Ураўненне Паўлі

Квантавая механіка

$\Delta x\cdot \Delta p_{x}\geqslant {\frac {\hbar }{2}}$

Прынцып нявызначанасці Гейзенберга

Уводзіны Матэматычныя асновы Аснова Класічная механіка · Інтэрферэнцыя · Бра і кет · Гамільтаніян · Старая квантавая тэорыя Фундаментальныя паняцці Квантавы стан · Квантавая назіраемая · Хвалевая функцыя · Квантавая суперпазіцыя · Квантавая счэпленасць · Змяшаны стан · Вымярэнне · Нявызначанасць · Прынцып Паўлі · Дуалізм · Дэкагерэнцыя · Тэарэма Эрэнфеста · Тунэльны эфект Эксперыменты Вопыт Дэвісана — Джэрмера · Вопыт Попера · Вопыт Штэрна — Герлаха · Вопыт Юнга · Праверка няроўнасцей Бела · Фотаэфект · Эфект Комптана Фармулёўкі Прадстаўленне Шродзінгера · Прадстаўленне Гейзенберга · Прадстаўленне ўзаемадзеяння · Матрычная квантавая механіка · Інтэгралы па траекторыях · Дыяграмы Фейнмана Ураўненні Ураўненне Шродзінгера · Ураўненне Паўлі · Ураўненне Клейна — Гордана · Ураўненне Дзірака · Ураўненне фон Неймана · Ураўненне Блоха · Ураўненне Ліндблада · Ураўненне Гейзенберга Інтэрпрэтацыі Капенгагенская інтэрпрэтацыя · Тэорыя схаваных параметраў · Шматсусветная Развіццё тэорыі Квантавая тэорыя поля · Квантавая электрадынаміка · Квантавая хромадынаміка · Квантавая гравітацыя Складаныя тэмы Квантавая тэорыя поля · Квантавая гравітацыя · Тэорыя ўсяго Вядомыя вучоныя Планк · Эйнштэйн · Шродзінгер · Гейзенберг · Ёрдан · Бор · Паўлі · Дзірак · Фок · Борн · дэ Бройль · Ландау · Фейнман · Бом · Эверэт

'Раўнанне Паўлі' - раўнанне нерэлятывісцкай квантавай механікі, якое апісвае рух зараджанай часціцы са спінам 1/2 (напрыклад, электрона) у вонкавым электрамагнітным поле. Прапанавана Паўлі у склад 1927-ым годзе. Не блытаць з асноўным кінэтычным ураўненнем, таксама часам званым раўнаннем Паўлі.

Раўнанне Паўлі з'яўляецца абагульненнем ураўнення Шродзінгера, якія ўлічваюць наяўнасць у часціцы ўласнай механічнага моманту імпульсу - спіна. Часціца са спінам 1/2 можа знаходзіцца ў двух розных спінавых станах з праекцыямі спіна +1/2 і -1/2 на некаторы (адвольна выбраны) накірунак, якое прымаецца звычайна за вось z . У адпаведнасці з гэтым хвалевая функцыя часціцы $\psi (r,t)$ (Дзе г - каардыната часціцы, t - час) з'яўляецца дзвухкампанентнай:

$\psi (r,t)={\begin{pmatrix}\psi _{1}(r,t)\\\psi _{2}(r,t)\end{pmatrix}}.$

Пры паваротах каардынатных восяў $\psi _{1}$ i $\psi _{2}$ пераўтворацца як кампаненты спінора. У прасторы спінорных хвалевых функцый скалярны твор $\psi$ i $\psi '$ мае выгляд

$(\psi ',\psi )=\int (\psi '_{1}\psi _{1}+\psi '_{2}\psi _{2})dr,$

Аператары фізічных велічынь з'яўляюцца матрыцамі 2х2, якія для велічынь (назіраных), не якія залежаць ад спіна, кратныя адзінкавай матрыцы.

У сілу агульных законаў электрадынамікі электрычна зараджаная сістэма з выдатным ад нуля спінавым момантам ${\vec {s}}$ валодае і магнітным момантам, прапарцыйным ${\vec {s}}$: ${\vec {\mu }}=g{\vec {s}}$ (g - гірамагнітное стаўленне). Для арбітальнага моманту $g={e \over 2mc}$, дзе е - зарад, m - маса часціцы; спінавай гиромагнитное стаўленне аказваецца ў два разы большым: $g={e \over mc}$. У вонкавым магнітным полі напружанасці ${\vec {B}}$ магнітны момант валодае патэнцыйнай энергіяй $U=-{\vec {\mu }}\ {\vec {B}}$, даданне якой у гамильтониан H электрона ў вонкавым электронна-магнітным полі з патэнцыяламі $\phi$ і прыводзіць да раўнанні Паўлі:

$i\hbar {\partial \psi \over \partial t}={{\hat {\mathcal {H}}}\psi \ }=\left[{1 \over 2m}({\hat {p}}-{e \over c}A{\hat {I}})^{2}+e\varphi {\hat {I}}-{{e\hbar } \over 2mc}({\hat {\sigma }}{\vec {B}})\right]\psi$

дзе ${\hat {p}}$ - аператар імпульсу, ${\hat {I}}$ - адзінкавы аператар, а ${\hat {\sigma }}$ прапарцыйны аператару спіна: ${\hat {s}}={\hbar \over 2}{\hat {\sigma }}$. Прапанаванае першапачаткова на аснове эўрыстычных меркаванняў раўнанне Паўлі аказалася натуральным следствам рэлятывісцка-інварыянтнага ураўнення Дзірака ў слабарэлятівістскім набліжэнні, у якім улічваюцца толькі першыя члены расклада па зваротным ступеняў хуткасці святла. Калі напружанасць вонкавага магнітнага поля не залежыць ад прасторавых каардынат, то арбітальны рух часціцы і змяненне арыентацыі яе спіна адбываюцца незалежна. Хвалевая функцыя пры гэтым мае выгляд $\psi (r,t)=\Phi (r,t)\chi (t)$, дзе $\Phi (r,t)$ - скалярная функцыя, якая падпарадкоўваецца ураўнанню Шродзінгера, а спінор $\chi ={\begin{pmatrix}\chi _{1}\\\chi _{2}\end{pmatrix}}$ задавальняе ураўнанню

$i\hbar {\partial \chi \over \partial t}=-{{e\hbar } \over 2mc}(\sigma {\vec {B}})\chi .$

З гэтага ураўнання варта, што сярэдняе значэнне спіна $\langle s\rangle =~{\hbar \over 2}(\chi +\sigma \chi )$ прэцэсірует вакол напрамка магнітнага поля:

${\frac {d}{dt}}\langle s\rangle =-\omega _{B}[{\vec {n}}\langle s\rangle ].$

Тут $\omega _{B}={eB \over mc}$ - цыклатрон частата, ${\vec {n}}$ - адзінкавы вектар уздоўж магнітнага поля. На аснове ўраўнення Паўлі можа быць разлічана расшчапленне узроўняў электронаў у атаме ў вонкавым магнітным полі з улікам спіна (эфект Зеемана). Аднак больш тонкія рэлятывісцкі эфекты ў атамах, абумоўленыя спінам электрона, могуць быць апісаны толькі пры ўліку больш высокіх членаў раскладання рэлятывісцкага ўраўнення Дзірака па зваротным ступеняў хуткасці святла.

Літаратура

• Блохинцев Д. І. Асновы квантавай механікі. - 5-е выд. - М.: Навука, 1976. -. 664 с, 62 параграф.
• Давыдаў А. С. Квантавая механіка. - 2-е выд. - М.: Навука, 1973. -. 704 с, 63 параграф.
• Паўлі В. Агульныя прынцыпы хвалевай механікі. - М.-Л.: ОГИЗ, 1947. - 332 с.
• Ландау Л.Д., Ліфшыц Е.М.: Квантавая электрадынаміка, 2002
• Фізічная энцыклапедыя / Гл. рэд. А. М. Прохараў. Рэд. кол. Д. М. Аляксееў, А. М. Балдин, А. М. Бонч-Бруевіча, А. С. Баравік-Раманаў і інш. - М.: Вялікая Расійская Энцыклапедыя. Т.3 Магнитоплазменный - Пойнтинга тэарэма. 1992. - 672 с.

Глядзі таксама

• Ураўненне Дзірака
• Ураўненне Шродзінгера