Алексантэры Ахола-Вало: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Removing "Аляксандр_Ахола-Вало._Беларускі_піонэр._1927.jpg", it has been deleted from Commons by Jcb because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Паўлюк Трус. Ветры буйныя.... |
|||
| Радок 38: | Радок 38: | ||
== Уклад у беларускую культуру == |
== Уклад у беларускую культуру == |
||
[[Файл:Аляксандр Ахола-Вало. Беларускі піонэр. 1927.jpg|міні|злева|[[Беларускі піонэр]]. 1927]] |
|||
Працаваў у часопісах «Беларускі піянер», «Плуг», «Беларуская работніца і сялянка», газеце «Беларуская вёска». Аформіў кнігі Якуба Коласа «[[Новая зямля, паэма|Новая зямля]]», А. Александровіча «Угрум», Паўлюка Труса «Ветры буйныя», А. Вольнага «Табе», М. Нікановіча «Вясновы прамень», Кузьмы Чорнага «Хвоі гавораць». |
Працаваў у часопісах «Беларускі піянер», «Плуг», «Беларуская работніца і сялянка», газеце «Беларуская вёска». Аформіў кнігі Якуба Коласа «[[Новая зямля, паэма|Новая зямля]]», А. Александровіча «Угрум», Паўлюка Труса «Ветры буйныя», А. Вольнага «Табе», М. Нікановіча «Вясновы прамень», Кузьмы Чорнага «Хвоі гавораць». |
||
Версія ад 22:55, 17 верасня 2016
| Алексантэры Ахола-Вало | |
|---|---|
| фінск.: Aleksanteri Ahola-Valo | |
 Ахола-Вало ў 1938 г. | |
| Дата нараджэння | 27 студзеня 1900 |
| Месца нараджэння | Імпілахці, Фінляндыя |
| Дата смерці | 15 верасня 1997 (97 гадоў) |
| Месца смерці | Сімрысхамн, Швецыя |
| Грамадзянства |
 Фінляндыя |
| Род дзейнасці | мастак, архітэктар, пісьменнік, дзеяч выяўленчага мастацтва |
| Вучоба | |
| Сайт | ahola-valo.fi |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Алексантэры (Аляксандр Пятровіч) Ахола-Вало (фінск.: Aleksanteri Ahola-Valo; 27 студзеня 1900, Імпілахці — 15 верасня 1997, Сімрысхамн) — фінскі мастак і мысляр, заснавальнік мастацка-рацыяналістычнае сістэмы жыцця (эвахамалогіі).
Біяграфія
Нарадзіўся 27 студзеня 1900 года ў Імпілахці (фін. Impilahti) у Карэліі ў сям'і камінара. Быў сведкам Крывавай нядзелі. Калі будучаму мастаку было сем гадоў, яго сям'я была сасланы ў Вырыцу (Viiritsan) пад Пецярбургам. У гэты жа час Алексантэры абраў псеўданім Вало, што азначае «святло».
У 16 гадоў Алексантэры пераехаў ў Петраград, дзе паступіў у Mayak College (для дзяцей дыпламатаў), у якім вучыўся да яго закрыцця ў 1918 г.; быў сведкам падпісання Леніным незалежнасці Фінляндыі. Ахола-Вало ўстіў Чырвоную армію, удзельнічаў у паходзе на Варшаву. З 1919 па 1930 г. жыў у Беларусі, у Віцебску, дзе вучыўся мастацкай школе Юдэля Пэна і працаваў у Інбелкульце. Тут ён таксама пазнаёміўся з Казімірам Малевічам і Маркам Шагалам.
У 1925 разам з Сяргеем Эйзенштейнам прымаў удзел у стварэнні фільма Браняносец «Пацёмкін», стварыў гравюру «Кастрычнік у космасе» (пасля падораная аўтарам Юрыю Гагарыну). Сярод яго праектаў таксама «Храм чалавечых пакут» у Мінску.
Быў вымушаны бегчы ў Фінляндыю. Там насцярожана паставіліся да мастака, падазраючы яго ў сувязях з НКУС. Нягледзячы на заступніцтва мастака Акселі Гален-Калела, Алексантэры арыштавалі і адправілі ў лагер Драгсквік каля Расеборга. У лагеры ён стварыў карціну «Блакітная душа». Ад службы ў войску ён быў вызвалены па дрэнным стане здароўя. Тым не менш яму быў зроблены заказ партрэта прэзідэнта Рыста Руці.
Уклад у беларускую культуру
Працаваў у часопісах «Беларускі піянер», «Плуг», «Беларуская работніца і сялянка», газеце «Беларуская вёска». Аформіў кнігі Якуба Коласа «Новая зямля», А. Александровіча «Угрум», Паўлюка Труса «Ветры буйныя», А. Вольнага «Табе», М. Нікановіча «Вясновы прамень», Кузьмы Чорнага «Хвоі гавораць».
Літаратура
- БЭ ў 18 тамах. Т.2, Мн., 1996, С.153
