Васка да Гама: Розніца паміж версіямі

Васка да Гама
Васка да Гама
	парт.: Vasco da Gama
Род дзейнасці	падарожнік-даследчык, удзельнік кругасветнага падарожжа, мараплавец, ваенна-марскі афіцэр
Дата нараджэння	1460 або 1469
Месца нараджэння	Сініш[d], Каралеўства Партугалія;
Дата смерці	24 снежня 1524
Месца смерці	Кочы, Княства Кочын[d];
Месца пахавання	Жэронімуш;
Грамадзянства	Каралеўства Партугалія;
Бацька	Estêvão da Gama[d]
Маці	Izabel Sodre[d]
Жонка	Catarina de Ataíde[d]
Дзеці	Estêvão da Gama[d] і Cristóvão da Gama[d]
Аўтограф
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 12:21, 27 студзеня 2016

Ва́ска да Га́ма (парт.: Vasco da Gama; 1469—1524) — партугальскі даследчык, вядомы як першы еўрапеец, які здзейсніў марское падарожжа ў Індыю.

Адкрыццё да Гамы было вельмі значным і адкрыла шлях на цэлае стагоддзе для глабальнага імперыялізму і дазволіла партугальцам ўсталяваць вялізную каланіяльную імперыю ў Азіі. Усталяванне маршруту азначала, што партугальцам больш не трэба будзе перасякаць ні Міжземнае мора ні небяспечны Аравійскі паўвостраў, і што ўвесь шлях будзе зроблены па моры. Сума адлегласцяў, пакрытых ў туды і назад, зрабіла рэйс экспедыцыі самым доўгім марскім рэйсам да таго часу, больш працяглым, чым поўнае падарожжа вакол света па экватару^[3]. Толькі праз стагоддзе пасля адкрыцця, такія еўрапейскія дзяржавы, як Англія, Галандыя і Францыя змаглі, нарэшце, разарваць манаполію Партугаліі і марскую перавагу у шляху вакол Афрыкі, адкрываючы такім чынам новую эру еўрапейскага імперыялізма на Усходзе.

Пасля дзесяцігоддзяў спробаў маракоў дасягнуць Індыі, падчас якіх былі страчаны тысячамі жыццяў і дзясяткі судоў у караблекрушэннях і нападах, да Гама высадзіўся ў Калікуце 20 мая 1498 года. Дасягненне легендарных індыйскіх маршрутаў спецый карэнным чынам дапамагло Партугальскай імперыі палепшыць сваю эканоміку, якая да адкрыцця Васкі да Гама, была заснавана галоўным чынам на гандлі ўздоўж паўночнай і прыбярэжнай Заходняй Афрыкі. Атрыманыя спецыі, ў асноўным складаліся з перца і карыцы, але неўзабаве былі ўключаны і іншыя новыя для Еўропы прадукты, што прывяло да гандлёвай манаполіі Партугаліі на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў.

Васка да Гама кіраваў двума армадамі ў Індыю, першую і чацвёртую, якая была самай буйной і стартавала ўсяго праз чатыры гады пасля яго вяртання з першай. За свой ўклад ён быў прызначаны губернатарам Індыі ў 1524 годзе, пад тытулам віцэ-караль, а таксама зноўствораным графам Відыгейра ў 1519 годзе. Васка да Гама застаецца вядучай фігурай у гісторыі даследваннях і гэтага часу. Шматлікія ўшанаванні былі зробленыя ва ўсім свеце, каб адсвяткаваць яго даследаванні і дасягненні. Партугальскі нацыянальны эпас Лузіяды быў напісаны ў яго гонар. Яго першая паездка ў Індыю традыцыйна лічыцца важнай вяхой у сусветнай гісторыі, яна паклала пачатак першай хвалі глабальнага мультыкультуралізма^[4].

Даследванні да Васкі да Гамы

Пачынаючы з першай часткі 15-га стагоддзя, партугальскія экспедыцыі, арганізаваныя прынцам Генры Навігатарам прасоўваліся ўніз ўзбярэжжа Афрыкі ў пошуках багаццяў Заходняй Афрыкі (у асноўным золата). Яны значна пашырылі Партугальская навігацыйныя веды, але мала спрыялі дасягненняў пастаўленных мэтаў. Пасля смерці Генрыха ў 1460 годзе партугальцы не праявілі вялікай цікавасці да даследванняў. У 1469 годзе манапольныя правы на Афрыканскі гандаль былі прададзены гандлёваму кансорцыуму на чале з Фернанам Гомесам. На працягу некалькіх гадоў Гомес значна пашырыў веды партугальцаў аб Гвінейскім заліве, робячы бізнэс на залатым пылу, перцы, слановай косцці і рабах. Калі дамова з Гомесам падыйшла да абнаўлення ў 1474 годзе, прынц Жуан (будучы кароль Жуан II), спытаў свайго бацьку Афонса V Партугальскага перадаць Афрыканскую манаполію яму.

Стаўшы манархам ў 1481 годзе, Жуан II пачаў доўгатэрміновыя рэформы. Каб разарваць залежнасць манарха на феадальнай шляхты, Жуан II вырашыць стварыць каралеўскую казну і бачыў каралеўскі гандаль ў якасці ключа да сваёй мэты. Пад наглядам Жуана II значна пашырырыўся гандаль золатам і рабамі ў Заходняй Афрыцы. Ён быў гатовы ўварвацца ў высокапрыбытковы гандаль спецыямі паміж Еўропай і Азіяй. У той час гандаль быў практычна манапалізаваны Венецыянскай рэспублікай, якая кіравала сухапутнымі маршрутамі праз леванційскія і егіпецкія парты, і далей праз Чырвонае мора да рынкаў спецыі Індыі. Жуан II паставіў новую мэту для сваіх капітанаў: знайсці марскі шлях у Азію вакол Афрыканскага кантынента.

У 1487 годзе Жуан II накіраваў двух дыпламатаў Перу да Кавільяна і Афонсу дэ Пайва, сушшу праз Егіпет, ва Усходнюю Афрыку і Індыю, каб выведаць падрабязнасці рынкаў спецыі і гандлёвых шляхоў. Прарыў адбыўся неўзабаве пасля таго, як капітан Жуана II у Барталамеу Дыяш вярнуўся з адкрыцця мыса Добрай Надзеі ў 1488 годзе, даследаваўшы да Вялікай рыбнай ракі і пацвердзіўшы, што невядомае ўзбярэжжа працягнулася на паўночны ўсход.

Заставалася толькі даказаць сувязь паміж адкрыццямі Дыяша, а таксама Кавільяна і дэ Пайвы, і звязаць гэтыя асобныя сегменты у адкрыццё, каб наладзіць патэнцыйна прыбытковы гандлёвы маршрут ў Індыйскім акіяне.

Ранняе жыццё

Васка да Гама нарадзіўся 1460 ці 1469 годзе^[5] у Сінішы на паўднёва-заходнім узбярэжжы Партугаліі, верагодна, у доме побач з царквой Носа-Сеньёра-дас-Салас. Сініш, адзін з нешматлікіх марскіх партоў на ўзбярэжжы Алентежу, складаўся з не больш чым некалькіх пабеленых, з чырвонай чарапічай катэджаў, у якіх жылі галоўным чынам рыбакі.

Бацька Васкі быў Эштэбан да Гама служыў рыцарам ва ўладаннях інфанта Фердынанда, герцага Візеу^[6], а пасля ў шэрагах ваеннага ордэна Сант'яга. Эштэбан да Гама быў прызначаны грамадзянскім губернатарам Сінеша ў 1460 годзе, гэтую пасаду ён займаў да 1478 года, а пасля працягнуў у якасці збіральніка падаткаў і загадчыкам маёмасці Ордэна ў рэгіёне.

Эштэбан да Гама ажаніўся на Ізабель Содрэ, дочцы Жуана Содрэ (таксама вядомага як Жуана дэ Ресэнде), нашчадак сям'і ангійскага паходжання. Яе бацька і браты, Вісэнтэ Содрэ і Браш Содрэ, былі звязаныя са дваром інфанта Дыега, герцаг Візэу і вядомыя дзеячы ваеннага ордэна Хрыста.

Васка да Гама быў трэцім з пяці сыноў Эштэбана да Гама і Ізабель Содрэ — верагодны парадак дзецей: Паўлу да Гама, Жаау Содрэ, Васка да Гама, Пэдра да Гама і Айрэс да Гама. У Васкі таксама была вядомая сястра Тэрэза да Гама, якая прыняла шлюб з Лопо Мэндэсам дэ Васконселосам^[7]. Мала вядома аб раннім жыцці ды Гамы. Існуюць мяркаванні, што ён вучыўся ў горадзе Эвары матэматыцы і навігацыі. Таксама сцвярджаецца, (хоць і сумнеўна), што ён вучыўся ў астролага і астранома, Аўраама Закута^[8].

Каля 1480 года да Гама ўслед за сваім бацькам уступіў у ордэн Сант'яга^[9]. Майстарам ордэна быў князь Жуан, які ў 1481 годзе ўзышоў на трон як кароль Жуан II Дасканалы. Жуан II апекавал ордэн і дастатак да Гамы ўзрос. У 1492 годзе, Жуан II накіраваў да Гама з місіяй ў порт Сетубал і ў Алгарве, каб захапіць французскія караблі ў адплату за рабаванні ў мірны час супраць партугальскіх суднаў. З гэтай задачай да Гама хутка і эфектыўна справіўся^[10].

Першае плаванне

8 ліпеня 1497 года Васка да Гама павёў флот з чатырох караблёў з экіпажам у 170 чалавек з Лісабона. Адлегласць, пройдзеная ў падарожжы вакол Афрыкі ў Індыю і назад было больш, чым адлегласць па экватары^[11]^[12]. У склад экспедыцыі уваходзілі самыя дасведчаныя партугальскія маракі таго часу: Пяро дэ Аленкер, Перу Эшкабар, Жоао дэ Каімбры, і Афонсу Гонкальвес. Дакладна не вядома, колькі было людзей у экіпажы кожнага судна, але колькі 55 вярнулася, і два карабля былі страчаныя. Два караблі былі нядаўна пабудаваныя для плавання, верагодна, каравела і карабель забяспячэння^[11]. Чатыры караблі, з якіх складалася экспедыцыя, былі:

Сан-Габрыэль, якім камандаваў Васка да Гама; карака ў 178 тон, даўжыня 27 м, шырыня 8,5 м, асадка 2,3 м, ветразі 372 м.
Сан-Рафаэль, якога камандваў брат Васкі Паўлу да Гама; карабель меў падобныя памеры з Сан-Габрыэлем.
Каравела Бэрыа, меньшымі памерамі, чым першыя два (пазней перайменаваны ў Сан-Мігель), суднам камандаваў Мікалау Коэльё
Карабель забеспячэння з невядомым імем, пад камандаваннем Гансала Нуньеса. Карабель пазней быў страчаны каля заліва Сан-Брас, уздоўж усходняга ўзбярэжжа Афрыкі^[6].

Экспедыцыя адплыла з Лісабона 8 ліпеня 1497 года. Яна рушыла ўслед маршрута, распачатага раней даследнікамі ўздоўж ўзбярэжжа Афрыкі праз астравы Тэнэрыфэ і Зялёнага Мыса. Пасля дасягнення ўзбярэжжа сучаснай Сьера-Леонэ да Гама ўзяў курс на поўдзень у адкрыты акіян, перасякаючы экватар і адшукваючы заходнія вятры Паўднёвай Атлантыцы, якія Барталамеу Дыяш адкрыў у 1487 годзе^[13]. Гэты курс аказаўся паспяховым і 4 лістапада 1497 года, экспедыцыя высадзілася на ўзбярэжжы Афрыкі. На працягу больш за тры месяцы караблі плылі больш за 10000 кіламетраў у адкрытым акіяне, на той час самы доўгі шлях па-за бачнасцю зямлі. ^[11]^[14]

16 снежня флот прайшоў Вялікую рыбную раку - месца, дзе Дыяш павярнуў назад, і падплыў далей у водах, якія яшчэ былі невядомыя еўрапейцам. Калядныя святы да Гама і яго каманда сустрэлі на ўзбярэжжы, якое яны назвалі Натал, гэтае слова на партугальскай мове мае значэнне "нараджэнне Хрыста".

Васка да Гама правёў з 2 па 29 сакавіка 1498 года у раёне Мазамбікскіх астравоў. Тэрыторыя, кантраляюемая рарбамі на ўзбярэжжы Усходняй Афрыкі, была неад'емнай часткай сеткі гандлю ў Індыйскім акіяне. Баючыся, што мясцовае насельніцтва будзе варожым да хрысціян, да Гама прадставіўся мусульманінам і быў запрошаны на аўдыенцыю да султана Мазамбіка. Але маючы дастаткова гандлёвых тавараў, да Гама быў не ў стане забяспечыць прыдатны падарунак кіраўніку і неўзабаве мясцовае насельніцтва стала з падазрэннем паглядаць да Гамы і яго людзей. Вымушаны з-за варожага натоўпу збегчы з Мазамбіку, да Гама з гавані выпусціў некалькі стрэлаў з сваіх гарматаў ў бок горада ў якасці помсты^[15].

У раёне сучаснай Кеніі экспедыцыя звярнулася да пірацтва, рабуючы арабскія гандлёвыя суды, якія без цяжкіх гармат былі фактычна бяззбройныя. Партугальцы сталі першымі вядомымі еўрапейцамі, якія наведалі порт Мамбасы з 7 па 13 красавіка 1498 года, але і там яны былі варожа сустрэтыя і неўзабаве пакінулі порт.

Васка да Гама высаджваецца ў Калікуце 20 мая 1498 года.

Васка да Гама рухыў далей на поўнач, прыбыўшы ў сяброўскі порт Маліндзі 14 красавіка 1498 г. - чые лідэры былі тады ў канфлікце з жыхарамі Мамбасу, там экспедыцыя ўпершыню адзначыла доказы прысутнасці індыйскіх гандляроў. Да Гама скарысталіся паслугамі лоцмана, чые веды мусонных вятроў дазволілі яму давесці экспедыцыю да Калікута, размешчанага на паўднёва-заходнім узбярэжжы Індыі. Крыніцы па рознаму называюць лоцмана, і як хрысціяніна, і як мусульманіна, і як гуяраці. У адной з крыніц лоцман апісваецца ў якасці знакамітага арабскага мараплаўца Ібн Маджыда, але Маджыд не мог быць у тым месцы ў той час^[16]. Васка да Гама пакінуў Маліндзі 24 красавіка 1498 года і накіраваўся ў бок Індыі.

Флот прыбыў у Кападу каля Калікуты, Індыя, 20 мая 1498 года. Кароль Калікута Заморын, які ў той час быў ў сваёй другой сталіцы ў Паннані, вярнуўся ў Калікут, пачуўшы вестку аб прыбыцці замежнага флоту. Маракі былі прынятыя з традыцыйным гасціннасцю, у тым ліку вялікага шэсця з па меншай меры 3000 узброеных воінаў, але перамовы з Заморынам не далі ніякіх канкрэтных вынікаў. Падарункі, якія да Гама прынёс Заморыну - чатыры плашчы пунсовага сукна, шэсць капелюшоў, чатыры галіны каралаў, скрынка з сямю меднымі пасудзінамі, кавалак цукру, дзве бочкі масла і бочка мёду - былі сціплыя і не зрабіць уражання. Чыноўнікі Заморына ў здзіўляўся, чаму не было ніякага золата або срэбра, а мусульманскія купцы, якія лічылі да Гаму сваім супернікам, выказалі здагадку, што апошні быў толькі звычайным піратам, а не ніякім каралеўскім паслом^[17]. Запыты Васкі да Гамы на дазвол на выезд за межы факторыі каб прадаць рэшткі тавараў былі адмоўлены каралём, які настойваў, каб да Гама заплаціў мытныя пошліны, пераважна ў золаце, як ісе іншыя гандляры, што прывяло да напружаных суадносін з Заморынам. Раздражнёны гэтым, да Гама сілай узяў з сабой некалькіх наіраў і шаснаццаць рыбакоў^[18]. Тым не менш, экспедыцыя ды Гамы была вельмі паспяховай і пераўзышла ўсе спадзяванні, дастаўлены груз каштаваў у шэсцьдзесят разоў больш за выдаткі на экспедыцыю.

Далейшая біяграфія

Існуе версія, паводле якой кароль Мануэл I першапачаткова даручыў экспедыцыю ў Індыю бацьку Васка да Гамы, але ў сувязі з яго смерцю ў ліпені 1497 г. Васка да Гама прыняў камандаванне экспедыцыяй на сябе і адправіўся ў шлях з Лісабона 8 ліпеня 1497 г., абыйшоў Афрыку з поўдня, абмінуўшы мыс Добрай Надзеі, і дасягнуў паўднёва-заходняга Малабарскага берага Індыі 20 траўня 1498 г.

Вярнуўшыся ў Партугалію ў верасні 1499 г., Васка да Гама быў сустрэты з вялікай пашанай, атрымаў буйную грашовую ўзнагароду і тытул «Адмірал Індыйскага Акіяна», а таксама тытул Дон і горад Сініш і Віла-Нова-ды-Мілфантэш у вотчыну. У 1519 г. атрымаў тытул графа Відыгейра.

Пазней яшчэ двойчы быў у Індыі. Памёр у Качыне (Індыя) 24 снежня 1524 г. Прах быў перавезены ў Партугалію і пахаваны ў невялікай царкве Quinta do Carmo у Алентэжу. У 1880 г. прах быў перанесены ў Лісабон.

Займальныя факты

Падчас аднаго з плаванняў Васка да Гама вымяняў у афрыканскіх тубыльцаў быка і вырабы са слановай косткі за некалькі чырвоных шапак.
Уступіўшы на індыйскі бераг, Васка да Гама сустрэў там чалавека, які размаўляў на партугальскай мове. Як потым высвятлілася, гэта быў гандляр з Паўночнай Афрыкі.

Зноскі

↑ Pas L. v. Genealogics — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326"></a>
↑ LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>
↑ Diffie, Bailey W. and George D. Winius, «Foundations of the Portuguese Empire, 1415—1580», p.176
↑ Nigel, Cliff (September 2011). Holy War: How Vasco da Gama's Epic Voyages Turned the Tide in a Centuries-Old Clash of Civilizations. Harper..
↑ Modern History Sourcebook: Vasco da Gama: Round Africa to India, 1497—1498 CE, fordham.edu, Retrieved 27 June 2007.
↑ ^а ^б Ames, Glenn J. (2008). The Globe Encompassed. p. 27. ISBN 0-13-193388-4. {{cite book}}: |access-date= патрабуе |url= (даведка).
↑ Subrahmanyam, 1997, p. 61.
↑ Subrahmanyam, 1997, p. 62.
↑ Subrahmanyam, 1997, pp. 60-61.
↑ Subrahmanyam, 1997, p. 63.
↑ ^а ^б ^в Diffie, Bailey W.; Winius, George D. (1977). Foundations of the Portuguese Empire, 1415–1850. Europe and the World in the Age of Expansion. Vol. 1. p. 177. ISBN 978-0-8166-0850-8..
↑ Da Gama's Round Africa to India, fordham.edu Retrieved 16 November 2006.
↑ Gago Coutinho, C.V. (1951–52) A Nautica dos Descobrimentos: os descobrimentos maritimos visitos por um navegador, Lisbon: Agencia Geral do Ultramar; p. 319-63; Axelson, E. (1988) "The Dias Voyage, 1487–1488: toponymy and padrões", Revista da Universidade de Coimbra, Vol. 34, p. 29-55 offprint; Waters, D.W. (1988) "Reflections Upon Some Navigational and Hydrographic Problems of the XVth Century Related to the voyage of Bartolomeu Dias", Revista da Universidade de Coimbra, Vol. 34, p. 275-347. offprint.
↑ Fernandez-Armesto, Felipe (2006). Pathfinders: A Global History of Exploration. W. W. Norton & Company. pp. 177–178. ISBN 0-393-06259-7..
↑ Vasco da Gamma Seeks Sea Route to India, Oldnewspublishing.com. Retrieved 8 July 2006.
↑ Fernandez-Armesto, Felipe (2006). Pathfinders: A Global History of Exploration. W. W. Norton & Company. pp. 178–179. ISBN 0-393-06259-7..
↑ Castaneda, Herman Lopes de, The First Book of the Historie of the Discoveries and Conquests of the East India by the Portingals, London, 1582, in Kerr, Robert (ed.) A General History and Collection of Voyages and Travels Vol. II, London, 1811.
↑ M.G.S. Narayanan, Calicut: The City of Truth (2006) Calicut University Publications.

Літаратура

Гама Васка да. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Васка да Гама

[_0160966ad6f1c8c8-1] Pas L. v. Genealogics — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326"></a>

[_615f25449d04bfff-2] LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>

[3] Diffie, Bailey W. and George D. Winius, «Foundations of the Portuguese Empire, 1415—1580», p.176

[4] Nigel, Cliff (September 2011). Holy War: How Vasco da Gama's Epic Voyages Turned the Tide in a Centuries-Old Clash of Civilizations. Harper..

[5] Modern History Sourcebook: Vasco da Gama: Round Africa to India, 1497—1498 CE, fordham.edu, Retrieved 27 June 2007.

[ames-6] а ^б Ames, Glenn J. (2008). The Globe Encompassed. p. 27. ISBN 0-13-193388-4. {{cite book}}: |access-date= патрабуе |url= (даведка).

[7] Subrahmanyam, 1997, p. 61.

[8] Subrahmanyam, 1997, p. 62.

[9] Subrahmanyam, 1997, pp. 60-61.

[10] Subrahmanyam, 1997, p. 63.

[Foundations-11] а ^б ^в Diffie, Bailey W.; Winius, George D. (1977). Foundations of the Portuguese Empire, 1415–1850. Europe and the World in the Age of Expansion. Vol. 1. p. 177. ISBN 978-0-8166-0850-8..

[12] Da Gama's Round Africa to India, fordham.edu Retrieved 16 November 2006.

[13] Gago Coutinho, C.V. (1951–52) A Nautica dos Descobrimentos: os descobrimentos maritimos visitos por um navegador, Lisbon: Agencia Geral do Ultramar; p. 319-63; Axelson, E. (1988) "The Dias Voyage, 1487–1488: toponymy and padrões", Revista da Universidade de Coimbra, Vol. 34, p. 29-55 offprint; Waters, D.W. (1988) "Reflections Upon Some Navigational and Hydrographic Problems of the XVth Century Related to the voyage of Bartolomeu Dias", Revista da Universidade de Coimbra, Vol. 34, p. 275-347. offprint.

[14] Fernandez-Armesto, Felipe (2006). Pathfinders: A Global History of Exploration. W. W. Norton & Company. pp. 177–178. ISBN 0-393-06259-7..

[15] Vasco da Gamma Seeks Sea Route to India, Oldnewspublishing.com. Retrieved 8 July 2006.

[16] Fernandez-Armesto, Felipe (2006). Pathfinders: A Global History of Exploration. W. W. Norton & Company. pp. 178–179. ISBN 0-393-06259-7..

[17] Castaneda, Herman Lopes de, The First Book of the Historie of the Discoveries and Conquests of the East India by the Portingals, London, 1582, in Kerr, Robert (ed.) A General History and Collection of Voyages and Travels Vol. II, London, 1811.

[18] M.G.S. Narayanan, Calicut: The City of Truth (2006) Calicut University Publications.

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

@@ Радок 72: / Радок 72: @@
 * Карабель забеспячэння з невядомым імем, пад камандаваннем Гансала Нуньеса. Карабель пазней быў страчаны каля заліва Сан-Брас, уздоўж усходняга ўзбярэжжа Афрыкі<ref name="ames"/>.
-===Падарожжа да Мыса===
 [[Выява:Cross daGama2.jpg|thumb|left|Помнік Крыжа Васкі да Гамы на [[Мыс Добрай Надзеі|Мысе Добрай Надзеі]], [[Паўднёвая Афрыка]]]]
 Экспедыцыя адплыла з [[Лісабон]]а [[8 ліпеня]] [[1497]] года. Яна рушыла ўслед маршрута, распачатага раней даследнікамі ўздоўж ўзбярэжжа Афрыкі праз астравы [[Востраў Тэнэрыфэ|Тэнэрыфэ]] і [[Каба-Вердэ|Зялёнага Мыса]]. Пасля дасягнення ўзбярэжжа сучаснай [[Сьера-Леонэ]] да Гама ўзяў курс на поўдзень у адкрыты акіян, перасякаючы [[экватар]] і адшукваючы [[заходнія вятры]] Паўднёвай Атлантыцы, якія [[Барталамеу Дыяш]] адкрыў у 1487 годзе<ref>[[Gago Coutinho]], C.V. (1951–52) ''A Nautica dos Descobrimentos: os descobrimentos maritimos visitos por um navegador'', Lisbon: Agencia Geral do Ultramar;  p. 319-63; Axelson, E. (1988) "The Dias Voyage, 1487–1488: toponymy and padrões", ''Revista da Universidade de Coimbra'', Vol. 34, p. 29-55 [https://books.google.com/books?id=hcMp9hZ_8yAC&lpg=PA25&pg=PA29#v=onepage&q&f=false offprint]; Waters, D.W. (1988) "Reflections Upon Some Navigational and Hydrographic Problems of the XVth Century Related to the voyage of Bartolomeu Dias", ''Revista da Universidade de Coimbra'', Vol. 34, p. 275-347. [https://books.google.com/books?id=UKK-b3If-78C&lpg=PA333&dq=rota%20entre%20santiago&pg=PA333#v=onepage&q&f=false offprint].</ref>. Гэты курс аказаўся паспяховым і [[4 лістапада]] [[1497]] года, экспедыцыя высадзілася на ўзбярэжжы Афрыкі. На працягу больш за тры месяцы караблі плылі больш за 10000 кіламетраў у адкрытым акіяне, на той час самы доўгі шлях па-за бачнасцю зямлі. <ref name="Foundations"/><ref>{{cite book |last= Fernandez-Armesto |first= Felipe |title= Pathfinders: A Global History of Exploration |year= 2006 |publisher= [[W. W. Norton & Company]] |isbn= 0-393-06259-7 |pages= 177–178}}.</ref>
 [[16 снежня]] флот прайшоў [[Вялікая рыбная рака|Вялікую рыбную раку]] - месца, дзе Дыяш павярнуў назад, і падплыў далей у водах, якія яшчэ былі невядомыя еўрапейцам. Калядныя святы да Гама і яго каманда сустрэлі на ўзбярэжжы, якое яны назвалі [[Правінцыя Квазулу-Натал|Натал]], гэтае слова на [[партугальская мова|партугальскай мове]] мае значэнне "''нараджэнне Хрыста''".
-===Мазамбік===
 Васка да Гама правёў з 2 па 29 сакавіка 1498 года у раёне Мазамбікскіх астравоў. Тэрыторыя, кантраляюемая рарбамі на ўзбярэжжы Усходняй Афрыкі, была неад'емнай часткай сеткі гандлю ў [[Індыйскі акіян|Індыйскім акіяне]]. Баючыся, што мясцовае насельніцтва будзе варожым да хрысціян, да Гама прадставіўся [[Іслам|мусульманінам]] і быў запрошаны на аўдыенцыю да султана [[Мазамбік]]а. Але маючы дастаткова гандлёвых тавараў, да Гама быў не ў стане забяспечыць прыдатны падарунак кіраўніку і неўзабаве мясцовае насельніцтва стала з падазрэннем паглядаць да Гамы і яго людзей. Вымушаны з-за варожага натоўпу збегчы з Мазамбіку, да Гама з гавані выпусціў некалькі стрэлаў з сваіх гарматаў ў бок горада ў якасці помсты<ref>[http://www.oldnewspublishing.com/dagamma.htm Vasco da Gamma Seeks Sea Route to India], Oldnewspublishing.com. Retrieved 8 July 2006.</ref>.
-===Мамбаса===
 У раёне сучаснай [[Кенія|Кеніі]] экспедыцыя звярнулася да [[пірацтва]], рабуючы арабскія гандлёвыя суды, якія без цяжкіх гармат былі фактычна бяззбройныя. Партугальцы сталі першымі вядомымі еўрапейцамі, якія наведалі порт [[Горад Мамбаса|Мамбасы]] з 7 па 13 красавіка 1498 года, але і там яны былі варожа сустрэтыя і неўзабаве пакінулі порт.
+[[Выява:Vascodagama.JPG|thumb|справа|Васка да Гама высаджваецца ў [[Калікут|Калікуце]] [[20 мая]] [[1498]] года.]]
 Васка да Гама рухыў далей на поўнач, прыбыўшы ў сяброўскі порт [[Маліндзі]] [[14 красавіка]] [[1498]] г. - чые лідэры былі тады ў канфлікце з жыхарамі Мамбасу, там экспедыцыя ўпершыню адзначыла доказы прысутнасці індыйскіх гандляроў. Да Гама скарысталіся паслугамі лоцмана, чые веды [[мусон]]ных вятроў дазволілі яму давесці экспедыцыю да [[Калікут]]а, размешчанага на паўднёва-заходнім узбярэжжы Індыі. Крыніцы па рознаму называюць лоцмана, і як хрысціяніна, і як мусульманіна, і як [[Гуджаратцы|гуяраці]]. У адной з крыніц лоцман апісваецца ў якасці знакамітага арабскага мараплаўца [[Ібн Маджыд]]а, але Маджыд не мог быць у тым месцы ў той час<ref>{{cite book |last= Fernandez-Armesto |first= Felipe |title= Pathfinders: A Global History of Exploration |year= 2006 |publisher= W. W. Norton & Company |isbn= 0-393-06259-7 |pages= 178–179}}.</ref>. Васка да Гама пакінуў Маліндзі [[24 красавіка]] 1498 года і накіраваўся ў бок Індыі.
+[[Выява:A steel engraving from the 1850's, with modern hand coloring.jpg|thumb|злева|Перамовы Васкі да Гамы з Заморынам. Сталёвая гравюра 1850 года з сучаснай ручной афарбоўкай.]]
+Флот прыбыў у Кападу каля [[Калікут]]ы, Індыя, [[20 мая]] [[1498]] года. Кароль Калікута [[Заморын]], які ў той час быў ў сваёй другой сталіцы ў [[Паннані]], вярнуўся ў Калікут, пачуўшы вестку аб прыбыцці замежнага флоту. Маракі былі прынятыя з традыцыйным гасціннасцю, у тым ліку вялікага шэсця з па меншай меры 3000 узброеных воінаў, але перамовы з Заморынам не далі ніякіх канкрэтных вынікаў. Падарункі, якія да Гама прынёс Заморыну - чатыры плашчы пунсовага сукна, шэсць капелюшоў, чатыры галіны каралаў, скрынка з сямю меднымі пасудзінамі, кавалак цукру, дзве бочкі масла і бочка мёду - былі сціплыя і не зрабіць уражання. Чыноўнікі Заморына ў здзіўляўся, чаму не было ніякага золата або срэбра, а мусульманскія купцы, якія лічылі да Гаму сваім супернікам, выказалі здагадку, што апошні быў толькі звычайным піратам, а не ніякім каралеўскім паслом<ref>Castaneda, Herman Lopes de, The First Book of the Historie of the Discoveries and Conquests of the East India by the Portingals, London, 1582, in Kerr, Robert (ed.) A General History and Collection of Voyages and Travels Vol. II, London, 1811.</ref>. Запыты Васкі да Гамы на дазвол на выезд за межы факторыі каб прадаць рэшткі тавараў былі адмоўлены каралём, які настойваў, каб да Гама заплаціў мытныя пошліны, пераважна ў золаце, як ісе іншыя гандляры, што прывяло да напружаных суадносін з Заморынам. Раздражнёны гэтым, да Гама сілай узяў з сабой некалькіх [[наіры|наіраў]] і шаснаццаць рыбакоў<ref>[[M.G.S. Narayanan]], Calicut: The City of Truth (2006) Calicut University Publications.</ref>. Тым не менш, экспедыцыя ды Гамы была вельмі паспяховай і пераўзышла ўсе спадзяванні, дастаўлены груз каштаваў у шэсцьдзесят разоў больш за выдаткі на экспедыцыю.
 == Далейшая біяграфія ==