Марціра: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 23:42, 13 верасня 2015

Марці́ра (ад лац.: mortarium — ступа): гармата вялікага калібру з кароткім ствалом для навеснай стральбы (50 — 75°)^[1] (Гл. таксама марцірная стральба).

Марціры прызначаліся, галоўным чынам, для разбурэння асабліва магутных умацаванняў; мелі буйнакалібравыя гладкія (з 19 ст. — і нарэзныя) ствалы даўжынёй 2 — 4 калібраў. Лафет стацыянарны, з 17—18 ст. — з пад'ёмным вінтом дзеля дакладнейшай вертыкальнай наводкі. Снарады — амаль выключна выбуховыыя ці запальныя, таксама прымітыўная карцеч (Гл. таксама: камнямёт).

Адна з найбольшых збудаваных марцір — 914-мм марціра Малета (Вялікабрытанія, сяр. 1850-х гг.). Эпізадычна, у ўмовах недастачы матэрыялаў, выкарыстоўваліся марціры, зробленыя з дрэва — 12-фунтавая (4,62-цалёвая) марціра федэральнага ўраду ў час грам. вайны ў ЗША, у Германіі ў час 1-й сусв. вайны.

Тып з'явіўся ў 15 ст.^[2] і з'яўлялі тыпалагічную процілегласць^[3] сучасным ім бамбардам — цяжкім гарматам для насцільнай стральбы суцэльнымі снарадамі (кароткі ствол, буйны калібр, пустацелыя снарады — бомбы, запальныя і пад.). Канструкцыя хутка дасягнула стабільнасці і практычна не мянялася да канца 19 ст. У 17 ст. з'явіліся пераносныя марціры (марціра Кугорна). У 19 ст. — нарэзныя марціры (пруская перыяду вайны 1864, расійская 152-мм уз. 1895). На пачатку 20 ст. тэхналагічнае і канструкцыйнае развіццё практычна сцёрла прынцыповыя розніцы паміж цяжэйшымі гаўбіцамі і марцірамі. У час 2-й сусв. вайны марціры ўжываліся рэдка, іх задачы выконвалі мінамёты і гаўбіцы. Да канца 20 ст. цалкам выйшлі з ужытку.

У некаторых мовах (напр., англійская, польская) гістарычнае найменне марціры стала азначаць мінамёт.

Зноскі

↑ Военный энциклопедический словарь / Пред. Гл. ред. комиссии Н. В. Огарков. — М.: Воениздат, 1983. — 863 с. (руск.) С.462.
↑ Адно з меркаванняў прывязвае з'яўленне тыпу да пачатку выкарыстання бомбаў і запальных снарадаў (адпаведна, 1421 (прыблізна) і 1460). Рафел, Марціра, Ч.1.
↑ Рафел, Марціра, Ч.1.

Шаблон:Літ

[1] Военный энциклопедический словарь / Пред. Гл. ред. комиссии Н. В. Огарков. — М.: Воениздат, 1983. — 863 с. (руск.) С.462.

[2] Адно з меркаванняў прывязвае з'яўленне тыпу да пачатку выкарыстання бомбаў і запальных снарадаў (адпаведна, 1421 (прыблізна) і 1460). Рафел, Марціра, Ч.1.

[3] Рафел, Марціра, Ч.1.

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 4: / Радок 4: @@
 Марціры прызначаліся, галоўным чынам, для разбурэння асабліва магутных умацаванняў; мелі буйнакалібравыя [[гладкаствольная зброя|гладкія]] (з 19 ст. — і [[нарэзная зброя|нарэзныя]]) ствалы даўжынёй 2 — 4 [[даўжыня ствала|калібраў]]. Лафет стацыянарны, з 17—18 ст. — з пад'ёмным вінтом дзеля дакладнейшай вертыкальнай наводкі. Снарады — амаль выключна выбуховыыя ці запальныя, таксама прымітыўная [[карцеч]] ({{таксама}}: [[камнямёт]]).
-Адна з найбольшых збудаваных марцір — 914-мм марціра Малета (Вялікабрытанія, сяр. 1850-х гг.). Эпізадычна, у ўмовах недастачы матэрыялаў, выкарыстоўваліся марціры, зробленыя з дрэва (12-фунтавая (4,62-цалёвая) марціра федэральнага ўраду ў час [[Грамадзянская вайна ў ЗША|грам. вайны ў ЗША]], Германія ў час [[1СВ|1-й сусв. вайны]]).
+Адна з найбольшых збудаваных марцір — 914-мм марціра Малета (Вялікабрытанія, сяр. 1850-х гг.). Эпізадычна, у ўмовах недастачы матэрыялаў, выкарыстоўваліся марціры, зробленыя з дрэва — 12-[[каліберная сістэма|фунтавая]] (4,62-цалёвая) марціра федэральнага ўраду ў час [[Грамадзянская вайна ў ЗША|грам. вайны ў ЗША]], у Германіі ў час [[1СВ|1-й сусв. вайны]].
-Такія гарматы з'явіліся ў 15 ст.<ref>Адно з меркаванняў прывязвае з'яўленне тыпу да пачатку выкарыстання [[артылерыйская бомба|бомбаў]] і [[запальны снарад|запальных снарадаў]] (адпаведна, [[1421]] (прыблізна) і [[1460]]). Рафел, Марціра, Ч.1.</ref> і з'яўлялі тыпалагічную процілегласць<ref>Рафел, Марціра, Ч.1.</ref> сучасным ім [[бамбарда]]м — цяжкім гарматам для [[насцільная стральба|насцільнай стральбы]] (кароткі ствол, буйны калібр, пустацелыя снарады — [[артылерыйская бомба|бомбы]], [[запальны снарад|запальныя]] і пад.). Канструкцыя хутка дасягнула стабільнасці і практычна не мянялася да канца 19 ст. У 17 ст. з'явіліся пераносныя марціры ([[марціра Кугорна]]). У 19 ст. — [[нарэзная зброя|нарэзныя]] марціры (пруская перыяду вайны 1864, расійская 152-мм уз. 1895). На пачатку 20 ст. тэхналагічнае і канструкцыйнае развіццё практычна сцёрла прынцыповыя розніцы паміж цяжэйшымі гаўбіцамі і марцірамі. У час [[2СВ|2-й сусв. вайны]] марціры ўжываліся рэдка, іх задачы выконвалі [[мінамёт]]ы і [[гаўбіца|гаўбіцы]]. Да канца 20 ст. цалкам выйшлі з ужытку.
+Тып з'явіўся ў 15 ст.<ref>Адно з меркаванняў прывязвае з'яўленне тыпу да пачатку выкарыстання [[артылерыйская бомба|бомбаў]] і [[запальны снарад|запальных снарадаў]] (адпаведна, [[1421]] (прыблізна) і [[1460]]). Рафел, Марціра, Ч.1.</ref> і з'яўлялі тыпалагічную процілегласць<ref>Рафел, Марціра, Ч.1.</ref> сучасным ім [[бамбарда]]м — цяжкім гарматам для [[насцільная стральба|насцільнай стральбы]] суцэльнымі снарадамі (кароткі ствол, буйны калібр, пустацелыя снарады — [[артылерыйская бомба|бомбы]], [[запальны снарад|запальныя]] і пад.). Канструкцыя хутка дасягнула стабільнасці і практычна не мянялася да канца 19 ст. У 17 ст. з'явіліся пераносныя марціры ([[марціра Кугорна]]). У 19 ст. — [[нарэзная зброя|нарэзныя]] марціры (пруская перыяду вайны 1864, расійская 152-мм уз. 1895). На пачатку 20 ст. тэхналагічнае і канструкцыйнае развіццё практычна сцёрла прынцыповыя розніцы паміж цяжэйшымі гаўбіцамі і марцірамі. У час [[2СВ|2-й сусв. вайны]] марціры ўжываліся рэдка, іх задачы выконвалі [[мінамёт]]ы і [[гаўбіца|гаўбіцы]]. Да канца 20 ст. цалкам выйшлі з ужытку.
 У некаторых мовах (напр., англійская, польская) гістарычнае найменне марціры стала азначаць [[мінамёт]].