Тайвань: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Няма тлумачэння праўкі |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 59: | Радок 59: | ||
<!-- |Без гімна=* --> |
<!-- |Без гімна=* --> |
||
}} |
}} |
||
'''Рэспубліка Кітай''' ({{lang-zh|中華民國}}) — часткова |
'''Тайв́ань''' ({{lang-zh|臺灣}} або {{lang-zh|台灣}}), афіцыйна '''Рэспубліка Кітай''' ({{lang-zh|中華民國}}) — часткова-прызнаная дзяржава ва [[Усходняя Азія|Усходняй Азіі]]. Раней кіраўніцтва Рэспублікі Кітай кантралявала ўсе тэрыторыі, за якімі замацаваная назва Кітай, акрамя [[Макаа]] і [[Ганконг]]а. Але ж пасля грамадзянскай вайны кіраўніцтва Рэспублікі Кітай было выгнана па-за межы мацерыка; зараз яно кантралюе толькі тэрыторыі [[Востраў Тайвань|астравоў Тайвань]], [[Востраў Пескадорас|Пескадорас]], [[Востраў Кіньмень|Кіньмень]] і [[Востраў Мацу|Мацу]]. З пачатка 1990-ых гадоў усё часцей выкарыстоўваецца ў СМІ і паўсядзённым ужытку па ўсім свеце назва '''Тайвань''', калі размова ідзе пра Рэспубліку Кітай, назва [[Кітай]] жа ёсць практычна манапалізаванаю [[КНР|Кітайскай Народнай Рэспублікай]]. У міжнародных арганізацыях і, напрыклад, на [[Алімпійскія гульні|Алімпійскіх гульнях]], Рэспубліка Кітай удзельнічае з імем '''Кітайскі Тайбэй'''. |
||
== Палітычны статус == |
== Палітычны статус == |
||
Радок 80: | Радок 80: | ||
* [[Tuntex Sky Tower]] |
* [[Tuntex Sky Tower]] |
||
{{зноскі}} |
|||
{{Краіны ля Паўднёва-Кітайскага мора}} |
{{Краіны ля Паўднёва-Кітайскага мора}} |
||
{{Азія}} |
{{Азія}} |
||
[[Катэгорыя:Часткова прызнаныя дзяржавы]] |
[[Катэгорыя:Часткова прызнаныя дзяржавы]] |
||
[[Катэгорыя: |
[[Катэгорыя:Тайвань| ]] |
Версія ад 13:59, 7 снежня 2015
| |||||
Гімн: «中華民國國歌» | |||||
Заснавана | 1911 | ||||
Афіцыйная мова | Путунхуа | ||||
Сталіца | Тайбэй | ||||
Найбуйнейшыя гарады | Новы Тайбэй | ||||
Форма кіравання | Змяшаная рэспубліка | ||||
Прэзідэнт Віцэ-прэзідэнт Старшыня Выканаўчага Юаня |
Ма Інцзю У Дуньі Цзян Іхуа | ||||
Плошча • Усяго • % воднай паверхні |
136-я ў свеце 36.193 км² 10,34 | ||||
Насельніцтва • Ацэнка (2013) • Шчыльнасць |
23.373.517 чал. (50-я) 644 чал./км² (17-я) | ||||
ВУП (ППЗ) • Разам (2014) • На душу насельніцтва |
$977,088 млрд (20-ы) $41.581 (17-ы) | ||||
ВУП (намінал) • Разам (2014) • На душу насельніцтва |
$517,019 млрд (25-ы) $22.002 (39-ы) | ||||
ІРЧП (2012) | ▲0,890 (вельмі высокі) (23-ы) | ||||
Этнахаронім | Тайванцы або кітайцы | ||||
Валюта | Новы тайванскі долар (NT$, TWD) | ||||
Інтэрнэт-дамены | .tw, .台灣, .台湾 | ||||
Код ISO (Alpha-2) | TW | ||||
Код ISO (Alpha-3) | TWN | ||||
Код МАК | ROC і TWN | ||||
Тэлефонны код | +886 | ||||
Часавыя паясы | +8 |
Тайв́ань (кіт.: 臺灣 або кіт.: 台灣), афіцыйна Рэспубліка Кітай (кіт.: 中華民國) — часткова-прызнаная дзяржава ва Усходняй Азіі. Раней кіраўніцтва Рэспублікі Кітай кантралявала ўсе тэрыторыі, за якімі замацаваная назва Кітай, акрамя Макаа і Ганконга. Але ж пасля грамадзянскай вайны кіраўніцтва Рэспублікі Кітай было выгнана па-за межы мацерыка; зараз яно кантралюе толькі тэрыторыі астравоў Тайвань, Пескадорас, Кіньмень і Мацу. З пачатка 1990-ых гадоў усё часцей выкарыстоўваецца ў СМІ і паўсядзённым ужытку па ўсім свеце назва Тайвань, калі размова ідзе пра Рэспубліку Кітай, назва Кітай жа ёсць практычна манапалізаванаю Кітайскай Народнай Рэспублікай. У міжнародных арганізацыях і, напрыклад, на Алімпійскіх гульнях, Рэспубліка Кітай удзельнічае з імем Кітайскі Тайбэй.
Палітычны статус
Нягледзячы на страту ўлады на тэрыторыі мацерыка, Рэспубліка Кітай дэ-юрэ пазначае сваёй сталіцай горад Нанкін, і да гэтага часу афіцыйна прэтэндуе на землі Кітайскай Народнай Рэспублікі, цэнтральнаазіяцкіх дзяржаў былога СССР, Манголіі, паўночнай М'янмы, хаця сучасны ўрад не звяртае асаблівай увагі на былыя ўладанні. А Кітайская Народная Рэспубліка, у сваю чаргу, не прызнае за законнае існаванне Рэспублікі Кітай і таму прэтэндуе на яе тэрыторыю.
Кітайская Народная Рэспубліка і па сённяшні дзень намагаецца дасягнуць кансэнсуса і мірна ўніфікаваць Кітай. На выпадак, калі «мірная ўніфікацыя» не здарыцца, Кітайская Народная Рэспубліка ладзіць на ўзбярэжжы Фуджыян ракеты, накіраваныя супраць Рэспублікі Кітай і рыхтуецца да ваеннага ўварвання на яе тэрыторыю. У сваю чаргу, ЗША рыхтуюць войскі Рэспублікі Кітай і экспартуюць амерыканскую зброю на Тайвань. ЗША маюць свой погляд на сітуацыю ў рэгіёне. Згодна з ім, мінулыя непаразуменні не павінны зрабіцца прычынай агрэсіі супраць Тайваня.
У самім Тайвані існуюць розныя меркаванні наконт гэтага. Кіруючая партыя Гаміньдан згодна з пазіцыяй ЗША і не адмаўляе магчымую ўніфікацыю ў больш-менш аддаленай будучыні. Аднак яна мае шэраг патрабаванняў, якія абавязкова павінна выканаць Кітайская Народная Рэспубліка, калі хоча, каб краіны аб'ядналіся. Вось яны:
- КНР абавязана дэмакратызаваць сацыяльнае жыццё да ўзроўню Тайваня.
- КНР абавязана ўзняць узровень жыцця сваіх грамадзян да ўзроўню Тайваня.
Дэмакратычная прагрэсіўная партыя таксама падтрымлівае пазіцыю ЗША, аднак выключае магчымасць уніфікацыі і выступае за адмову ад тэрытарыяльных прэтэнзій і за абвяшчэнне незалежнасці краіны пад назвай Рэспубліка Тайвань.
Згодна з «палітыкай аднаго Кітая», якую праводзяць Кітайская Народная Рэспубліка і Тайвань, ўсе краіны, якія ўсталявалі дыпламатычныя дачыненні з адной дзяржавай, не могуць мець стасункі з другой. У абход гэтага патрабавання, Тайвань у большасці краін свету стварыў «Прадстаўніцтвы Тайваня ў пытаннях культуры і эканомікі». Гэтыя прадстаўніцтвы, па дыяпазоне абавязкаў і пытанняў, што там разглядаюць, падобны да дыпламатычных пасольстваў. А ў 25 краінах свету знаходзяцца афіцыйныя пасольствы Тайваня.
Таксама, «палітыка адзінага Кітая» зазначае, што КНР будзе ўдзельнічаць толькі ў тых арганізацыях, дзе не прызнаны Тайвань. Раней (з 1945), Тайвань быў членам-заснавальнікам ААН. Аднак, у 1971 права прадстаўніцтва Кітая ў арганізацыі і Савеце Бяспекі было перададзена КНР, а Рэспубліка Кітай пазбаўлена членства. На Алімпійскіх гульнях забараняецца ўзнімаць тайванскі сцяг і выконваць нацыянальны гімн.
Таму наладжванне стасункаў з КНР на сённяшні дзень з'яўляецца прыярытэтным кірункам палітыкі РК. На гэта накіравана знешняя палітыка Тайваня