Саўлеская бітва (1236): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 10:17, 15 верасня 2016

Саўлеская бітва, або бітва пры Саўле (22 верасня 1236) — баявое сутыкненне войскаў Ордэна мечаносцаў і яго саюзнікаў з войскам жамойтаў і земгалаў^[1]. Апісана ў Лівонскай старэйшай рыфмаванай хроніцы.

Ход падзей

У 2-й палове лета 1236 года быў арганізаваны першы крыжовы паход на Жамойць^[2]. На баку Ордэна мечаносцаў у паходзе бралі ўдзел рыцары з Заходняй Еўропы, хрышчоныя эсты, лівы, латгалы, атрад з двухсот пскавічоў, а таксама наўгародскія воі^[1].

Бітва адбылася 22 верасня 1236 года, калі каля мясцовасці Саўле на крыжаносцаў, якія вярталіся з паходу, напалі жамойты і земгалы. Лакалізацыя Саўле выклікае спрэчкі, звычайна, месца атаясняюць з цяперашнім горадам Шаўляй у Літве. Па іншай версіі, бітва адбылася каля цяперашняй латвійскай вёскі Вецсауле^[1].

Цяжкая кавалерыя крыжаносцаў была вымушаная прыняць бой у балоцістай мясцовасці, дзе перавага былі на баку лёгкаўзброеных жамойтаў і земгалаў. Войска язычнікаў, магчыма, узначальвалі Выкінт і Эрдзівіл, згаданыя ў дамове 1219 года як жамойцкія князі^[2].

Крыжаносцы пацярпелі цяжкае паражэнне, у бітве загінулі вялікі магістр Вольквін і 48 рыцараў Ордэна мечаносцаў, а таксама многія саюзнікі Ордэна, у тым ліку 180 пскавічоў^[3].

Пасля паражэння супраць улады Ордэна мечаносцаў паўсталі куршы, земгалы і селы^[1]. У 1237 годзе Ордэн быў вымушаны аб'яднацца з больш паспяховым Тэўтонскім ордэнам.

Памяць

У 2000 годзе рашэннем парламентаў Літвы і Латвіі 22 верасня абвешчана Днём адзінства балтаў. З 2009 года на гэтае свята пачалі запальваць вогнішчы на пагорках і старажытных гарадзішчах. Праз некалькі гадоў да акцыі далучыліся актывісты балцкага руху ў Беларусі, і цяпер кожны год Дзень адзінства балтаў — 22 верасня, адзначаюць вогнішчамі і ў Беларусі.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г Саўлеская бітва // Вялікае Княства Літоўскае. Энцыклапедыя у 3 т. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 554. — 788 с.
↑ ^а ^б Насевiч В. Л. Пакаленне першае: Міндоўг (1230-ыя — 1250-ыя гады) // Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: Падзеі і асобы. — Мн., 1993.
↑ В лѣто 6745 [1237] // Новгородская первая летопись старшего извода.

[ВКЛЭ-1] а ^б ^в ^г Саўлеская бітва // Вялікае Княства Літоўскае. Энцыклапедыя у 3 т. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 554. — 788 с.

[Насевiч-2] а ^б Насевiч В. Л. Пакаленне першае: Міндоўг (1230-ыя — 1250-ыя гады) // Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: Падзеі і асобы. — Мн., 1993.

[3] В лѣто 6745 [1237] // Новгородская первая летопись старшего извода.

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-'''Саўлеская бітва''' адбылася [[22 верасня]] [[1236|1236 года]] паміж войскам [[Інфлянцкі (Лівонскі) ордэн|Ордэна мечаносцаў]] і яго саюзнікаў з аднаго боку і войскам [[жамойты|жамойтаў]] і [[земгалы|земгалаў]] з другога<ref name="ВКЛЭ">Саўлеская бітва // Вялікае Княства Літоўскае. Энцыклапедыя у 3 т. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 554. — 788 с.</ref>. Апісана ў [[Лівонская старэйшая рыфмаваная хроніка|Лівонскай старэйшай рыфмаванай хроніцы]].
+'''Саўлеская бітва''', або '''бітва пры Саўле''' ([[22 верасня]] [[1236]]) — баявое сутыкненне войскаў [[Інфлянцкі (Лівонскі) ордэн|Ордэна мечаносцаў]] і яго саюзнікаў з войскам [[жамойты|жамойтаў]] і [[земгалы|земгалаў]]<ref name="ВКЛЭ">Саўлеская бітва // Вялікае Княства Літоўскае. Энцыклапедыя у 3 т. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 554. — 788 с.</ref>. Апісана ў [[Лівонская старэйшая рыфмаваная хроніка|Лівонскай старэйшай рыфмаванай хроніцы]].
+== Ход падзей ==
-У другой палове лета 1236 года быў арганізаваны першы крыжовы паход на [[Жамойць]]<ref name="Насевiч">''Насевiч В. Л.'' [http://vln.by/node/62 Пакаленне першае: Міндоўг (1230-ыя — 1250-ыя гады)] // Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: Падзеі і асобы. — Мн., 1993.</ref>. На баку Ордэна мечаносцаў у паходзе прынялі ўдзел рыцары з Заходняй Еўропы, хрышчоныя [[эсты]], [[лівы]], [[латгалы]], атрад з двухсот [[Пскоў|пскавічоў]], а таксама [[Горад Вялікі Ноўгарад|наўгародскія]] ваяры<ref name="ВКЛЭ"/>.
+У 2-й палове лета 1236 года быў арганізаваны першы крыжовы паход на [[Жамойць]]<ref name="Насевiч">''Насевiч В. Л.'' [http://vln.by/node/62 Пакаленне першае: Міндоўг (1230-ыя — 1250-ыя гады)] // Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: Падзеі і асобы. — Мн., 1993.</ref>. На баку Ордэна мечаносцаў у паходзе бралі ўдзел рыцары з Заходняй Еўропы, хрышчоныя [[эсты]], [[лівы]], [[латгалы]], атрад з двухсот [[Пскоў|пскавічоў]], а таксама [[Горад Вялікі Ноўгарад|наўгародскія]] воі<ref name="ВКЛЭ"/>.
-Бітва адбылася 22 верасня 1236 года, калі каля мясцовасці ''Саўле'' на крыжакоў, якія вярталіся з паходу, напалі жамойты і земгалы. Лакалізацыя ''Саўле'' выклікае спрэчкі, звычайна гэта месца атаясамляюць з сучасным горадам [[Шаўлі]] ў [[Літва|Літве]]. Па іншай версіі, бітва адбылася каля [[Латвія|латвійскай]] вёскі Вецсауле<ref name="ВКЛЭ"/>.
+Бітва адбылася 22 верасня 1236 года, калі каля мясцовасці ''Саўле'' на крыжаносцаў, якія вярталіся з паходу, напалі жамойты і земгалы. Лакалізацыя ''Саўле'' выклікае спрэчкі, звычайна, месца атаясняюць з цяперашнім горадам [[Шаўляй]] у [[Літва|Літве]]. Па іншай версіі, бітва адбылася каля цяперашняй [[Латвія|латвійскай]] вёскі Вецсауле<ref name="ВКЛЭ"/>.
-Цяжкая кавалерыя крыжакоў была вымушаная прыняць бой у балоцістай мясцовасці, дзе перавага былі на баку лёгка ўзброеных жамойтаў і земгалаў. Войска язычнікаў, магчыма, узначальвалі [[Выкінт]] і [[Эрдзівіл]], згаданыя ў дамове 1219 ў якасці жамойцкіх князёў<ref name="Насевiч"/>.
+Цяжкая кавалерыя крыжаносцаў была вымушаная прыняць бой у балоцістай мясцовасці, дзе перавага былі на баку лёгкаўзброеных жамойтаў і земгалаў. Войска язычнікаў, магчыма, узначальвалі [[Выкінт]] і [[Эрдзівіл]], згаданыя ў дамове 1219 года як жамойцкія князі<ref name="Насевiч"/>.
-Крыжакі пацярпелі цяжкае паражэнне, у бітве загінулі вялікі магістр Вольквін і 48 рыцараў Ордэна мечаносцаў, а таксама многія саюзнікі Ордэна, у тым ліку 180 пскавічоў<ref>В лѣто 6745 [1237] // [http://www.krotov.info/acts/12/pvl/novg07.htm Новгородская первая летопись старшего извода].</ref>.
+Крыжаносцы пацярпелі цяжкае паражэнне, у бітве загінулі вялікі магістр Вольквін і 48 рыцараў Ордэна мечаносцаў, а таксама многія саюзнікі Ордэна, у тым ліку 180 пскавічоў<ref>В лѣто 6745 [1237] // [http://www.krotov.info/acts/12/pvl/novg07.htm Новгородская первая летопись старшего извода].</ref>.
-У выніку паражэння супраць улады Ордэна мечаносцаў паўсталі [[куршы]], земгалы і [[селы]]<ref name="ВКЛЭ"/>. У 1237 годзе Ордэн быў вымушаны зліцца з больш паспяховым [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскім ордэнам]].
+Пасля паражэння супраць улады Ордэна мечаносцаў паўсталі [[куршы]], земгалы і [[селы]]<ref name="ВКЛЭ"/>. У 1237 годзе Ордэн быў вымушаны аб'яднацца з больш паспяховым [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскім ордэнам]].
+== Памяць ==
+У 2000 годзе рашэннем парламентаў Літвы і Латвіі 22 верасня абвешчана [[Дзень адзінства балтаў|Днём адзінства балтаў]]. З 2009 года на гэтае свята пачалі запальваць вогнішчы на пагорках і старажытных гарадзішчах. Праз некалькі гадоў да акцыі далучыліся актывісты балцкага руху ў Беларусі, і цяпер кожны год Дзень адзінства балтаў — 22 верасня, адзначаюць вогнішчамі і ў Беларусі.
 {{зноскі}}