Мікалай Аляксеевіч Астроўскі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Спасылкі: DEFAULTSORT, афармленне
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{значэнні2|тып=прозвішча|Астроўскі}}
{{значэнні2|тып=прозвішча|Астроўскі}}
{{пісьменнік}}
'''Мікала́й Аляксе́евіч Астро́ўскі''' ({{ДН|29|9|1904|16}}, [[Сяло Вілія|с. Вілія]], [[Астрожскі павет]], [[Валынская губерня]] — {{ДС|22|12|1936}}, [[Горад Масква|Масква]]) — [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|савецкі]] [[пісьменнік]], аўтар рамана «[[Як гартавалася сталь, раман|Як гартавалася сталь]]».
'''Мікала́й Аляксе́евіч Астро́ўскі''' ({{ДН|29|9|1904|16}}, [[Сяло Вілія|с. Вілія]], [[Астрожскі павет]], [[Валынская губерня]] — {{ДС|22|12|1936}}, [[Горад Масква|Масква]]) — [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|савецкі]] [[пісьменнік]], аўтар рамана «[[Як гартавалася сталь, раман|Як гартавалася сталь]]».


Радок 7: Радок 8:


=== Дзяцінства і юнацтва ===
=== Дзяцінства і юнацтва ===
Нарадзіўся 16 верасня 1904 г ў сяле [[Вілія (сяло)|Вілія]] [[Астрожскі павет|Астрожскага павета]] [[Валынская губерня|Валынскай губерні]] [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] (цяпер [[Астрожскі раён]] [[Ровенская вобласць|Ровенскай вобласці]] [[Украіна|Украіны]] ў сям'і [[унтэр-афіцэр]]а і акцызнага чыноўніка Аляксея Іванавіча Астроўскага.
Нарадзіўся 16 верасня 1904 г ў сяле [[сяло Вілія|Вілія]] [[Астрожскі павет|Астрожскага павета]] [[Валынская губерня|Валынскай губерні]] [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] (цяпер [[Астрожскі раён]] [[Ровенская вобласць|Ровенскай вобласці]] [[Украіна|Украіны]] ў сям'і [[унтэр-афіцэр]]а і акцызнага чыноўніка Аляксея Іванавіча Астроўскага.


Датэрмінова быў прыняты ў [[Царкоўна-прыходская школа|царкоўна-прыходскую школу]] «з-за выдатных здольнасцяў»; школу скончыў у 9 гадоў, у [[1913]] годзе, з лістом падзякі. Неўзабаве пасля гэтага сям'я пераехала ў {{нп3|Горад Шапятоўка|Шапятоўку|ru|Шепетовка}}. Там Астроўскі з [[1916]] года працаваў па найму: спачатку на кухні вакзальнага рэстарана, затым кубовщиком, рабочым матэрыяльных складоў, падручным качагара на электрастанцыі. Адначасова вучыўся ў двухкласным (з 1915 па 1917 год), а затым вышэйшым пачатковым вучылішчы (1917—1919). Зблізіўся з мясцовымі бальшавікамі, падчас нямецкай акупацыі ўдзельнічаў у падпольнай дзейнасці, у сакавіку 1918 — ліпені 1919 быў сувязным шэпетоўскі [[рэўком]]а.
Датэрмінова быў прыняты ў [[Царкоўна-прыходская школа|царкоўна-прыходскую школу]] «з-за выдатных здольнасцяў»; школу скончыў у 9 гадоў, у [[1913]] годзе, з лістом падзякі. Неўзабаве пасля гэтага сям'я пераехала ў {{нп3|Горад Шапятоўка|Шапятоўку|ru|Шепетовка}}. Там Астроўскі з [[1916]] года працаваў па найму: спачатку на кухні вакзальнага рэстарана, затым кубовщиком, рабочым матэрыяльных складоў, падручным качагара на электрастанцыі. Адначасова вучыўся ў двухкласным (з 1915 па 1917 год), а затым вышэйшым пачатковым вучылішчы (1917—1919). Зблізіўся з мясцовымі бальшавікамі, падчас нямецкай акупацыі ўдзельнічаў у падпольнай дзейнасці, у сакавіку 1918 — ліпені 1919 быў сувязным шэпетоўскі [[рэўком]]а.

Версія ад 17:30, 13 лістапада 2016

Мікалай Аляксеевіч Астроўскі
укр.: Микола Олексійович Островський
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 16 (29) верасня 1904[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 22 снежня 1936(1936-12-22)[3][4][…] (32 гады)
Месца смерці
Пахаванне
Грамадзянства
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці пісьменнік
Гады творчасці з 1927
Жанр проза
Мова твораў руская
Грамадская дзейнасць
Партыя
Прэміі
прэмія Ленінскага камсамола
Узнагароды
ордэн Леніна
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку

Мікала́й Аляксе́евіч Астро́ўскі (16 (29) верасня 1904, с. Вілія, Астрожскі павет, Валынская губерня — 22 снежня 1936, Масква) — савецкі пісьменнік, аўтар рамана «Як гартавалася сталь».

Як галоўны раман Астроўскага, які паказвае станаўленне рэвалюцыянера, так і асоба аўтара (які пісаў, нягледзячы на цяжкае захворванне, нерухомасць і слепату) выклікалі да сябе любоў і павагу ў мноства чытачоў у Савецкім Саюзе і за мяжой.

Біяграфія

Дзяцінства і юнацтва

Нарадзіўся 16 верасня 1904 г ў сяле Вілія Астрожскага павета Валынскай губерні Расійскай імперыі (цяпер Астрожскі раён Ровенскай вобласці Украіны ў сям'і унтэр-афіцэра і акцызнага чыноўніка Аляксея Іванавіча Астроўскага.

Датэрмінова быў прыняты ў царкоўна-прыходскую школу «з-за выдатных здольнасцяў»; школу скончыў у 9 гадоў, у 1913 годзе, з лістом падзякі. Неўзабаве пасля гэтага сям'я пераехала ў Шапятоўку  (руск.). Там Астроўскі з 1916 года працаваў па найму: спачатку на кухні вакзальнага рэстарана, затым кубовщиком, рабочым матэрыяльных складоў, падручным качагара на электрастанцыі. Адначасова вучыўся ў двухкласным (з 1915 па 1917 год), а затым вышэйшым пачатковым вучылішчы (1917—1919). Зблізіўся з мясцовымі бальшавікамі, падчас нямецкай акупацыі ўдзельнічаў у падпольнай дзейнасці, у сакавіку 1918 — ліпені 1919 быў сувязным шэпетоўскі рэўкома.

Ваенная служба і партыйная праца

20 ліпеня 1919 г. уступіў у камсамол. «Разам з камсамольскім білетам мы атрымлівалі стрэльбу і дзвесце патронаў» — успамінаў Астроўскі[5].

9 жніўня 1919 года пайшоў на фронт добраахвотнікам. Ваяваў у кавалерыйскай брыгадзе Р. І. Катоўскага і ў 1-й Коннай арміі. У жніўні 1920 г. быў цяжка паранены ў спіну пад Львовам (шрапнеллю) і дэмабілізаваны. Удзельнічаў у барацьбе з паўстанцкім рухам у частках асаблівага прызначэння (ЧАН  (руск.)). Па некаторых дадзеных, у 1920—1921 гадах быў супрацоўнікам ЧК  (руск.) у Ізяславе  (руск.).

У 1921 годзе працаваў памочнікам электраманцёра ў Кіеўскіх галоўных майстэрнях, вучыўся ў электратэхнікуме, адначасова быў сакратаром камсамольскай арганізацыі.

У 1922 годзе ўдзельнічаў у будаўніцтве чыгуначнай галіны для падвозу дроў у Кіеў, пры гэтым моцна прастудзіўся, затым захварэў тыфам. Пасля выздараўлення — камісар батальёна "Всевобуча"  (руск.) ў Бярэздаве  (руск.)(у памежным з Польшчай раёне.

Быў сакратаром райкама камсамола ў Бярэздаве  (руск.) і Ізяславе  (руск.), затым сакратаром акружкама камсамола ў Шапятоўцы  (руск.) (1924 год). У тым жа годзе ўступіў у ВКП(б).

Хвароба і літаратурная творчасць

З 1927 года і да канца жыцця Астроўскі быў прыкаваны да ложка невылечнай хваробай. Паводле афіцыйнай версіі, на стане здароўя Астроўскага адбіліся раненне і цяжкія ўмовы працы. Канчатковы дыягназ — «прагрэсуючы анкілазуючы поліартрыт, паступовае акасцяненне суставаў». Сучасныя лекары на падставе захаваных дадзеных аб стане здароўя пісьменніка і плыні яго хваробы вылучаюць гіпотэзу, што Астроўскі быў хворы анкілазуючы спандзілаартрыт  (руск.), вядомым таксама як хвароба Бехцерава, які мог насіць спадчынны характар​​.

Увосень 1927 года пачынае пісаць аўтабіяграфічны раман «Аповесць пра „катоўцаў“», але праз паўгода рукапіс быў страчаны пры перасылцы.

Пасля няўдалага лячэння ў санаторыі Астроўскі вырашыў пасяліцца ў Сочы. У лісце да знаёмай старой камуністкі ў лістападзе 1928 ён апісаў сваю «палітычную арганізацыйную лінію»: «Я з галавой сышоў у класавую барацьбу тут. Вакол нас тут рэшткі белых і буржуазіі. Наша домакіраўніцтва было ў руках ворага — сына папа…» . Нягледзячы на пратэсты большасці жыхароў, Астроўскі праз мясцовых камуністаў дамогся таго, каб «сына папа» прыбралі. «У доме застаўся толькі адзін вораг, буржуйскі недагрызак, мой сусед… Потым пайшла барацьба за наступны дом… Ён пасля „бою“ таксама намі заваяваны… Тут барацьба класавая — за выбіванне чужых і ворагаў з асабнякоў…»[5].

З канца 1930 года ён з дапамогай вынайдзенага ім трафарэта пачынае пісаць раман «Як гартавалася сталь». Дасланы ў часопіс «Маладая гвардыя» рукапіс атрымаў разгромную рэцэнзію: «выведзеныя тыпы нерэальныя». Аднак Астроўскі дамогся другаснага рэцэнзавання рукапісу. Пасля гэтага рукапіс рэдагавалі намеснік галоўнага рэдактара «Маладой гвардыі» Марк Коласаў і адказны рэдактар ​​Ганна Караваева. Астроўскі прызнаваў вялікі ўдзел Караваева ў працы з тэкстам рамана; таксама ён адзначаў ўдзел Аляксандра Серафімавіча, які «аддаваў мне цэлыя дні свайго адпачынку»[6]. У ЦДАЛІ  (руск.) ёсць фотакопіі рукапісу рамана, якія зафіксавалі почыркі 19 чалавек. Афіцыйна лічыцца, што Астроўскі дыктаваў тэкст кнігі «добраахвотным сакратарам». У карысць гэтага пункту гледжання сведчыць тое, што Мікалай Астроўскі ў сваіх лістах падрабязна распавядае аб сваёй працы над раманам, існуюць ўспаміны сучаснікаў — сведкаў працы пісьменніка над кнігай. Тэксталагічны даследаванні пацвярджаюць аўтарства Астроўскага.

У красавіку 1932 года часопіс «Маладая гвардыя» пачаў публікаваць раман Астроўскага; ў лістападзе таго ж года першая частка выйшла асобнай кнігай, за ёй выйшла і другая частка. Раман адразу ж набыў вялікую папулярнасць у СССР.

У 1935 годзе Астроўскі быў узнагароджаны ордэнам Леніна, яму былі падораны дом у Сочы і кватэра ў Маскве на вуліцы Горкага (цяпер яго дом-музей).

У 1936 годзе Астроўскі быў залічаны в Палітупраўленне Чырвонай арміі са званнем брыгаднага камісара, чаму нямала радаваўся і па святах апранаў камісарскія мундзір: «Зараз я вярнуўся ў строй і па гэтай, вельмі важнай для грамадзяніна Рэспублікі лініі».[5]

Апошнія некалькі месяцаў ён быў акружаны ўсеагульнай пашанай, прымаючы на хаце чытачоў і пісьменнікаў. Маскоўскі Мёртвы завулак (цяпер Прачысценская), у якім ён жыў у 1930—1932 гадах, быў перайменаваны ў яго гонар.

Мікалай Астроўскі ўзяў на сябе абавязацельства напісаць новы раман «Народжаныя бурай» (пад той жа назвай, што і згублены ранні раман, але на іншы сюжэт) у трох частках і паспеў напісаць першую частку, але раман быў прызнаны слабейшым ​​за папярэдні, у тым ліку самім Астроўскім. Рукапіс рамана быў ў рэкордныя тэрміны набраны, надрукаваны, і асобнікі кнігі дарылі блізкім на пахаванні пісьменніка. Андрэ Жыд, які наведаў Астроўскага, захоплена адгукаўся пра яго ў сваёй кнізе «Вяртанне з СССР», у цэлым вытрыманай у крытычных танах ў адносінах да СССР.

Творы

Ушанаванне

Помнікі

Мікалаю Астроўскаму ўстаноўлены помнікі ў некалькіх гарадах Украіны, Расіі і свету:

Гл. таксама

Зноскі

  1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  2. Островский Николай Алексеевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 26 лютага 2017.
  3. а б Островский Николай Алексеевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
  5. а б в С. В. Волков «Чёрная книга имён, которым не место на карте России» (руск.) Памылка ў зносках: памылковы тэг <ref>; імя "volkov" вызначана некалькі разоў з розным зместам
  6. «Россия и Мир» Информационный Центр филателистов — Рожденный бурей (Н. А. Островский)
  7. Літаратурна-мемарыяльны музей М. Астроўскага
  8. Дом-музей М. А. Астроўскага
  9. Музей Астроўскага ў Шапятоўцы
  10. Парк імя Астроўскага
  11. Цэнтральная гарадская бібліятэка імя М. Астроўскага
  12. Кастанайская гарадская бібліятэка імя М. Астроўскага
  13. Бібліятэка Хмяльніцкай вобласці

Спасылкі