Вязь: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 10:21, 5 верасня 2016

Вязь — старажытнае дэкаратыўнае пісьмо, пры якім літары звязаны ў непарыўны арнамент.

Запазычана ўсходне-славянскімі кніжнікамі ў канцы 14 ст. ад паўднёвых славян у двух стылях — прыродным і геаметрычным. Першы характарызаваўся наяўнасцю пры літарах раслінных і жывёльных арнаментальных элементаў, другі строга захоўваў геаметрычныя формы кірылаўскіх літар. Спалучэнне літар ў вязі рабілі рознымі спосабамі -- зліццём падобных частак суседніх літар, падпарадкаваннем адной літары другой, калі памер яе змяншаўся і яна пісалася ўнутры большай літары, не перасякаючы яе элементаў, памяншэннем абедзвюх літар і напісаннем іх адной пад другой і інш. Упрыгожванне арнаментальнымі элементамі служыла для запаўнення пустот, характэрных многім кірылаўскім літарам. Для пісання вяззю звычайна ўжывалі каляровыя фарба, часцей за ўсё кінавар. На Вялікім княстве Літоўскім у 15—17 ст. вяззю ўпрыгожвалі тытульныя лісты і загалоўкі кніг, ужывалі пераважна ў рукапісных кнігах рэлігійных жанраў («Псалтыр» 16 ст., «Пралог» 17 ст.), зрэдку ў дзелавой і свецкай пісьменасці (Статут ВКЛ 1566). Друкаваная вязь вядома ў выданнях Ф. Скарыны, С. Буднага, у старадруках 16—17 ст. (Статут ВКЛ 1588, «Дзідаскалія» 1653). У вялікалітоўскай вязі пераважалі элементы расліннага і жывёльнага арнаменту, у маскоўскай -- геаметрычнага.

Літаратура

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.

@@ Радок 2: / Радок 2: @@
 '''Вязь''' — старажытнае дэкаратыўнае пісьмо, пры якім [[літара|літары]] звязаны ў непарыўны арнамент.
-Запазычана [[Усходнія славяне|ўсходне-славянскімі]] кніжнікамі ў канцы 14 ст. ад [[Паўднёвыя славяне|паўднёвых славян]] у двух стылях — прыродным і геаметрычным. Першы характазаваўся наяўнасцю пры літарах раслінных і жывёльных арнаментальных элементаў, другі строга захоўваў геаметрычныя формы [[кірыліца|кірылаўскіх літар]]. Спалучэнне літар ў вязі дасягалася рознымі спосабамі: зліццём падобных частак суседніх літар, падпарадкаваннем адной літары другой, калі памер яе змяншаўся і яна пісалася ўнутры большай літары, не перасякаючы яе элементаў, памяншэннем абедзвюх літар і напісаннем іх адной пад другой і інш. Упрыгожванне арнаментальнымі элементамі служыла для запаўнення пустот, характэрных многім кірылаўскім літарам. Для пісання вязю звычайна выкарыстоўвалася каляровая фарба, часцей за ўсё [[кінавар]]. На Беларусі ў 15 — 17 ст. вязь служыла для ўпрыгожвання тытульных лістоў і загалоўкаў кніг, ужывалася пераважна ў рукапісных кнігах рэлігійных жанраў («Псалтыр» 16 ст., «Пралог» 17 ст.), зрэдку выкарыстоўвалі ў дзелавой і свецкай пісьменасці (Статут ВКЛ 1566). Друкаваная вязь вядома ў выданнях [[Ф. Скарына|Ф. Скарыны]], [[С. Будны|С. Буднага]], у старадруках 16—17 ст. (Статут ВКЛ 1588, «Дзідаскалія» 1653). У беларускай вязі пераважалі элементы расліннага і жывёльнага арнаменту, у рускай геаметрычнага.
+Запазычана [[Усходнія славяне|ўсходне-славянскімі]] кніжнікамі ў канцы 14 ст. ад [[Паўднёвыя славяне|паўднёвых славян]] у двух стылях — прыродным і геаметрычным. Першы характарызаваўся наяўнасцю пры літарах раслінных і жывёльных арнаментальных элементаў, другі строга захоўваў геаметрычныя формы [[кірыліца|кірылаўскіх літар]]. Спалучэнне літар ў вязі рабілі рознымі спосабамі -- зліццём падобных частак суседніх літар, падпарадкаваннем адной літары другой, калі памер яе змяншаўся і яна пісалася ўнутры большай літары, не перасякаючы яе элементаў, памяншэннем абедзвюх літар і напісаннем іх адной пад другой і інш. Упрыгожванне арнаментальнымі элементамі служыла для запаўнення пустот, характэрных многім кірылаўскім літарам. Для пісання вяззю звычайна ўжывалі каляровыя фарба, часцей за ўсё [[кінавар]]. На Вялікім княстве Літоўскім у 15—17 ст. вяззю ўпрыгожвалі тытульныя лісты і загалоўкі кніг, ужывалі пераважна ў рукапісных кнігах рэлігійных жанраў («Псалтыр» 16 ст., «Пралог» 17 ст.), зрэдку ў дзелавой і свецкай пісьменасці (Статут ВКЛ 1566). Друкаваная вязь вядома ў выданнях [[Ф. Скарына|Ф. Скарыны]], [[С. Будны|С. Буднага]], у старадруках 16—17 ст. (Статут ВКЛ 1588, «Дзідаскалія» 1653). У вялікалітоўскай вязі пераважалі элементы расліннага і жывёльнага арнаменту, у маскоўскай -- геаметрычнага.
 == Літаратура ==