Сваятычы: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Belarus2578 (размовы | уклад) шаблон |
clean up using AWB |
||
Радок 2: | Радок 2: | ||
|статус = Вёска |
|статус = Вёска |
||
|беларуская назва = Сваятычы |
|беларуская назва = Сваятычы |
||
|арыгінальная назва = |
|арыгінальная назва = |
||
|краіна = Беларусь |
|краіна = Беларусь |
||
|падначаленне = |
|падначаленне = |
||
Радок 20: | Радок 20: | ||
|вобласць = Брэсцкая |
|вобласць = Брэсцкая |
||
|раён = Ляхавіцкі |
|раён = Ляхавіцкі |
||
|сельсавет = |
|сельсавет = Жарабковіцкі |
||
|пасялковы савет = |
|пасялковы савет = |
||
|карта краіны = |
|карта краіны = |
||
Радок 65: | Радок 65: | ||
|add3 = |
|add3 = |
||
}} |
}} |
||
'''Свая́тычы''' |
'''Свая́тычы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Брэсцкая вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Svajatyčy}}, {{lang-ru|Своятичи}}) — [[вёска]] ў [[Ляхавіцкі раён|Ляхавіцкім раёне]] [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Жарабковіцкі сельсавет|Жарабковіцкага сельсавета]]. За 25 км да паўднёвага ўсходу ад [[Горад Баранавічы|г. Баранавічы]]. Насельніцтва каля 300 чал. (2008). |
||
== Вуліцы вёскі == |
== Вуліцы вёскі == |
||
⚫ | У вёсцы склалася цікавая [[мікратапаніміка|мікратапанімічная]] сітуацыя, разам з назвамі вуліц, дадзеных ім у савецкі час, вяскоўцы, ужываюць даўнішнія назвы вуліц. Так цэнтр вёскі завеца '''Рынкам''', бо тут у мястэчку праводзіліся кірмашы. Вуліца якая цягнецца ў напрымку вёскі Пагарэльцы, завеца '''Пагарэльскай'''. Ёсць вуліца '''Сноўская''', якая выходзіць у бок [[Сноў|Снова]]. Вуліца '''Касцёльная''' завецца так таму, што вядзе яна ад цэнтра да [[касцёл]]а. '''Асада''' — месца, дзе жылі афіцэра Войска Польскага. Ёсць і іншая назва гэтага месца — '''Букет''', ад таго, што паабапал дарогі, якая сюды вядзе, растуць кусты [[без]]у. '''Падсобнае''' — тэрыторыя, дзе адразу пасля вайны была створана падсобная ваенная гаспадарка. Да [[2СВ|2-ой сусветнай вайны]] тут была шляхецкая гаспадарка. |
||
⚫ | У вёсцы склалася цікавая [[мікратапаніміка|мікратапанімічная]] сітуацыя, разам з назвамі вуліц, дадзеных ім у савецкі час, вяскоўцы, ужываюць даўнішнія назвы вуліц. Так цэнтр вёскі завеца '''Рынкам''', бо тут у мястэчку праводзіліся кірмашы. Вуліца якая цягнецца ў напрымку вёскі Пагарэльцы, завеца '''Пагарэльскай'''. Ёсць вуліца '''Сноўская''', якая выходзіць у бок [[Сноў|Снова]]. Вуліца '''Касцёльная''' завецца так таму, што вядзе яна ад цэнтра да [[касцёл]]а. '''Асада''' — месца, дзе жылі афіцэра Войска Польскага. Ёсць і іншая назва гэтага месца — '''Букет''', ад таго, што паабапал дарогі, якая сюды вядзе, растуць кусты [[ |
||
== Гысторыя вёскі == |
== Гысторыя вёскі == |
||
Сваятычы, старае мястэчка і фальварак размешчана пры Грунтовай дарозе, на паўднёвым захадзе ад Нясвіжа. У 1921 г. мястэчку Сваятычы пражывала 857 жыхароў, у тым ліку 756 каталікоў, 83 праваслаўных, і 17 яўрэяў. |
Сваятычы, старае мястэчка і фальварак размешчана пры Грунтовай дарозе, на паўднёвым захадзе ад Нясвіжа. У 1921 г. мястэчку Сваятычы пражывала 857 жыхароў, у тым ліку 756 каталікоў, 83 праваслаўных, і 17 яўрэяў. |
||
У 18 стагоддзі мястэчкам Сваятычы валодаў род Абуховічаў граф |
У 18 стагоддзі мястэчкам Сваятычы валодаў род Абуховічаў граф Ясіньчык лепшы коннозаводчик. Пасля замужжа Сафіі Абуховічаў з палкоўнікам польскай арміі Станіславам Чапскіх (1799—1844) мястэчка перайшло да роду мужа. Усе атрымаў у спадчыну сын Сафіі і Станіслава — Эдуард (1819—1888), ён быў жанаты на Антаніне Ружыцкай. Адна з іх дачок — Вераніка была замужам за Янам Платэром-Зыберк, Вераніка атрымала мястэчка ў спадчыну ад бацькоў як пасаг, пасля яна перадала мястэчка свайму сыну Генрык (1979—1948), які быў апошнім уладальнікам мястэчка Сваятычы. У першай чвэрці 19-га стагоддзя Міхаіл Абуховічаў пабудаваў у маёнтку ў позна класічным стылі палац, які лічыўся адным з самых прыгожых у Навагрудскім ваяводстве. Да 1914 года ва палац я знаходзілася вялікая калекцыя карцін і кніг, бібліятэка налічвала каля 5000 кніг. Усё гэта было знішчана падчас першай Сусветнай вайны. Нават са сцен было садраць каштоўная абіўка. Пасля первой Сусветнай вайны Палац быў адноўлены ў былом велічы. Аднак у верасні 1939 г. палац быў зноў разрабаваны «для патрэб савецкага ўрада». Палац стаяў да 1945 года пасля адступлення нямецкіх войскаў палац быў падарваны «партызанамі-куфэрнікамі». |
||
У пачатку 19 стагоддзя ў мястэчку было каля ста дамоў і касцёл |
У пачатку 19 стагоддзя ў мястэчку было каля ста дамоў і касцёл Св. Юрыя пабудаваны ў 1772 годзе. У 1863 годзе расійскія ўлады касцёл закрылі і перадалі праваслаўнай царквы. Каталікі праводзілі службы ў капліце касцёльнай да 1920 года. Падчас першай Сусветнай вайны будынак касцёла был спалены. У сярэдзіне 40-х гадоў капліца была зачынена для правядзення службаў савецкай уладай. У 1990 годзе касцёл аддадзены каталікам і пачалося адраджэнне касцёла. Зараз касцёл адрэстаўраваны і ў ім праводзяцца службы. |
||
{{зноскі}} |
|||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=14|старонак=512|isbn=985-11-0238-5 (Т. 14)|тыраж=10 000}} |
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=14|старонак=512|isbn=985-11-0238-5 (Т. 14)|тыраж=10 000}} |
||
== Спасылкі == |
|||
{{DEFAULTSORT:Сваятычы}} |
|||
{{Commons|Category:}} |
|||
{{Жарабковіцкі сельсавет}} |
{{Жарабковіцкі сельсавет}} |
||
{{Ляхавіцкі раён}} |
|||
{{Заліўка НП-Беларусь}} |
|||
⚫ | |||
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Ляхавіцкага раёна]] |
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Ляхавіцкага раёна]] |
||
⚫ |
Версія ад 17:54, 29 лістапада 2015
Вёска
Сваятычы
| ||||||||||||||||||||||||
Свая́тычы[1] (трансліт.: Svajatyčy, руск.: Своятичи) — вёска ў Ляхавіцкім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Жарабковіцкага сельсавета. За 25 км да паўднёвага ўсходу ад г. Баранавічы. Насельніцтва каля 300 чал. (2008).
Вуліцы вёскі
У вёсцы склалася цікавая мікратапанімічная сітуацыя, разам з назвамі вуліц, дадзеных ім у савецкі час, вяскоўцы, ужываюць даўнішнія назвы вуліц. Так цэнтр вёскі завеца Рынкам, бо тут у мястэчку праводзіліся кірмашы. Вуліца якая цягнецца ў напрымку вёскі Пагарэльцы, завеца Пагарэльскай. Ёсць вуліца Сноўская, якая выходзіць у бок Снова. Вуліца Касцёльная завецца так таму, што вядзе яна ад цэнтра да касцёла. Асада — месца, дзе жылі афіцэра Войска Польскага. Ёсць і іншая назва гэтага месца — Букет, ад таго, што паабапал дарогі, якая сюды вядзе, растуць кусты безу. Падсобнае — тэрыторыя, дзе адразу пасля вайны была створана падсобная ваенная гаспадарка. Да 2-ой сусветнай вайны тут была шляхецкая гаспадарка.
Гысторыя вёскі
Сваятычы, старае мястэчка і фальварак размешчана пры Грунтовай дарозе, на паўднёвым захадзе ад Нясвіжа. У 1921 г. мястэчку Сваятычы пражывала 857 жыхароў, у тым ліку 756 каталікоў, 83 праваслаўных, і 17 яўрэяў. У 18 стагоддзі мястэчкам Сваятычы валодаў род Абуховічаў граф Ясіньчык лепшы коннозаводчик. Пасля замужжа Сафіі Абуховічаў з палкоўнікам польскай арміі Станіславам Чапскіх (1799—1844) мястэчка перайшло да роду мужа. Усе атрымаў у спадчыну сын Сафіі і Станіслава — Эдуард (1819—1888), ён быў жанаты на Антаніне Ружыцкай. Адна з іх дачок — Вераніка была замужам за Янам Платэром-Зыберк, Вераніка атрымала мястэчка ў спадчыну ад бацькоў як пасаг, пасля яна перадала мястэчка свайму сыну Генрык (1979—1948), які быў апошнім уладальнікам мястэчка Сваятычы. У першай чвэрці 19-га стагоддзя Міхаіл Абуховічаў пабудаваў у маёнтку ў позна класічным стылі палац, які лічыўся адным з самых прыгожых у Навагрудскім ваяводстве. Да 1914 года ва палац я знаходзілася вялікая калекцыя карцін і кніг, бібліятэка налічвала каля 5000 кніг. Усё гэта было знішчана падчас першай Сусветнай вайны. Нават са сцен было садраць каштоўная абіўка. Пасля первой Сусветнай вайны Палац быў адноўлены ў былом велічы. Аднак у верасні 1939 г. палац быў зноў разрабаваны «для патрэб савецкага ўрада». Палац стаяў да 1945 года пасля адступлення нямецкіх войскаў палац быў падарваны «партызанамі-куфэрнікамі». У пачатку 19 стагоддзя ў мястэчку было каля ста дамоў і касцёл Св. Юрыя пабудаваны ў 1772 годзе. У 1863 годзе расійскія ўлады касцёл закрылі і перадалі праваслаўнай царквы. Каталікі праводзілі службы ў капліце касцёльнай да 1920 года. Падчас першай Сусветнай вайны будынак касцёла был спалены. У сярэдзіне 40-х гадоў капліца была зачынена для правядзення службаў савецкай уладай. У 1990 годзе касцёл аддадзены каталікам і пачалося адраджэнне касцёла. Зараз касцёл адрэстаўраваны і ў ім праводзяцца службы.
Зноскі
- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU)
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0238-5 (Т. 14).
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сваятычы