Альфонса X Кастыльскі: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
+ |
|||
Радок 18: | Радок 18: | ||
| папярэднік_2 = [[Вільгельм II, граф Галандыі|Вільгельм]] |
| папярэднік_2 = [[Вільгельм II, граф Галандыі|Вільгельм]] |
||
| пераемнік_2 = [[Рудольф I, кароль Германіі|Рудольф I]] |
| пераемнік_2 = [[Рудольф I, кароль Германіі|Рудольф I]] |
||
| дата нараджэння = |
| дата нараджэння = |
||
| месца нараджэння = |
| месца нараджэння = |
||
| дата смерці = |
| дата смерці = |
||
| месца смерці = |
| месца смерці = |
||
| пахаваны = |
| пахаваны = |
||
| дынастыя = |
| дынастыя = |
||
| бацька = |
| бацька = |
||
| маці = |
| маці = |
||
| жонка = |
| жонка = |
||
| дзеці = |
|||
| дзеці = '''сыны:''' Фернанда, Фердынанд дэ ла Серда, [[Санча IV Кастыльскі|Санча IV]], Педра, Хуан, Хаймэ <br /> '''дочкі:''' Берэнгарыя, Беатрыса, Леанора, Канстанцыя, Ізабела, Віяланта <br /> ''бастарды:'' <br /> '''сын:''' Марцін <br /> '''дочкі:''' Беатрыса, Урака |
|||
| аўтограф = |
| аўтограф = |
||
| Commons = Alfonso X of Castile |
| Commons = Alfonso X of Castile |
||
Радок 69: | Радок 69: | ||
** '''Марцін''' |
** '''Марцін''' |
||
** '''Урака''' |
** '''Урака''' |
||
{{зноскі}} |
|||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
Версія ад 16:29, 8 кастрычніка 2016
Альфонса (Альфонс) X Кастыльскі (ісп.: Alfonso X de Castilla) ці Альфонса X Мудры (ісп.: Alfonso X el Sabio) (23 лістапада 1221, Таледа — 4 красавіка 1284, Севілья) — кароль Кастыліі і Леона з 1252 па 1284 гг. Старэйшы сын Фердынанда III Кастыльскага і Елізаветы Гогенштаўфен, дочкі Філіпа Швабскага. Караля таксама звалі Альфонс Адукаваны або Альфонс Астраном.
Біяграфія
Пры Альфонсе X быў выдадзены зборнік законаў і складзены астранамічныя табліцы, якія атрымалі назву «Альфонсавых». Ініцыяваў складанне збору законаў — «Сем частак права», а таксама гісторыі Іспаніі, першых падобных прац, напісаных на іспанскай мове (кастыльяна), а апроч іх — пераклады навуковых тэкстаў з арабскага на іспанскі.
Альфонс X з'яўляецца складальнікам і выдаўцом зборніка Las Cantigas de Santa Maria і некаторыя з песень, напрыклад «Quen a omagen da Virgen» прыпісваюцца яму. Пісаў вершы, галоўным чынам хвалы Дзеве Марыі.
Альфонс патраціў амаль 20 гадоў на тое, каб стаць імператарам Свяшчэннай Рымскай імперыі, супрацьдзейнічаючы англійскаму прэтэндэнту — Рычарду, графу Карнуольскаму; пакуль той не памёр у 1272 годзе і Папа Рыгор X не пераканаў Альфонса пакінуць свае дамаганні.
Альфонсу не атрымалася завяршыць крыжовы паход, пачаты яго бацькам Фердынандам III супраць маўраў у Паўднёвай Іспаніі.
Спробы ўстанавіць прававую аднолькавасць і павялічыць падаткі нараўне з канфліктам з-за пераходу ў спадчыну прастола заахвоцілі сына Альфонса Санча IV падняць паўстанне ў 1282 годзе і ізаляваць Альфонса ў Севільі, дзе ён і памёр.
У яго гонар быў названы кратар Альфонс на Месяцы.
Шлюбы і дзеці
- Жонка: (з 26 снежня 1246 года) Віяланта Арагонская (1236 — 1301), дачка Хаймэ I Заваёўніка, караля Арагона, і Іяланды Венгерскай. З прычыны юнага ўзросту жонкі шлюб на працягу некалькіх гадоў не быў ажыццёўлены, але потым яны нарадзілі на свет 12 дзяцей.
- Фернанда (? — памёр у маленстве)
- Берэнгарыя (кастрычнік або лістапад 1253 — 1284)
- Беатрыса (лістапад або снежань 1254 — 1280)
- Фердынанд дэ ла Серда (23 кастрычніка 1255 — 25 ліпеня 1275), муж Бланкі, дачкі Людовіка Святога, караля Францыі
- Леанора (1257 — 1275)
- Санча IV (12 мая 1258 — 25 красавіка 1295), пераемнік Альфонса X на каралеўскім троне Кастыліі і Леона
- Канстанцыя (1258 — 22 жніўня 1280)
- Педра (чэрвень 1260 — 10 кастрычніка 1283)
- Хуан (сакавік або красавік 1262 — 25 чэрвеня 1319)
- Ізабела (? — памерла ў маленстве)
- Віяланта (1265 — 1296), жонка Дыега Лопеса дэ Хара
- Хаймэ (жнівень 1266 — 9 жніўня 1284)
- Акрамя таго Альфонс X меў некалькіх пазашлюбных дзяцей.
- Беатрыса жонка Афонсу III, караля Партугаліі
- Марцін
- Урака
Зноскі
Літаратура
- Альтамира-и-Кревеа Рафаэль. История Средневековой Испании / Перевод с испанского Е. А. Вадковской и О. М. Гармсен. — СПб.: «Евразия», 2003. — 608 с. — 1 500 экз. — ISBN 5-8071-0128-6
- Корсунский А. Р. История Испании IX — XIII веков (Социально-экономические отношения и политический строй Астуро-Леонского и Леоно-Кастильского королевства). Учебное пособие. — М.: Высшая школа, 1976. — 139 с.
Спасылкі
- KINGS of CASTILE & LEÓN 1217-1369 (англ.). Foundation for Medieval Genealogy. Праверана 2 кастрычніка 2010.
- Alfonso X King of Castilla & León, at Cancioneros Musicales Españoles.
- Нарадзіліся 23 лістапада
- Нарадзіліся ў 1221 годзе
- Нарадзіліся ў Таледа
- Памерлі 4 красавіка
- Памерлі ў 1284 годзе
- Памерлі ў Севільі
- Пахаваныя ў Севільскім кафедральным саборы
- Бургундская дынастыя (Кастылія)
- Асобы
- Людзі, у гонар якіх названы кратар на Месяцы
- Кіраўнікі Кастыліі
- Кіраўнікі Леона
- Кіраўнікі Еўропы XIII стагоддзя
- Каралі германскія