Эрых фон Фалькенгайн: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др вікіфікацыя
др вікіфікацыя
Радок 63: Радок 63:
| Commons = Erich von Falkenhayn
| Commons = Erich von Falkenhayn
}}
}}
'''Эрых фон ФАЛЬКЕНГАЙН''' (Эрых фон Фалькенхайн, {{lang-de|Erich von Falkenhayn}}; {{ДН|11|9|1861}}, замак Бельхаў каля г. Торунь, цяпер [[Польшча]] — {{ДС|8|4|1922}}, пад [[Патсдам]]ам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, [[генерал ад інфантэрыі]] (1915). Ваенны міністр [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] ([[1913]]—[[1914]]), [[Генеральны штаб Германіі|начальнік генеральнага штаба Германіі]] (1914—[[1916]]) падчас [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]].
'''Э́рых фон ФА́ЛЬКЕНГАЙН''' (Эрых фон Фалькенхайн, {{lang-de|Erich von Falkenhayn}}; {{ДН|11|9|1861}}, замак Бельхаў каля г. [[Торунь]], цяпер [[Польшча]] — {{ДС|8|4|1922}}, пад [[Патсдам]]ам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, [[генерал ад інфантэрыі]] (1915). Ваенны міністр [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] ([[1913]]—[[1914]]), [[Генеральны штаб Германіі|начальнік генеральнага штаба Германіі]] (1914—[[1916]]) падчас [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]].


== Біяграфія ==
Ваенную службу распачаў у [[1880]]. У [[1890]] скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час [[паўстанне баксёраў|паўстання баксёраў]] працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дахаты служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра.


Ваенную службу распачаў у [[1880]] гаду. У [[1890]] годзе скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час [[паўстанне баксёраў|паўстання баксёраў]] працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дадому служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 года (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра.
Няўдачы нямецкай арміі на пачатку [[Першая Сусветная вайна|Першай Сусветнай вайны]] прывялі да таго, што [[кайзер]] [[Вільгельм II]] прызначыў Фалькенхайна [[14 верасня]] [[1914]] шэфам Генеральнага штаба замест [[Гельмут фон Мольтке, малодшы|Гельмута фон Мольтке малодшага]].


Няўдачы нямецкай арміі на пачатку [[Першая Сусветная вайна|Першай Сусветнай вайны]] прывялі да таго, што [[кайзер]] [[Вільгельм II]] прызначыў Фалькенхайна [[14 верасня]] [[1914]] года шэфам Генеральнага штаба замест [[Гельмут фон Мольтке, малодшы|Гельмута фон Мольтке малодшага]].
Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на [[Заходні фронт|Заходнім фронце]] англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на [[Усходні фронт|Усходні]], каб змусіць [[Расійская імперыя|Расію]] прасіць перамір'я. У [[1915]] падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў [[Сербія|Сербію]]. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — [[Паўль фон Гіндэнбург|Гіндэнбургам]] і [[Эрых Людэндорф|Людэндорфам]], таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі ([[Бітва пад Вердэнам]]).


Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на [[Заходні фронт Першай сусветнай вайны|Заходнім фронце]] англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на [[Усходні фронт Першай сусветнай вайны|Усходні]], каб змусіць [[Расійская імперыя|Расію]] прасіць перамір'я. У [[1915]] годзе падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў [[Сербія|Сербію]]. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — [[Паўль фон Гіндэнбург|Гіндэнбургам]] і [[Эрых Людэндорф|Людэндорфам]], таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі ([[Бітва пад Вердэнам]]).
Параза плана пад [[Вердэн]]ам, наступ Брусілава на ўсходзе і ўваход у вайну [[Румынія|Румыніі]] сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандвання [[29 жніўня]] [[1916]]. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф.


Паражэнне плана пад [[Вердэн]]ам, [[Брусілаўскі прарыў|наступ Брусілава]] на ўсходзе і ўваход у вайну [[Румынія|Румыніі]] сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандавання [[29 жніўня]] [[1916]] года. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф.
Яго прызначылі камандуючым [[9-я армія, Германская імперыя|9-й Арміі]], якая ваявала супраць [[Румынія|Румыніі]] (верасень [[1916]] — чэрвень [[1917]]), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 разам з групай генерала [[Аўгуст фон Макензэн|А. Макензена]] нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў [[Бухарэст]]. Вясною [[1917]] выехаў у [[Турцыя|Турцыю]]. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым [[1918]] быў вызвалены з пасады.


Яго прызначылі камандуючым [[9-я армія, Германская імперыя|9-й Арміі]], якая ваявала супраць [[Румынія|Румыніі]] (верасень [[1916]] — чэрвень [[1917]]), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 года разам з групай генерала [[Аўгуст фон Макензен|А. Макензена]] нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў [[Бухарэст]]. Вясною [[1917]] года выехаў у [[Турцыя|Турцыю]]. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым [[1918]] года быў вызвалены з пасады.
3 сакавіка 1918 камандуючы [[10-я армія, Германская імперыя|10-й арміяй]] (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. 27.3.1918 перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і [[Народны Сакратарыят Беларусі]] як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны<ref>А. Лукашзвіч (2003)</ref>. У лістападзе—снежні 1918 кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.


3 сакавіка 1918 года — камандуючы [[10-я армія, Германская імперыя|10-й арміяй]] (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. [[27 сакавіка]] 1918 года перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і [[Народны Сакратарыят Беларусі]] як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны<ref>А. Лукашзвіч (2003)</ref>. У лістападзе—снежні 1918 года кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.
Сышоў на спачынак [[5 чэрвеня]] [[1919]], знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны ''«Нямецкае камандванне ў 1914—1916»''.

Сышоў у адстаўку [[5 чэрвеня]] [[1919]] года, знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны ''«Нямецкае камандаванне ў 1914—1916»''.


{{зноскі}}
{{зноскі}}

Версія ад 17:16, 7 снежня 2015

Эрых фон Фалькенгайн
Erich von Falkenhayn
Сцяг27-ы Ваенны міністр Прусіі
7 чэрвеня 1913 — 21 студзеня 1915
Манарх Вільгельм II
Сцяг5-ы Начальнік генеральнага штаба Германіі
14 верасня 1914 — 19 жніўня 1916
Манарх Вільгельм II
Папярэднік Гельмут фон Мольтке, малодшы
Пераемнік Паўль фон Гіндэнбург

Нараджэнне 11 верасня 1861
Каралеўства Прусія
Смерць 8 красавіка 1922
Патсдам, Германія
Месца пахавання
Род Falkenhayn[d][2]
Імя пры нараджэнні ням.: Erich Georg Anton Sebastian von Falkenhayn[2]
Бацька Fedor von Falkenhayn[d][2]
Маці Franziska Freiin von Rosenberg[d][3][2]
Веравызнанне лютэранства
Адукацыя
Навуковая ступень доктар філасофскіх навук
Дзейнасць палітык, ваенны, Ваенны саветнік, ваенны, ваенны аташэ, салдат, ваенны камандзір
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера ваенная справа[1] і армія[1]
Ваенная служба
Прыналежнасць Сцяг Германіі (1871-1918, 1933-1935) Германская імперыя
Род войскаў Германская імперская армія
Званне Генерал ад інфантэрыі (1915)
Бітвы Паўстанне баксёраў
Першая сусветная вайна
Узнагароды
Order of Osmanieh ордэн Чорнага арла ордэн Чырвонага арла Order of the Crown (Prussia) Pour le Mérite ордэн Узыходзячага сонца Order of the Sacred Treasure Ваенны ордэн Максіміліяна Іосіфа Military Merit Order
Жалезны крыж
Large Military Merit Medal Order of the Double Dragon
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Э́рых фон ФА́ЛЬКЕНГАЙН (Эрых фон Фалькенхайн, ням.: Erich von Falkenhayn; 11 верасня 1861, замак Бельхаў каля г. Торунь, цяпер Польшча8 красавіка 1922, пад Патсдамам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі (1915). Ваенны міністр Прусіі (19131914), начальнік генеральнага штаба Германіі (1914—1916) падчас Першай сусветнай вайны.

Біяграфія

Ваенную службу распачаў у 1880 гаду. У 1890 годзе скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час паўстання баксёраў працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дадому служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 года (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра.

Няўдачы нямецкай арміі на пачатку Першай Сусветнай вайны прывялі да таго, што кайзер Вільгельм II прызначыў Фалькенхайна 14 верасня 1914 года шэфам Генеральнага штаба замест Гельмута фон Мольтке малодшага.

Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на Заходнім фронце англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на Усходні, каб змусіць Расію прасіць перамір'я. У 1915 годзе падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў Сербію. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — Гіндэнбургам і Людэндорфам, таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі (Бітва пад Вердэнам).

Паражэнне плана пад Вердэнам, наступ Брусілава на ўсходзе і ўваход у вайну Румыніі сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандавання 29 жніўня 1916 года. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф.

Яго прызначылі камандуючым 9-й Арміі, якая ваявала супраць Румыніі (верасень 1916 — чэрвень 1917), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 года разам з групай генерала А. Макензена нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў Бухарэст. Вясною 1917 года выехаў у Турцыю. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым 1918 года быў вызвалены з пасады.

3 сакавіка 1918 года — камандуючы 10-й арміяй (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў Беларускую Народную Рэспубліку і падтрымаў Раду БНР. 27 сакавіка 1918 года перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і Народны Сакратарыят Беларусі як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны[4]. У лістападзе—снежні 1918 года кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.

Сышоў у адстаўку 5 чэрвеня 1919 года, знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны «Нямецкае камандаванне ў 1914—1916».

Зноскі

  1. а б в г Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  2. а б в г Deutsche BiographieMünchen BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001.
  3. Pas L. v. Genealogics — 2003.
  4. А. Лукашзвіч (2003)

Літаратура

  • Туронак Ю. Беларусь пад нямецкай акупацыяй: Пер. з пол. Мн., 1993.
  • Лукашзвіч А. Фалькенгайн // ЭГБ ў 6 т. Т. 6 Кн. ІІ. Мн., 2003.