Веліжскі павет

Веліжскі павет
Герб
Краіна	Расійская імперыя
Уваходзіць у	Віцебская губерня
Адміністрацыйны цэнтр	Веліж
Дата ўтварэння	1772
Дата скасавання	1927
Насельніцтва	100 100 жыхароў (1 897) - без уліку г. Дрыса
Плошча	4,4 тыс. кв. км

Ве́ліжскі павет, (Вяліжскі павет) — адміністрацыйная адзінка ў складзе Пскоўскай і Полацкай губерняў, Полацкага намесніцтва, Беларускай, Віцебскай губерняў, якая існавала ў 1772-1927 гадах. Цэнтр - горад Веліж.

Адміністрацыйны падзел

У 1906 годзе ў павеце было 13 валасцей :

• Баранаўская,
• Будніцкая,
• Вузскаўская,
• Вязьменская (цэнтр - м. Крутое),
• Ільінская,
• Казакоўская,
• Крэстаўская,
• Маклакоўская,
• Сярцейская,
• Усвяцкая,
• Усмынская,
• Царкавішчанская,
• Чапельская.

У 1926 годзе колькасць валасцей скарацілася да шасці:

• Веліжская,
• Ільінская,
• Крэстаўская,
• Селязнёўская,
• Усвяцкая,
• Усмынская.

Гісторыя

Веліжскі павет у складзе Пскоўскай губерні Расійскай імперыі быў утвораны ў 1772 годзе пасля 1-га падзелу Рэчы Паспалітай. У 1776 годзе павет быў перададзены ў Полацкую губерню (з 1778 — намесніцтва). У 1796 годзе павет адышоў да Беларускай губерні, а ў 1802 — да Віцебскай. У сакавіку 1924 года, у сувязі са скасаваннем Віцебскай губерні, павет быў перададзены ў Пскоўскую губерню. 1 жніўня 1927 скасаваны разам з губерняй.

Насельніцтва

Па дадзеных перапісу 1897 года, ў павеце пражывала 100,1 тыс. чал. У тым ліку беларусы - 85,7%; яўрэі - 9,8%; латышы - 2,5%; рускія - 1,3%. У павятовым горадзе Вяліж пражывала 12193 чал.

У 1926 годзе ў павеце, які зменшыўся да таго часу па плошчы, пражывала 128,2 тыс. чал.

Сучаснае становішча

У цяперашні час тэрыторыя павета (у межах на 1917) уваходзіць у склад Веліжскага раёна Смаленскай вобласці, Куньінскага і Усвяцкага раёнаў Пскоўскай вобласці, Заходнедзвінскага і Жаркоўскага раёнаў Цвярской вобласці Расіі і Віцебскага раёна Віцебскай вобласці Беларусі.