м кіламетры шашы [[Мікашэвічы]] — [[Салігорск]] ({{таблічка-by|Р|23}}), за кіламетраў пятнаццаць ад Мікашэвічаў. Уваходзіць у склад і з'яўляецца цэнтрам [[Ленінскі сельсавет, Жыткавіцкі раён|Ленінскага сельсавета]].
+'''Ле́нін'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Lienin}}, {{lang-ru|Ленин}}) — [[вёска]] ў [[Жыткавіцкі раён|Жыткавіцкім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]]. Адміністрацыйны цэнтр [[Ленінскі сельсавет, Жыткавіцкі раён|Ленінскага сельсавета]].
+Размешчана на правым беразе [[Случ]]ы, на 9-м кіламетры шашы [[Мікашэвічы]] — [[Салігорск]] ({{таблічка-by|Р|23}}), за кіламетраў пятнаццаць ад Мікашэвічаў.
 == Гісторыя ==
 У прывілеі [[Жыгімонт Аўгуст|Жыгімонта Аўгуста]] князю [[Юрый Алелькавіч, 1531—1578|Юр'ю Алелькавічу]] ад [[1568]] г. на заснаванне мястэчка згадваецца яго назва — Ленін (упершыню ў пісьмовых крыніцах).
-Заснавальнік мястэчка, князь [[Слуцк]]і, удзельнік [[Лівонская вайна|Лівонскае вайны]] [[Юрый Алелькавіч, 1531—1578|Юрый Алелькавіч]] пры атрыманні прывілея на разбудову мястэчка верагодна ўжо меў у спадчыне гэтыя землі са згаданым тапонімам. Ягоны бацька, таксама Юрый Алелькавіч, князь Слуцкі, удзельнік [[Аршанская бітва|Аршанскай бітвы]] [[1514]] года, быў жанаты з Аленай, народжанай [[Радзівіл]]. Магчыма менавіта для яе стары пан Алелькавіч зрабіў той легендарны падарунак — сядзібу з імём каханай князёўны Алены.
+Заснавальнік мястэчка, князь [[Слуцк]]і, удзельнік [[Лівонская вайна|Лівонскай вайны]] [[Юрый Алелькавіч, 1531—1578|Юрый Алелькавіч]] пры атрыманні прывілея на разбудову мястэчка верагодна ўжо меў у спадчыне гэтыя землі са згаданым тапонімам. Яго бацька, таксама Юрый Алелькавіч, князь Слуцкі, удзельнік [[Аршанская бітва|Аршанскай бітвы]] [[1514]] года, быў жанаты з Аленай, народжанай [[Радзівіл]]. Магчыма менавіта для яе стары пан Алелькавіч зрабіў той легендарны падарунак — сядзібу з імём каханай князёўны Алены.
 У спісах населеных пунктаў [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], якія складаліся Геаграфічным таварыствам пры Акадэміі навук, у Еўрапейскай частцы краіны лічыцца толькі адно пасяленне ў форме «Ленін» — мястэчка ў глыбіні [[Беларускае Палессе|Беларускага Палесся]]. Згодна з гістарычнымі даведкамі 5-га тома «Геаграфічнага слоўніка», выдадзенага ў Польшчы ў [[1884]], «Ленін — мястэчка з абшчынным кіраваннем. З першай чвэрці [[19 стагоддзе|XIX ст.]] стала ўласнасцю князёў [[Род Вітгенштэйнаў|Вітгенштэйнаў]]. Мястэчка мае 75 пасёлкаў-двароў, мост на Случы. Абшчына складаецца з 13 вясковых старастваў, 40 вёсак і налічвае 1729 сялян мужчынскага полу…»
-У адпаведнасці з [[Рыжскі мірны дагавор|Рыжскім дагаворам]] паміж [[СССР]] і [[Польшча]]й [[1921]] году Ленін да [[17 верасня]] [[1939]] года знаходзіўся пад уладай белага арла. Палякі мала надавалі яму ўвагі, таму што Ленін быў на самым краю крэсаў, неаднаразова спрабавалі перайменаваць яго. Ленін быў цэнтрам Ленінскай гміны — ніжэйшай адміністрацыйнай адзінкі — [[Палескае ваяводства|Палескага ваяводства]]. У савецкі час хоць і існаваў з [[1940]] да [[1961]] год [[Ленінскі раён, Пінская вобласць|Ленінскі раён]], адміністрацыйным цэнтрам яго былі [[Мікашэвічы]]. Дашчэнту зруйнаваны, спалены нямецка-фашысцкімі захопнікамі, Ленін з мястэчка паступова пераўтварыўся ў звычайную вёску. Фашысты знішчылі амаль усё насельніцтва, усіх да аднаго з больш як 2000 яўрэяў, якія складалі большасць жыхароў. Гэта была самая страшная трагедыя, якую давялося перажыць мястэчку за ўсю гісторыю яго існавання. Мэмарыял ахвярам [[Галакост]]у можна пабачыць пры ўваходзе на старажытныя юдэйскія могілкі. Яны ўнікальныя і самі сабой. Старыя надмагіллі там — драўляныя. Сотні помнікаў, выразаных з тоўстага дрэва. Гэткіх драўляных яўрэйскіх надмагілляў, густа спярэшчаных тэкстамі і разьбою, няма больш нідзе ў Беларусі.
+У адпаведнасці з [[Рыжскі мірны дагавор|Рыжскім дагаворам]] паміж [[СССР]] і [[Польшча]]й [[1921]] года Ленін да [[17 верасня]] [[1939]] года знаходзіўся пад уладай белага арла. Палякі мала надавалі яму ўвагі, таму што Ленін быў на самым краю крэсаў, неаднаразова спрабавалі перайменаваць яго. Ленін быў цэнтрам Ленінскай гміны — ніжэйшай адміністрацыйнай адзінкі — [[Палескае ваяводства|Палескага ваяводства]]. У савецкі час хоць і існаваў з [[1940]] да [[1961]] год [[Ленінскі раён, Пінская вобласць|Ленінскі раён]], адміністрацыйным цэнтрам яго былі [[Мікашэвічы]]. Дашчэнту зруйнаваны, спалены нямецка-фашысцкімі захопнікамі, Ленін з мястэчка паступова пераўтварыўся ў звычайную вёску. Фашысты знішчылі амаль усё насельніцтва, усіх да аднаго з больш як 2000 яўрэяў, якія складалі большасць жыхароў. Гэта была самая страшная трагедыя, якую давялося перажыць мястэчку за ўсю гісторыю яго існавання. Мемарыял ахвярам [[Халакост]]а можна пабачыць пры ўваходзе на старажытныя іўдзейскія могілкі. Яны ўнікальныя і самі сабой. Старыя надмагіллі там — драўляныя. Сотні помнікаў, выразаных з тоўстага дрэва. Гэткіх драўляных яўрэйскіх надмагілляў, густа спярэшчаных тэкстамі і разбою, няма больш нідзе ў Беларусі.
 Пасля вызвалення Леніна тут не засталося ніводнай драўлянай хаты, згарэлыя цагляныя будынкі сяляне разбіралі на печы.
@@ Радок 102: / Радок 104: @@
 == Інфармацыя для турыстаў ==
-На старых праваслаўных могілках, у сасновым бары, ацалеў цікавы помнік драўлянай архітэктуры: капліца ў гонар скасавання прыгону ў [[1861]] годзе. Будынак спарахнеў амаль дашчэнту за паўтара стагоддзі, але яшчэ стаіць.
+На старых праваслаўных могілках, у сасновым бары, ацалеў цікавы помнік драўлянага дойлідства: [[капліца|капліц]]а ў гонар скасавання прыгону ў [[1861]] годзе. Будынак спарахнеў амаль дашчэнту за паўтара стагоддзі, але яшчэ стаіць.
 === Помнікі ===
@@ Радок 126: / Радок 128: @@
 == Выбітныя асобы ==
 {{зноскі}}
 == Спасылкі ==
+{{Commons|Category:}}
 * [http://www.radzima.org/pub/miesta.php?lang=by&miesta_id1=hozcleni Ленін] на [[Radzima.org]]
+{{Ленінскі сельсавет, Жыткавіцкі раён}}
 {{Жыткавіцкі раён}}
-[[Катэгорыя:Населеныя пункты Жыткавіцкага раёна]]
 [[Катэгорыя:Ленінскі сельсавет, Жыткавіцкі раён]]
+[[Катэгорыя:Населеныя пункты Жыткавіцкага раёна]]
 [[Катэгорыя:Вёска Ленін]]

Ленінскі сельсавет
Цэнтр	Ленін
Вёскі	Буды · Вялікія Сцяблевічы · Грычынавічы · Ельна · Карчаватка · Малыя Сцяблевічы · Наваленін · Палосцевічы · Сукачы · Цімашэвічы