Эрых фон Фалькенгайн: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др вікіфікацыя |
др вікіфікацыя |
||
Радок 63: | Радок 63: | ||
| Commons = Erich von Falkenhayn |
| Commons = Erich von Falkenhayn |
||
}} |
}} |
||
''' |
'''Э́рых фон ФА́ЛЬКЕНГАЙН''' (Эрых фон Фалькенхайн, {{lang-de|Erich von Falkenhayn}}; {{ДН|11|9|1861}}, замак Бельхаў каля г. [[Торунь]], цяпер [[Польшча]] — {{ДС|8|4|1922}}, пад [[Патсдам]]ам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, [[генерал ад інфантэрыі]] (1915). Ваенны міністр [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] ([[1913]]—[[1914]]), [[Генеральны штаб Германіі|начальнік генеральнага штаба Германіі]] (1914—[[1916]]) падчас [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]]. |
||
== Біяграфія == |
|||
⚫ | Ваенную службу распачаў у [[1880]]. У [[1890]] скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час [[паўстанне баксёраў|паўстання баксёраў]] працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання |
||
⚫ | Ваенную службу распачаў у [[1880]] гаду. У [[1890]] годзе скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час [[паўстанне баксёраў|паўстання баксёраў]] працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дадому служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 года (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на [[Заходні фронт|Заходнім фронце]] англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на [[Усходні фронт|Усходні]], каб змусіць [[Расійская імперыя|Расію]] прасіць перамір'я. У [[1915]] падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў [[Сербія|Сербію]]. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — [[Паўль фон Гіндэнбург|Гіндэнбургам]] і [[Эрых Людэндорф|Людэндорфам]], таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі ([[Бітва пад Вердэнам]]). |
||
⚫ | Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на [[Заходні фронт Першай сусветнай вайны|Заходнім фронце]] англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на [[Усходні фронт Першай сусветнай вайны|Усходні]], каб змусіць [[Расійская імперыя|Расію]] прасіць перамір'я. У [[1915]] годзе падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў [[Сербія|Сербію]]. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — [[Паўль фон Гіндэнбург|Гіндэнбургам]] і [[Эрых Людэндорф|Людэндорфам]], таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі ([[Бітва пад Вердэнам]]). |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Яго прызначылі камандуючым [[9-я армія, Германская імперыя|9-й Арміі]], якая ваявала супраць [[Румынія|Румыніі]] (верасень [[1916]] — чэрвень [[1917]]), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 разам з групай генерала [[Аўгуст фон |
||
⚫ | Яго прызначылі камандуючым [[9-я армія, Германская імперыя|9-й Арміі]], якая ваявала супраць [[Румынія|Румыніі]] (верасень [[1916]] — чэрвень [[1917]]), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 года разам з групай генерала [[Аўгуст фон Макензен|А. Макензена]] нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў [[Бухарэст]]. Вясною [[1917]] года выехаў у [[Турцыя|Турцыю]]. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым [[1918]] года быў вызвалены з пасады. |
||
⚫ | 3 сакавіка 1918 камандуючы [[10-я армія, Германская імперыя|10-й арміяй]] (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. 27 |
||
⚫ | 3 сакавіка 1918 года — камандуючы [[10-я армія, Германская імперыя|10-й арміяй]] (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. [[27 сакавіка]] 1918 года перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і [[Народны Сакратарыят Беларусі]] як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны<ref>А. Лукашзвіч (2003)</ref>. У лістападзе—снежні 1918 года кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{зноскі}} |
{{зноскі}} |
Версія ад 17:16, 7 снежня 2015
Э́рых фон ФА́ЛЬКЕНГАЙН (Эрых фон Фалькенхайн, ням.: Erich von Falkenhayn; 11 верасня 1861, замак Бельхаў каля г. Торунь, цяпер Польшча — 8 красавіка 1922, пад Патсдамам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі (1915). Ваенны міністр Прусіі (1913—1914), начальнік генеральнага штаба Германіі (1914—1916) падчас Першай сусветнай вайны.
Біяграфія
Ваенную службу распачаў у 1880 гаду. У 1890 годзе скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час паўстання баксёраў працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дадому служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 года (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра.
Няўдачы нямецкай арміі на пачатку Першай Сусветнай вайны прывялі да таго, што кайзер Вільгельм II прызначыў Фалькенхайна 14 верасня 1914 года шэфам Генеральнага штаба замест Гельмута фон Мольтке малодшага.
Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на Заходнім фронце англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на Усходні, каб змусіць Расію прасіць перамір'я. У 1915 годзе падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў Сербію. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — Гіндэнбургам і Людэндорфам, таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі (Бітва пад Вердэнам).
Паражэнне плана пад Вердэнам, наступ Брусілава на ўсходзе і ўваход у вайну Румыніі сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандавання 29 жніўня 1916 года. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф.
Яго прызначылі камандуючым 9-й Арміі, якая ваявала супраць Румыніі (верасень 1916 — чэрвень 1917), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 года разам з групай генерала А. Макензена нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў Бухарэст. Вясною 1917 года выехаў у Турцыю. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым 1918 года быў вызвалены з пасады.
3 сакавіка 1918 года — камандуючы 10-й арміяй (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў Беларускую Народную Рэспубліку і падтрымаў Раду БНР. 27 сакавіка 1918 года перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і Народны Сакратарыят Беларусі як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны[4]. У лістападзе—снежні 1918 года кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.
Сышоў у адстаўку 5 чэрвеня 1919 года, знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны «Нямецкае камандаванне ў 1914—1916».
Зноскі
- ↑ а б в г Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
- ↑ а б в г Deutsche Biographie — München BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001.
- ↑ Pas L. v. Genealogics — 2003.
- ↑ А. Лукашзвіч (2003)
Літаратура
- Туронак Ю. Беларусь пад нямецкай акупацыяй: Пер. з пол. Мн., 1993.
- Лукашзвіч А. Фалькенгайн // ЭГБ ў 6 т. Т. 6 Кн. ІІ. Мн., 2003.
- Пахаваныя ў Патсдаме
- Дактары філасофскіх навук
- Кавалеры ордэна Чорнага арла
- Кавалеры ордэна Чырвонага арла
- Кавалеры «Ордэна Кароны» (Прусія)
- Кавалеры ордэна Pour le Mérite
- Кавалеры ордэна Узыходзячага сонца
- Кавалеры ордэна Свяшчэннага скарбу
- Кавалеры Ваеннага ордэна Максіміліяна Іосіфа
- Узнагароджаныя Баварскім ордэнам «За ваенныя заслугі»
- Кавалеры ордэна Жалезны крыж
- Асобы
- Нарадзіліся 11 верасня
- Нарадзіліся ў 1861 годзе
- Памерлі 8 красавіка
- Памерлі ў 1922 годзе
- Удзельнікі Першай сусветнай вайны
- Нямецкія генералы
- Памерлі ў Патсдаме