Васка да Гама: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
арфаграфія
Няма тлумачэння праўкі
Радок 26: Радок 26:
'''Ва́ска да Га́ма''' ({{lang-pt|Vasco da Gama}}; [[1469]]—[[1524]]) — [[Партугалія|партугальскі]] даследчык, вядомы як першы [[Еўрапейцы|еўрапеец]], які здзейсніў марское падарожжа ў [[Індыя|Індыю]].
'''Ва́ска да Га́ма''' ({{lang-pt|Vasco da Gama}}; [[1469]]—[[1524]]) — [[Партугалія|партугальскі]] даследчык, вядомы як першы [[Еўрапейцы|еўрапеец]], які здзейсніў марское падарожжа ў [[Індыя|Індыю]].


Адкрыццё да Гамы было вельмі значным і адкрыла шлях на цэлае стагоддзе для глабальнага імперыялізму і дазволіла партугальцам ўсталяваць вялізную [[каланіяльная імперыя|каланіяльную імперыю]] ў [[Азія|Азіі]]. Усталяванне маршруту азначала, што партугальцам больш не трэба будзе перасякаць ні [[Міжземнае мора]] ні небяспечны [[Аравійскі паўвостраў]], і што ўвесь шлях будзе зроблены па моры. Сума адлегласцяў, пакрытых ў туды і назад, зрабіла рэйс экспедыцыі самым доўгім марскім рэйсам да таго часу, больш працяглым, чым поўнае падарожжа вакол света па [[экватар]]у<ref>Diffie, Bailey W. and George D. Winius, "Foundations of the Portuguese Empire, 1415–1580", p.176</ref>.
Адкрыццё да Гамы было вельмі значным і адкрыла шлях на цэлае стагоддзе для глабальнага імперыялізму і дазволіла партугальцам ўсталяваць вялізную [[каланіяльная імперыя|каланіяльную імперыю]] ў [[Азія|Азіі]]. Усталяванне маршруту азначала, што партугальцам больш не трэба будзе перасякаць ні [[Міжземнае мора]] ні небяспечны [[Аравійскі паўвостраў]], і што ўвесь шлях будзе зроблены па моры. Сума адлегласцяў, пакрытых ў туды і назад, зрабіла рэйс экспедыцыі самым доўгім марскім рэйсам да таго часу, больш працяглым, чым поўнае падарожжа вакол света па [[экватар]]у<ref>Diffie, Bailey W. and George D. Winius, «Foundations of the Portuguese Empire, 1415—1580», p.176</ref>. Толькі праз стагоддзе пасля адкрыцця, такія еўрапейскія дзяржавы, як [[Англія]], [[Галандыя]] і [[Францыя]] змаглі, нарэшце, разарваць манаполію Партугаліі і марскую перавагу у шляху вакол Афрыкі, адкрываючы такім чынам новую эру еўрапейскага імперыялізма на Усходзе.


Пасля дзесяцігоддзяў спробаў маракоў дасягнуць Індыі, падчас якіх былі страчаны тысячамі жыццяў і дзясяткі судоў у караблекрушэннях і нападах, да Гама высадзіўся ў [[Кажыкодзе|Калікуце]] [[20 мая]] [[1498]] года. Дасягненне легендарных індыйскіх [[Дарога спецый|маршрутаў спецый]] карэнным чынам дапамагло [[Калоніі Партугаліі|Партугальскай імперыі]] палепшыць сваю эканоміку, якая да адкрыцця Васкі да Гама, была заснавана галоўным чынам на гандлі ўздоўж паўночнай і прыбярэжнай [[Заходняя Афрыка|Заходняй Афрыкі]]. Атрыманыя спецыі, ў асноўным складаліся з [[Перац чорны|перца]] і [[Карыца|карыцы]], але неўзабаве былі ўключаны і іншыя новыя для Еўропы прадукты, што прывяло да гандлёвай манаполіі Партугаліі на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў.
Васка да Гама нарадзіўся ў [[1469]] г. у сям'і [[алкайд]]а горада [[Сініш]] і [[магістр]]а [[Ордэн Сант'яга|ордэна Сант'яга]] [[Эштэван да Гама|Эштэвана да Гамы]] (1430—1497 гг.). Маці — Ізабэл Садрэ.


Васка да Гама кіраваў двума армадамі ў Індыю, першую і чацвёртую, якая была самай буйной і стартавала ўсяго праз чатыры гады пасля яго вяртання з першай. За свой ўклад ён быў прызначаны [[спіс губернатараў Партугальскай Індыі|губернатарам Індыі]] ў [[1524]] годзе, пад тытулам [[Віцэ-каралеўства|віцэ-караль]], а таксама зноўствораным [[граф Відыгейра|графам Відыгейра]] ў [[1519]] годзе. Васка да Гама застаецца вядучай фігурай у гісторыі даследваннях і гэтага часу. Шматлікія ўшанаванні былі зробленыя ва ўсім свеце, каб адсвяткаваць яго даследаванні і дасягненні. Партугальскі нацыянальны эпас [[Лузіяды]] быў напісаны ў яго гонар. Яго першая паездка ў Індыю традыцыйна лічыцца важнай вяхой у сусветнай гісторыі, яна паклала пачатак першай хвалі глабальнага мультыкультуралізма<ref>{{cite book|first=Cliff|last=Nigel|title=Holy War: How Vasco da Gama's Epic Voyages Turned the Tide in a Centuries-Old Clash of Civilizations|publisher=Harper| date=September 2011}}.</ref>.
Існуе версія, паводле якой кароль [[Мануэл I]] першапачаткова даручыў экспедыцыю ў [[Індыя|Індыю]] бацьку Васка да Гамы, але ў сувязі з яго смерцю ў ліпені 1497 г. Васка да Гама прыняў камандаванне экспедыцыяй на сябе і адправіўся ў шлях з [[Лісабон]]а [[8 ліпеня]] [[1497]] г., абыйшоў [[Афрыка|Афрыку]] з поўдня, абмінуўшы [[мыс]] [[Мыс Добрай Надзеі|Добрай Надзеі]], і дасягнуў паўднёва-заходняга [[Малабар]]скага берага [[Індыя|Індыі]] [[20 траўня]] [[1498]] г.


== Біяграфія ==
Вярнуўшыся ў Партугалію ў верасні [[1499]] г., Васка да Гама быў сустрэты з вялікай пашанай, атрымаў буйную грашовую ўзнагароду і тытул «Адмірал Індыйскага Акіяна», а таксама тытул ''[[Дон, тытул|Дон]]'' і горад [[Сініш]] і [[Віла-Нова-ды-Мілфантэш]] у [[вотчына|вотчыну]]. У [[1519]] г. атрымаў тытул [[Граф, тытул|графа]] Відыгейра.
Васка да Гама нарадзіўся ў [[1469]] г. у сям'і [[алкайд]]а горада [[Сініш]] і [[магістр]]а [[Ордэн Сант'яга|ордэна Сант'яга]] [[Эштэван да Гама|Эштэвана да Гамы]] (1430—1497 гг.). Маці — Ізабэл Садрэ.


Існуе версія, паводле якой кароль [[Мануэл I]] першапачаткова даручыў экспедыцыю ў [[Індыя|Індыю]] бацьку Васка да Гамы, але ў сувязі з яго смерцю ў ліпені 1497 г. Васка да Гама прыняў камандаванне экспедыцыяй на сябе і адправіўся ў шлях з [[Лісабон]]а [[8 ліпеня]] [[1497]] г., абыйшоў [[Афрыка|Афрыку]] з поўдня, абмінуўшы [[мыс]] [[Мыс Добрай Надзеі|Добрай Надзеі]], і дасягнуў паўднёва-заходняга [[Малабар]]скага берага [[Індыя|Індыі]] [[20 траўня]] [[1498]] г.
Пазней яшчэ двойчы быў у Індыі. Памёр у [[Качын]]е (Індыя) [[24 снежня]] [[1524]] г. Прах быў перавезены ў Партугалію і пахаваны ў невялікай царкве ''Quinta do Carmo'' у [[Алентэжу]]. У [[1880]] г. прах быў перанесены ў [[Лісабон]].

Вярнуўшыся ў Партугалію ў верасні [[1499]] г., Васка да Гама быў сустрэты з вялікай пашанай, атрымаў буйную грашовую ўзнагароду і тытул «Адмірал Індыйскага Акіяна», а таксама тытул ''[[Дон, тытул|Дон]]'' і горад [[Сініш]] і [[Віла-Нова-ды-Мілфантэш]] у [[вотчына|вотчыну]]. У [[1519]] г. атрымаў тытул [[Граф, тытул|графа]] Відыгейра.

Пазней яшчэ двойчы быў у Індыі. Памёр у [[Качын]]е (Індыя) [[24 снежня]] [[1524]] г. Прах быў перавезены ў Партугалію і пахаваны ў невялікай царкве ''Quinta do Carmo'' у [[Алентэжу]]. У [[1880]] г. прах быў перанесены ў [[Лісабон]].


=== Займальныя факты ===
=== Займальныя факты ===
* Падчас аднаго з плаванняў Васка да Гама вымяняў у афрыканскіх тубыльцаў быка і вырабы са слановай косткі за некалькі чырвоных шапак.
* Падчас аднаго з плаванняў Васка да Гама вымяняў у афрыканскіх тубыльцаў быка і вырабы са слановай косткі за некалькі чырвоных шапак.
* Уступіўшы на індыйскі бераг, Васка да Гама сустрэў там чалавека, які размаўляў на [[партугальская мова|партугальскай мове]]. Як потым высвятлілася, гэта быў гандляр з Паўночнай [[Афрыка|Афрыкі]].
* Уступіўшы на індыйскі бераг, Васка да Гама сустрэў там чалавека, які размаўляў на [[партугальская мова|партугальскай мове]]. Як потым высвятлілася, гэта быў гандляр з Паўночнай [[Афрыка|Афрыкі]].

== Літаратура ==
== Літаратура ==
* Гама Васка да. {{крыніцы/БЭ|5}}
* Гама Васка да. {{крыніцы/БЭ|5}}

== Спасылкі ==
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:}}
{{Commons|Category:}}

Версія ад 10:13, 20 студзеня 2016

Васка да Гама
парт.: Vasco da Gama
Род дзейнасці падарожнік-даследчык, удзельнік кругасветнага падарожжа, мараплавец, ваенна-марскі афіцэр
Дата нараджэння 1460 або 1469
Месца нараджэння
Дата смерці 24 снежня 1524(1524-12-24)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Estêvão da Gama[d]
Маці Izabel Sodre[d][1]
Жонка Catarina de Ataíde[d]
Дзеці Estêvão da Gama[d] і Cristóvão da Gama[d]
Аўтограф Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ва́ска да Га́ма (парт.: Vasco da Gama; 14691524) — партугальскі даследчык, вядомы як першы еўрапеец, які здзейсніў марское падарожжа ў Індыю.

Адкрыццё да Гамы было вельмі значным і адкрыла шлях на цэлае стагоддзе для глабальнага імперыялізму і дазволіла партугальцам ўсталяваць вялізную каланіяльную імперыю ў Азіі. Усталяванне маршруту азначала, што партугальцам больш не трэба будзе перасякаць ні Міжземнае мора ні небяспечны Аравійскі паўвостраў, і што ўвесь шлях будзе зроблены па моры. Сума адлегласцяў, пакрытых ў туды і назад, зрабіла рэйс экспедыцыі самым доўгім марскім рэйсам да таго часу, больш працяглым, чым поўнае падарожжа вакол света па экватару[3]. Толькі праз стагоддзе пасля адкрыцця, такія еўрапейскія дзяржавы, як Англія, Галандыя і Францыя змаглі, нарэшце, разарваць манаполію Партугаліі і марскую перавагу у шляху вакол Афрыкі, адкрываючы такім чынам новую эру еўрапейскага імперыялізма на Усходзе.

Пасля дзесяцігоддзяў спробаў маракоў дасягнуць Індыі, падчас якіх былі страчаны тысячамі жыццяў і дзясяткі судоў у караблекрушэннях і нападах, да Гама высадзіўся ў Калікуце 20 мая 1498 года. Дасягненне легендарных індыйскіх маршрутаў спецый карэнным чынам дапамагло Партугальскай імперыі палепшыць сваю эканоміку, якая да адкрыцця Васкі да Гама, была заснавана галоўным чынам на гандлі ўздоўж паўночнай і прыбярэжнай Заходняй Афрыкі. Атрыманыя спецыі, ў асноўным складаліся з перца і карыцы, але неўзабаве былі ўключаны і іншыя новыя для Еўропы прадукты, што прывяло да гандлёвай манаполіі Партугаліі на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў.

Васка да Гама кіраваў двума армадамі ў Індыю, першую і чацвёртую, якая была самай буйной і стартавала ўсяго праз чатыры гады пасля яго вяртання з першай. За свой ўклад ён быў прызначаны губернатарам Індыі ў 1524 годзе, пад тытулам віцэ-караль, а таксама зноўствораным графам Відыгейра ў 1519 годзе. Васка да Гама застаецца вядучай фігурай у гісторыі даследваннях і гэтага часу. Шматлікія ўшанаванні былі зробленыя ва ўсім свеце, каб адсвяткаваць яго даследаванні і дасягненні. Партугальскі нацыянальны эпас Лузіяды быў напісаны ў яго гонар. Яго першая паездка ў Індыю традыцыйна лічыцца важнай вяхой у сусветнай гісторыі, яна паклала пачатак першай хвалі глабальнага мультыкультуралізма[4].

Біяграфія

Васка да Гама нарадзіўся ў 1469 г. у сям'і алкайда горада Сініш і магістра ордэна Сант'яга Эштэвана да Гамы (1430—1497 гг.). Маці — Ізабэл Садрэ.

Існуе версія, паводле якой кароль Мануэл I першапачаткова даручыў экспедыцыю ў Індыю бацьку Васка да Гамы, але ў сувязі з яго смерцю ў ліпені 1497 г. Васка да Гама прыняў камандаванне экспедыцыяй на сябе і адправіўся ў шлях з Лісабона 8 ліпеня 1497 г., абыйшоў Афрыку з поўдня, абмінуўшы мыс Добрай Надзеі, і дасягнуў паўднёва-заходняга Малабарскага берага Індыі 20 траўня 1498 г.

Вярнуўшыся ў Партугалію ў верасні 1499 г., Васка да Гама быў сустрэты з вялікай пашанай, атрымаў буйную грашовую ўзнагароду і тытул «Адмірал Індыйскага Акіяна», а таксама тытул Дон і горад Сініш і Віла-Нова-ды-Мілфантэш у вотчыну. У 1519 г. атрымаў тытул графа Відыгейра.

Пазней яшчэ двойчы быў у Індыі. Памёр у Качыне (Індыя) 24 снежня 1524 г. Прах быў перавезены ў Партугалію і пахаваны ў невялікай царкве Quinta do Carmo у Алентэжу. У 1880 г. прах быў перанесены ў Лісабон.

Займальныя факты

  • Падчас аднаго з плаванняў Васка да Гама вымяняў у афрыканскіх тубыльцаў быка і вырабы са слановай косткі за некалькі чырвоных шапак.
  • Уступіўшы на індыйскі бераг, Васка да Гама сустрэў там чалавека, які размаўляў на партугальскай мове. Як потым высвятлілася, гэта быў гандляр з Паўночнай Афрыкі.

Літаратура

Спасылкі

  1. Pas L. v. Genealogics — 2003.
  2. LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
  3. Diffie, Bailey W. and George D. Winius, «Foundations of the Portuguese Empire, 1415—1580», p.176
  4. Nigel, Cliff (September 2011). Holy War: How Vasco da Gama's Epic Voyages Turned the Tide in a Centuries-Old Clash of Civilizations. Harper..