Санет: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
references
Тэг: першае рэдагаванне
Радок 1: Радок 1:
'''Санет''' ({{lang-en|sonetto}} — песенька) — адна з так званых [[цвёрдая форма|цвёрдых форм]] лірычнай паэзіі. З'явіўся ў [[Італія|Італіі]] ў [[13 стагоддзе|XIII стагоддзі]], першыя санеты стварыў [[Гвітонэ Дарэца]], найбольшую вядомасць набылі санеты [[Франчэска Петрарка|Франчэска Петраркі]].
'''Санет''' ({{lang-en|sonetto}} — песенька) — адна з так званых [[цвёрдая форма|цвёрдых форм]] лірычнай паэзіі. З'явіўся ў [[Італія|Італіі]] ў [[13 стагоддзе|XIII стагоддзі]], першыя санеты стварыў [[Гвітонэ Дарэца]], найбольшую вядомасць набылі санеты [[Франчэска Петрарка|Франчэска Петраркі]]<ref>[https://www.britannica.com/art/sonnet#ref120061 Encyclopaedia Britannica]</ref>.


Санет складаецца з 14 радкоў па 11 складаў у кожным, са строгай рытмічнай і лагічнай структурай. Вылучаюць некалькі асобных форм санета. '''Італьянскі санет''' складаецца з дзвюх частак: першая з васьмі радкоў (у ёй фармулюецца праблема твора), другая з шасці (вырашэнне праблемы). Парадак рыфмаў — ''a-b-a-b a-b-b-a c-d-e-c-d-e'' (ці ''c-d-c-c-d-c''), 9-ы радок вылучаецца інтанацыйна. Нязначна адрозніваецца ад яго '''французскі санет''' са схемай ''a-b-b-a a-b-b-a c-d-d c-e-e''. У [[Англія|Англіі]] [[16 стагоддзе|XVI стагоддзя]] склалася альтэрнатыўная форма санета (вядомая як '''«[[Уільям Шэкспір|шэкспіраў]] санет»''') з рыфмамі ''a-b-a-b c-d-c-d e-f-e-f g-g''. У паэзіі [[мадэрнізм]]у санетамі часта называюцца вершы з чатырнаццаці радкоў больш вольнай структуры.
Санет складаецца з 14 радкоў па 11 складаў у кожным, са строгай рытмічнай і лагічнай структурай. Вылучаюць некалькі асобных форм санета. '''Італьянскі санет''' складаецца з дзвюх частак: першая з васьмі радкоў (у ёй фармулюецца праблема твора), другая з шасці (вырашэнне праблемы). Парадак рыфмаў — ''a-b-a-b a-b-b-a c-d-e-c-d-e'' (ці ''c-d-c-c-d-c'')<ref>[https://www.poets.org/poetsorg/text/sonnet-poetic-form The sonnet: poetic form]</ref>, 9-ы радок вылучаецца інтанацыйна. Нязначна адрозніваецца ад яго '''французскі санет''' са схемай ''a-b-b-a a-b-b-a c-d-d c-e-e''. У [[Англія|Англіі]] [[16 стагоддзе|XVI стагоддзя]] склалася альтэрнатыўная форма санета (вядомая як '''«[[Уільям Шэкспір|шэкспіраў]] санет»''') з рыфмамі ''a-b-a-b c-d-c-d e-f-e-f g-g''. У паэзіі [[мадэрнізм]]у санетамі часта называюцца вершы з чатырнаццаці радкоў больш вольнай структуры.


Санет з'яўляецца базай для больш буйной вершаванай формы — '''вянку санетаў''' (15 санетаў, у санетах з 2-га па 14-ы першы радок супадае з апошнім радком папярэдняга санету, 15-ы санет — '''магістрал''' — складаецца з запісаных па парадку першых радкоў 1-га — 14-га санетаў).
Санет з'яўляецца базай для больш буйной вершаванай формы — '''вянку санетаў''' (15 санетаў, у санетах з 2-га па 14-ы першы радок супадае з апошнім радком папярэдняга санету, 15-ы санет — '''магістрал''' — складаецца з запісаных па парадку першых радкоў 1-га — 14-га санетаў).
Радок 7: Радок 7:
У беларускай літаратуры першы ўжыў форму санета [[Максім Багдановіч]], шырока вядомыя санеты [[Янка Купала|Янкі Купалы]] (выдаваліся асобнай кнігай).
У беларускай літаратуры першы ўжыў форму санета [[Максім Багдановіч]], шырока вядомыя санеты [[Янка Купала|Янкі Купалы]] (выдаваліся асобнай кнігай).


<references/>
[[Катэгорыя:Строфіка]]
[[Катэгорыя:Строфіка]]
[[Катэгорыя:Цвёрдыя формы]]
[[Катэгорыя:Цвёрдыя формы]]

Версія ад 01:01, 23 верасня 2016

Санет (англ.: sonetto — песенька) — адна з так званых цвёрдых форм лірычнай паэзіі. З'явіўся ў Італіі ў XIII стагоддзі, першыя санеты стварыў Гвітонэ Дарэца, найбольшую вядомасць набылі санеты Франчэска Петраркі[1].

Санет складаецца з 14 радкоў па 11 складаў у кожным, са строгай рытмічнай і лагічнай структурай. Вылучаюць некалькі асобных форм санета. Італьянскі санет складаецца з дзвюх частак: першая з васьмі радкоў (у ёй фармулюецца праблема твора), другая з шасці (вырашэнне праблемы). Парадак рыфмаў — a-b-a-b a-b-b-a c-d-e-c-d-e (ці c-d-c-c-d-c)[2], 9-ы радок вылучаецца інтанацыйна. Нязначна адрозніваецца ад яго французскі санет са схемай a-b-b-a a-b-b-a c-d-d c-e-e. У Англіі XVI стагоддзя склалася альтэрнатыўная форма санета (вядомая як «шэкспіраў санет») з рыфмамі a-b-a-b c-d-c-d e-f-e-f g-g. У паэзіі мадэрнізму санетамі часта называюцца вершы з чатырнаццаці радкоў больш вольнай структуры.

Санет з'яўляецца базай для больш буйной вершаванай формы — вянку санетаў (15 санетаў, у санетах з 2-га па 14-ы першы радок супадае з апошнім радком папярэдняга санету, 15-ы санет — магістрал — складаецца з запісаных па парадку першых радкоў 1-га — 14-га санетаў).

У беларускай літаратуры першы ўжыў форму санета Максім Багдановіч, шырока вядомыя санеты Янкі Купалы (выдаваліся асобнай кнігай).

  1. Encyclopaedia Britannica
  2. The sonnet: poetic form